ျမန္မာေၾကာ္ျငာေလးေတြ

ငယ္ငယ္တုန္းက အလြန္ႀကိဳက္ဖူးတဲ႔ ေၾကာ္ျငာေလးေတြစုစည္းထားပါသည္။

Matilda

ဂ်က္လီ

Build your own custom video playlist at embedr.com

ေအာင္ဆန္းသူရိယ ဗိုလ္တိုက္ခၽြန္း - တကၠသိုလ္တင္စိန္

ေအာင္ဆန္းသူရိယ ဗိုလ္တိုက္ခၽြန္း


အၿမင့္ပ်ံခြပ္ေဒါင္း ( သို ့မဟုတ္ ) ဆလိုင္းတင္ေမာင္ဦး



http://minthukha002.blogspot.com/ မွ။ဒီလိုရွားပါးစာအုပ္တင္ေပးတဲ႔အတြက္ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ ကိုမင္းသုခ အေဖေျပာျပလို႔ ၾကားဖူးတယ္။ခုေတာ႔ ကၽြန္ေတာ္ ကိုယ္တိုင္ ဖတ္လို႔ရၿပီ။

ဖတ္ရန္။  ။စာလံုးေသးလြန္းရင္ အေပၚက fullscreen ကိုနွိပ္ၿပီးဖတ္နိုင္ပါသည္(သို႔)ေအာက္က(+)ကိုနွိပ္ၿပီး ပံုႀကီးခ်ဲ႕နိုင္ပါသည္။

ခ်င္းမဂၢဇင္း ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္မ်ား (၁)

in Chin state

(ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၆၇-၆၈)


“အ႐ွိဳ″ ခ်င္းတုိ႔၏ ေျပာဆုိေသာ ဘာသာစကားသည္ ခ်င္း၀ိေသသတုိင္းရွိ ခ်င္းတုိ႔၏စကားမ်ားႏွင့္ တူညီသည္ကုိေတြ႔ရ၏။ တနယ္တြင္ရွိေသာ စကားႏွင့္မတူပါက အျခားတနယ္တြင္ရိွေသာ စကားႏွင့္ တူညီေန၏။ အထူးသျဖင့္ မင္းတပ္နယ္ဖက္မွ ခ်င္းတုိ႔၏ စကားႏွင့္ မ်ားစြာတူညီေနသည္ကုိ ေတြ႔ရပါသည္။ ဤသုိ႔ဘာသာ စကားတူညီေနမႈကုိ ေထာက္႐ႈျခင္းအားျဖင့္ “အ႐ွိဳ″ ခ်င္းမ်ားသည္ ခ်င္း၀ိေသသတုိင္းမွ ဆင္းသက္၍ ေျမျပန္႔သုိ႔ ေရာက္ရွိလာၾက သည္ဆုိေသာ အဆုိကုိ မ်ားစြာေထာက္ခံႏုိင္စရာရွိေပသည္။ … (စာ ၃-၄) မွ ဆလုိင္းေစာေဖ (ရန္ကုန္တကၠသိုလ္) ၏ ခ်င္းလူမ်ိဳး အေၾကာင္းေလ့လာခ်က္ ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၆၇-၆၈

ဤအခ်ိန္မ်ားတြင္ ခ်င္း၀ိေသသတုိင္း တေလွ်ာက္ ေနထုိင္ၾကသည့္ ခ်င္းတုိင္းရင္းသားမ်ားက အေနာက္ဥေရာပ ၀တ္စုံကုိ ျမတ္ႏုိးၿပီး ပို၍ ၀တ္ဆင္ၾကသည္ကုိ ေတြ႔ရေလသည္။ ထုိနည္းတူ ျမန္မာႏုိင္ငံေျမျပန္႔ တေလွ်ာက္ေနထုိင္ၾကသည့္ အ႐ွိဳခ်င္းမ်ားသည္လည္း ဗမာ့ဓေလ့ ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ ထိစပ္ေရာေႏွာမႈေၾကာင့္ ဗမာ့၀တ္စုံကုိ ဆင္ျမန္း၀တ္ဆင္သူက မ်ားေလသည္။ ေနာက္တြင္လည္း ဆက္လက္၍ ဥေရာပ၀တ္စုံႏွင့္ ဗမာ့၀တ္စုံကုိ ခင္တြယ္၀တ္ဆင္ေနၾကဦး မည္ဆုိလွ်င္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔၏ ႐ုိးရာအ၀တ္အစားမ်ား ေပ်ာက္ကြယ္ကုန္ၿပီး သင္တုိ႔သည္ အဘယ္ လူမ်ိဳးေပနည္းဟု လူမ်ိဳးတကာအေမးကုိ ခံရေပမည္။ … (စာ ၇-၈) မွ ဆလုိင္းတင္ေမာင္ေဆြ၏ ခ်င္းတုိင္းရင္းသား လူမ်ိဳးမ်ား စာေပႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ တုိးတက္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၆၇-၆၈

၁၉၂၀ ခုႏွစ္ေလာက္တြင္ ခရစ္ယာန္သာသနာျပဳ ဆရာႀကီးျဖစ္ေသာ Rev. Carson က ေျမာက္ပုိင္း ခ်င္းေတာင္ ဟားခါးၿမိဳ႕တြင္ ပထမဦးဆုံး ခ်င္းစာေပေက်ာင္းကုိ တည္ေထာင္ ေပးခဲ့သည္။ ၁၉၂၂ ခုႏွစ္တြင္ ၿဗိတိသွ်အစုိးရပုိင္ေက်ာင္းအျဖစ္ သိမ္းပုိက္လုိက္ေလသည္။ ထုိေခတ္ထုိအခ်ိန္တြင္ ကုိလိုနီပညာေရး စနစ္သည္ ညီမွ်မႈမရွိခဲ့ေပ၊ လူေနမႈအဆင့္အတန္းကြဲျပားျခင္းႏွင့္ လူတုိ႔၏ အသိဥာဏ္နည္းပါးမႈေၾကာင့္ အထက္တန္းလႊာ အမ်ိဳးသားမ်ားသာ ပညာဆည္းပူးခဲ့ၾကၿပီး ေအာက္တန္းလႊာျဖစ္ေသာ ဆင္းရဲသားမ်ားႏွင့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားမွာမူကား ပညာဆည္းပူးေလ့လာခြင့္ လုံး၀မရရွိခဲ့ၾကေပ။ …

(စာ ၂၁) မွ ဘက္တီလင္း (မန္းတကၠသုိလ္) ၏ ယေန႔ ခ်င္းအမ်ိဳးသမီးတုိ႔၏ ဘ၀ေၾကးမုံ ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၆၇-၆၈

၁၉၅၇ ခု၊ ခ်င္းေတာင္ မင္းတပ္နယ္၏ ေတာင္က်ေခ်ာင္းေရမ်ားသည္ တေ၀ါေ၀ါစီးၿမဲစီးေန ၾက၏။ စိမ္းျပာေသာ ေတာင္ယံ၀ယ္၊ ေတာင္ယာစုိက္ခင္းမ်ားကုိ ေတြ႔ေန ရ၏။ ေဟာင္းအုိေဆြးေျမ့ေနေသာ ဓေလ့ဆိုးမ်ားသည္ ရွိၿမဲေန ေသး၏။ ေတာင္ယံ၀ယ္ ၿခိမ့္ၿခိမ့္ညံမွ် နတ္ပြဲေတာ္မ်ားက်င္းပဆဲ၊ လက္စားေျခလူသတ္မႈ ရံဖန္ရံခါၾကားရဆဲ၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ မ်က္ႏွာ၀ယ္ ပါးရဲစိမ္းစိမ္းမ်ား ခ်ယ္သထားၾကဆဲ။ လူသြားလမ္း၊ လားသြားလမ္း အဆင့္မွ မေက်ာ္လြန္ႏုိင္ေသး။ …

(စာ – ၃၅-၃၆) မွ ဘုန္းနီ (မင္းတပ္)၏ ေတာင္တန္းျပာမွ လူငယ္မ်ား ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၆၇-၆၈

ဥပမာ ေဒသအလုိက္အသုံးျပဳေသာ ဘာသာစကား၊ ေနထုိင္မႈမွအစ အေတြးအေခၚ အယူအဆမ်ားသည္ အေပၚယံအား ျဖင့္ၾကည့္လွ်င္ တရြာတဘာသာ၊ တရြာတဓေလ့က်စီ အျဖစ္ ကြဲျပားပုံရေနပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ယင္းအနက္အဓိပၸါယ္ကုိ ေသခ်ာဂနစြာ မစဥ္းစား မၾကည့္႐ႈသူမ်ားအတြက္ ယင္းအေပၚယံကြဲျပားမႈကုိ အစြဲျပဳၿပီး တဘက္မွ ခ်င္းအမ်ိဳးသားမ်ား သည္ က်န္တဘက္ ခ်င္းအမ်ိဳးသားမ်ားကုိ မသိရွိနားမလည္ ျဖစ္ၾကသူမ်ားလည္း ရွိၾကပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ခ်င္းအမ်ိဳးသားတုိင္း တဘက္ႏွင့္တဘက္၊ တဦးႏွင့္တဦး တေသြးတသားတည္း (ေသြးခ်င္းအစစ္အမွန္) ျဖစ္မွန္းကုိပင္ သေဘာမေပါက္ႏုိင္ခဲ့ၾကရပါသည္။ ဤသည္ (William Shakespeare) ၏ (Twelfth Night or What you will) ၀တၳဳတြင္ အမႊာပူးေမာင္ႏွမရင္းျဖစ္မွန္း အခ်င္းခ်င္း မသိခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္းအၾကာကြဲသည့္ (Sabastian) ဆုိသူ လူငယ္ တေယာက္ႏွင့္ သူ႔ညီမ (Viola) ႏွင့္ တူေနေပသည္။ အမွန္မွာ ခ်င္းအမ်ိဳးသားမ်ား၏ ေဒသသုံးဘာသာစကားႏွင့္ ဓေလ့ ထုံးစံမ်ားတြင္ မူရင္းအားလုံးတူညီေနသည္ကုိ မသိမျမင္ႏုိင္ ေသာေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္ေနပါ သည္။ … (စာ ၄၃) မွ လ်န္အုပ္၏ မႏုႆေဗဒ႐ႈေထာင့္ႏွင့္ ခ်င္းအႏြယ္၀င္ မ်ား ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၆၇-၆၈

ထုိနည္းတူ နာဂတြင္သုံးေသာ ဘာသာစကားတြင္ လည္း အျခားခ်င္းအႏြယ္စု ဘာသာစကား တုိင္းစေသာ တုိင္းမ်ား တြင္သုံးေသာ ခ်င္းဘာသာစကားတြင္လည္း အျခားအႏြယ္စု ဘာသာစကား ေျမာက္မ်ားစြာေရာေႏွာ၍ ျဖစ္ေပၚေသာ ဘာသာစကားျဖစ္ေနပါသည္။ ဥပမာ – ေရကုိ “သီြး” “Tui” ဟု (အ႐ွိဳ၊ တီးတိန္၊ လူ႐ွဳိင္း၊ ပလက္၀တုိ႔က ေခၚသည္။ ေသသည္ ကုိ (ဆီ Si ဟု ေမထခ်င္း၊ တီးတိန္ခ်င္း၊ ဆြမ္မရာ) နာဂတုိ႔က ေခၚသည္။ “သစ္သီး” ကုိ ထင္ေထ (Thingthei) ဟု အူရ္ခူလ္နာဂ (Urkhul) နာဂ၊ မင္းတပ္နယ္ခ်င္း၊ ဟားခါး၊ ဖလမ္းခ်င္းတုိ႔က ေခၚသည္။ ဆြမ္မရာနာဂ (Sumra Naga) က (Chingthe) “ခ်င္းေထ” ဟု ေခၚၿပီး၊ အ႐ွိဳ၊ ပလက္၀၊ ဟားခါးနယ္အခ်ိဳ႕က (Stingthaih) “ထင္ထုိက္” ဟု ေခၚသည္။ … (စာ ၄၅) မွ လ်န္အုပ္၏ မႏုႆေဗဒ႐ႈေထာင့္ႏွင့္ ခ်င္းအႏြယ္၀င္မ်ား ေဆာင္းပါး …မွ။

http://chinmag.freevar.com/ မွ

ခ်င္းမဂၢဇင္း ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္မ်ား (2)

ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၇၃-၇၄


“ယေန႔ခ်င္းျပည္နယ္သည္ မနက္ျဖန္အတြက္ ဘာေတြမ်ားလုပ္ေနသနည္း။” “ခ်င္းျပည္မွာ လူျဖစ္လာတာ သိပ္ကံဆုိးတယ္ဗ်ာ၊ တြင္းထြက္သတၱဳဆုိလဲ ဘာမွမရွိ၊ စက္႐ုံအလုပ္႐ုံဆုိလဲ နတၳိဘဲ မက္ေမာစရာ တြယ္တာစရာဆုိလုိ႔ ဘာမွမရွိဘူး” ဤသုိ႔ေသာ ၿငီးတြားသံမ်ားကုိ လူႀကီးေရာ လူငယ္ဆီကပါ မၾကာခဏ ၾကားေနရ သည္။ တကယ္ပင္ ခ်င္းျပည္တြင္ လူျဖစ္လာတာ ကံဆုိးသေလာ။ ဤအဆုိကုိ လက္ခံသင့္ပါသလား။ စက္႐ုံအလုပ္႐ုံ၊ တြင္းထြက္သတၱဳ၊ မက္ေမာစရာ တြယ္တာစရာတုိ႔ နတၳိဆုိတာေကာ မွန္ကန္ပါ ၏ေလာ။ ဤေမးခြန္းမ်ားက ယေန႔ ခ်င္းလူငယ္ လူရြယ္မ်ားဆီမွ အေျဖကုိ ဆက္ခါဆက္ခါ ေတာင္းဆုိေနေပၿပီ။ … (စာ ၁၈၆) မွ

ကြၽန္ေတာ္တုိ႔တြင္ စာေပရွိလာသည္မွာ ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ ေက်ာ္ ၇၀ ခန္႔သာ ရွိေသး၏။ တုိေတာင္းေသာႏွစ္မ်ားအတြင္း ဘြဲ႔ရဦး ေရ ၅၀၀ေက်ာ္၊ သင္တန္းတက္ေနဆဲ ၈၀၀ ခန္႔၊ မဟာ ၀ိဇၨာဘြဲ႔ရ ၂၀ ခန္႔၊ ပါရဂူဘြဲ႔ရ ၆ ဦး စသျဖင့္ ဤမွ်လ်င္ျမန္စြာ တုိးတက္လာ ႏုိင္ျခင္းက ခ်င္းလူမ်ိဳးဟူသည္ တီထြင္ႀကံဆ တတ္ေသာလူမ်ိဳး၊ ေခတ္ႏွင့္အမီ လုိက္ႏုိင္ေသာလူမ်ိဳး၊ ဥာဏ္ပညာ ထက္ျမက္ေသာ လူမ်ဳိး၊ ေျပာင္းလဲတုိးတက္မႈကုိလုိလားေသာ လူမ်ဳိးျဖစ္ေၾကာင္းကုိ ျပ၏။ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္းတစ္ေထာင္ ေက်ာ္မွစ၍ စာေပ ယဥ္ေက်းမႈ ထြန္းကားလာခဲ့ေသာ လူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ ယွဥ္ႏုိင္၏။ … (စာ ၁၈၇-၁၈၈) မွ ေရႊခြားမုိးလင္း၏ တုိက္ပြဲေခၚသံ ေဆာင္းပါး …မွ။

ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၇၃-၇၄ထုိ႔အတူ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ခ်င္းလူမ်ိဳးတြင္လည္း စာေပ မထြန္းကားခဲ့ေသာ ဘုိးေဘးမ်ား လက္ထက္ မဆုိထားဘိ။ ယခုထက္တုိင္ ဒုိင္ယာရီေရးျခင္း အေလ့အထ မထြန္းကားေသးရကား ခ်င္းလူမ်ိဳးမ်ား၏သမုိင္းသည္ မယ္မယ္ရရ လက္ဆုပ္လက္ကုိင္မရွိေသာ ဒုိင္ယာရီဆန္ဆန္ျဖင့္ မည္မွ်ၾကာ ေရစုန္ေမွ်ာေနဦးမည္ မသိေပ။ေတာေတာင္မ်ားျဖင့္သာ ျပည့္ႏွက္၍ လြန္စြာမွ ၾကမ္းတမ္းခက္ထန္ေသာ အမိခ်င္းေတာင္တန္းႀကီးတြင္ လူတလုံးသူတလုံးအျဖစ္ ႏွစ္ရွည္လမ်ား ရပ္တည္ႏုိင္စြမ္းေသာ ခ်င္းလူမ်ိဳး၏ သမုိင္းသည္ တခ်ိန္က ထြန္းေျပာင္ခဲ့ရမည္မလႊဲ။ သုိ႔ေသာ္သမုိင္းအေထာက္အထားျပစရာ ဘာမ်ားမယ္မယ္ရရ ရွိပါသနည္း။ ႀကီးမားလွေသာ ရင္နာဖြယ္ ဆုံး႐ႈံးမႈႀကီးတစ္ရပ္ မဟုတ္ပါေလာ။ (စာ ၁၉၅) မွ ေပါင္ပီး (ဖလမ္း) ၏ သင္ေရးေသာသမုိင္းမွတ္တမ္း လႊာေဆာင္းပါး …မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၇၃-၇၄



နံနက္မိုးလင္းမွ ေန၀င္မိုးခ်ဳပ္အထိ တစ္ေနကုန္ တစ္ေနခမ္းႏွင့္ ေတာင္ယာကုိ တစ္သက္လုံး လုပ္ကုိင္ပါလ်က္ မည္သည့္အခါမွ် ပုိပုိလွ်ံလွ်ံရသည္မရွိ၊ ၀မ္းစာအတြက္ပင္ လုံလုံ ေလာက္ေလာက္မရႏုိင္ရွာေသာ ျပည္နယ္လူဦးေရ၏ ၉၅ရာခိုင္ႏႈန္းမွ်ေသာ ေတာင္သူလယ္သမားတုိ႔၏ အေျခခံစား၀တ္ေနေရး ဖူလုံမႈရွိေအာင္ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ထားျခင္း၊ နည္းသစ္လမ္းသစ္မ်ား ရွာေဖြျခင္းႏွင့္ ဘိနပ္မပါ အ၀တ္ဗလာႏွင့္ မိဘသြားရာ ေတာင္ယာ လုိက္ၿပီး မုိးထဲေလထဲ ျမက္ႏုတ္ရေသာ ဘ၀ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ဟူ၍ မရွိလွသည့္ ေထာင္ခ်ီမည့္ လူငယ္လူရြယ္ လူမမယ္မ်ား၏ ဘ၀ ျပႆနာ ေျဖရွင္းေပးေနျခင္း အစရွိသည္တုိ႔လည္း မေတြ႔ရေသး။ … (စာ ၁၉၇) မွ ရဲေဘာ္ ဂင္ဇဒုိး၏ ၀ိေသသတုိင္းမွ ျပည္နယ္သုိ႔ ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၇၃-၇၄



သုိ႔ျဖစ္ရျခင္းမွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အ႐ွိဳခ်င္းမ်ားက ဗုဒၶယဥ္ေက်းမႈကုိ လက္ခံ၍ ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္ အ႐ွိဳခ်င္းမ်ားက ခရစ္ယာန္ယဥ္ေက်းမႈကုိ လက္ခံေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ ဤသုိ႔ ေျပာျခင္းမွာ အေၾကာင္းမဲ့မဟုတ္ပါ။ ကြၽန္ေတာ့္အဖုိးသည္ ဗုဒၶဘာသာျဖစ္ေသာေၾကာင့္ သူ၏ အသက္မွ်ရွိေသာ အ႐ွိဳ အဖုိးႀကီး တုိင္းကသိသည့္ မ်ိဳးႏြယ္စဥ္လုိက္ (ခြန္ခြန္) ကုိ မသိပါ။ ကြၽန္ေတာ္က အျခားေဆြမ်ိဳးတစ္ဦးထံမွ ေရးမွတ္ထားရပါသည္။ ယုံၾကည္ကုိးကြယ္သည့္ဘာသာတရားႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ အစဥ္

အလာကုိ မေရာေထြးသင့္ပါ။ ခြဲျခား၍ နားလည္သင့္ပါၿပီ။ … (စာ ၂၀၀-၂၀၁) မွ ဆလုိင္းတင္ေအး၏ ခ်င္းစာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ ေရွ႕သုိ႔အျမင္ ေဆာင္းပါး …မွ။

ခ်င္းမဂၢဇင္း ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္မ်ား (3)

ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၇၇-၇၈


ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ျမန္မာစာေပသည္ ႐ုံးသုံးဘာသာစကား ျဖစ္သကဲ့သုိ႔ ျပည္ေထာင္စုတုိင္းရင္းသား လူမ်ိဳးအသီးသီးက လက္ခံသုံးစြဲေနေသာ အမ်ားသုံးစာေပလည္း ျဖစ္သည္။ ဤသုိ႔ တစ္ခုတည္းေသာ စာေပသုံးစြဲျခင္းေၾကာင့္

တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစု အသီးသီးတုိ႔သည္ တစ္ဦး၏ဓေလ့ထုံးစံ ယဥ္ေက်းမႈဘာသာစကားကုိ က်န္တစ္ဦးက သိရွိနားလည္ႏုိင္ရန္ ေလ့လာႏုိင္ရန္

တင္ျပႏုိင္ခဲ့ၾကသည္။ ေဖာ္ထုတ္ႏုိင္ခဲ့ၾကသည္။ ဤသုိ႔အားျဖင့္ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး ယဥ္ေက်းမႈ ထုံးစံဓေလ့မ်ားကုိ အျပန္အလွန္အားျဖင့္ နားလည္သေဘာေပါက္ေလးစားကာ အက်ိဳးတူကိစၥရပ္မ်ားတြင္ စည္းလုံးညီၫႊတ္စြာ

ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ခဲ့ၾကသည္။ ဤသည္ကုိ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရး ႀကိဳးပမ္းမႈသမုိင္းက သက္ေသခံလ်က္ ရွိေပသည္။ ဤသည္မွာ တစ္ခုတည္းေသာ စာေပကုိ အသုံးျပဳျခင္းေၾကာင့္ ရရွိလာေသာ အက်ိဳးေက်းဇူးတစ္ရပ္ပင္ ျဖစ္သည္။ … (စာ ၅) မွ

အေရးႀကီးဆုံးေသာ အခ်က္မွာ ခ်င္းအမ်ိဳးသားမ်ား၏ တစ္ခုတည္းေသာ စာေပ

ေရြးခ်ယ္ေရးက႑ပင္ျဖစ္သည္။ ဤက႑ တြင္ ႏွစ္ပုိင္းရွိေပလိမ့္မည္။ အသစ္ေဖာ္ထုတ္ေရး အပုိင္းႏွင့္ ရွိၿပီးသား ခ်င္းမ်ိဳးႏြယ္စုတုိ႔၏ စာေပကုိ လက္ခံသုံးစြဲေရး အပုိင္းျဖစ္သည္။ … (စာ ၇) မွ ဆလုိင္းေအာင္လွ၏ ခ်င္းအမ်ဳိးသားမ်ား၏ တစ္ခုတည္း ေသာ စာေပေဖာ္ထုတ္ေရး ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၇၇-၇၈

ဤကဲ့သုိ႔ ခ်င္းမ်ိဳးခ်စ္တပ္မ်ားသည္ အဂၤလိပ္တုိ႔ကုိ ျပန္လည္ခုခံတုိက္ခုိက္ရန္ ဆယ္လုမ္းခံတပ္တြင္ အခိုင္အမာ တပ္စြဲ ထားေၾကာင္း နယ္ခ်ဲ႕အဂၤလိပ္တုိ႔ သိေသာအခါ ဆယ္လုမ္းခံတပ္သုိ႔ လူတစ္ေယာက္ ေစလႊတ္ၿပီး စစ္ေျပၿငိမ္းရန္ စကားကမ္းလွမ္းေစ သည္။ ထုိအခါ ခ်င္းမ်ိဳးခ်စ္တုိ႔ကလည္း ]]ငါတုိ႔သည္ မင္းတုိ႔ လက္ေအာက္သုိ႔ ကြၽန္ မခံႏုိင္ပါ}} ဟု စကားျပန္ ၾကားလုိက္ ေလသည္။ အဂၤလိပ္တုိ႔ကလည္း ရက္ခ်ိန္းေပးလုိက္ၿပီး တုိက္ခုိက္ ေခ်မႈန္းပစ္ မယ္ဟု ႀကဳံး၀ါးျပန္ေလသည္။ ဤတြင္ ခ်င္းမ်ိဳးခ်စ္ မ်ားကလည္း ]]အျမန္ဆုံးလာတုိက္ၾကပါ။ ငါတုိ႔ကလည္း မင္းတုိ႔ကုိ သတ္ပစ္ခ်င္လွ ပါၿပီ}} ဟု စကားျပန္ၾကားလုိက္ေလသည္။ …(စာ ၁၀) မွ ဆလုိင္း၀ီလ်ံခ်န္ခုိလ်ံ၏ ခ်င္းမ်ိဳးခ်စ္ရဲေဘာ္တုိ႔၏ ေနာက္ဆုံးခံတပ္ႀကီး ေဆာင္းပါး …မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၇၇-၇၈

ေရာမအကၡရာတင္ ခ်င္းစာေပသည္ ခ်င္းလူ႔အဖြဲ႔ အစည္း၏ တုိးတက္မႈကုိ မ်ားစြာ အေထာက္အကူျပဳခဲ့သည္ကုိကား အသိအမွတ္ျပဳခဲ့ေပမည္။ သုိ႔ရာတြင္ ျပည္ပနယ္ခ်ဲ႕ ကုိလုိနီ ကြၽန္သေဘာက္ဘ၀မွ လြတ္ေျမာက္ၿပီး၍ ဆယ္စုႏွစ္သုံးစုအထိ ျဖတ္သန္းခဲ့ၿပီးျဖစ္ေသာ္လည္း၊ ခ်င္းလူ႔အဖြဲ႔အစည္းသည္ တကြဲတျပားစီ ျဖစ္ေနေသာ ခ်င္းစာေပေခတ္မွ တစ္ခုတည္းေသာ ]]ဘုံစာေပ}} ေခတ္ဆီသုိ႔ ယေန႔ထက္တုိင္ မတက္လွမ္းႏုိင္ခဲ့သျဖင့္ ခ်င္းလူ႔အဖြဲ႔အစည္း၏ သမုိင္းလမ္းေၾကာင္းသည္ ထစ္ေငါ႔ေကြ႔ ေကာက္လ်က္၊ ေခ်ာမြတ္ေျပျပစ္ျခင္း မရွိႏုိင္ခဲ့ေပ။ ဤသည္မွာ ခ်င္းလူ႔အဖြဲ႔အစည္း၏ ႀကီးမားေသာ ]]ဟာကြက္}} တစ္ရပ္ပင္ ျဖစ္ေပသည္။ … ]]ဘုံစာေပ}} ေဖာ္ထုတ္ေရး ]]စာေပေတာ္လွန္ေရး}} တည္းဟူေသာ စာေပတာ၀န္ကုိ ကြၽႏု္ပ္တုိ႔ လ်စ္လ်ဴ႐ႈထားခဲ့ၾကလွ်င္ သမုိင္းသည္ ကြၽႏ္ုပ္တုိ႔အား ခြင့္လႊတ္ႏုိင္မည္ မဟုတ္ေခ်။ စာေပလႈပ္ရွားမႈမရွိလွ်င္ မည္သည့္ စာေပမွ မရွင္သန္ႏုိင္ေပ။ … (စာ ၁၂-၁၃) မွ ဆလုိင္းကစ္(ပ္) (ခ်င္းျပည္) ၏ စာေပသစ္၏ အ႐ုဏ္ဦးကာလ ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၇၇-၇၈

႐ုိးမ၏ ဆုိး၀ါးေသာသေဘာ၀ါဒကား ေတာေတာင္ ထူထပ္ျမင့္မား၍ လမ္းပန္းဆက္သြယ္မႈကုိ ခဲယဥ္းေစျခင္း၊ စုိက္ပ်ိဳးေရး ညံ့၍ စား၀တ္ေနေရးကုိ မဖြံ႔ၿဖိဳးေစျခင္း၊ အဓိက ထုိႏွစ္ခ်က္ေၾကာင့္၊ ခ်င္းအမ်ိဳးသားတုိ႔သည္ ႐ုိးမ၏ ခ်ယ္လွယ္ဖိႏွိပ္မႈကုိ ခံေနၾကရသည္။ ၎င္းကုိ အေျခခံ၍လည္း တစ္မ်ိဳးတစ္ႏြယ္တည္းေသာ အမ်ိဳးခ်င္း သားတုိ႔ အစုစုကြဲၾကသည္။ ဘာသာစကား ကြဲၾကသည္။ ႐ုိးရာဓေလ့ ထုံးစံကြဲၾကသည္။ ခ်င္းအမ်ိဳးသားမွန္းမသိေအာင္ ပတ္၀န္းက်င္ လႊမ္းမုိးမႈကုိ ခံၾကရသည္။ ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္မႈကုိ ေႏွးေကြးေစ၍၊ မညီမွ်ေသာ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈျဖစ္လာသည္။ အခ်ဳပ္အားျဖင့္ ႐ုိးမေၾကာင့္ ခ်င္းအမ်ိဳးသားတုိ႔ ကြဲျပားၾကသည္ စည္း႐ုံးမႈ ကင္းလာသည္၊ ဆင္းရဲ ႏြမ္းပါးမႈ ခံစားေနရသည္။ …

(စာ ၂၃) မွ ဆလုိင္းအုိက္ေဆြ (ပလက္၀)၏ ႐ုိးမကုိ ေတာ္လွန္ၾကစုိ႔ ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၇၇-၇၈

လူဦးေရနည္းပါးလွေသာ ဤေဒသတြင္ ဘာသာစကား ႏွင့္ လူမ်ိဳးစု ဤမွ် အမ်ိဳးအမည္မ်ားျပားေနသည္မွာ ေကာင္းေသာ လကၡဏာ မဟုတ္ပါေခ်။ ခ်င္းျပည္တစ္ခုလုံး၏ နယ္ေျမႏွင့္ လူမ်ိဳး တုိးတက္ေရးအတြက္ သစၥာရွိေသာ၊ သတၱိရွိေသာ၊ ေတာ္လွန္ေသာ၊ အေျမာ္အျမင္ႀကီးေသာ ခ်င္းအမ်ိဳးသား

အမ်ိဳးသမီးတုိ႔ ႀကိဳးပမ္းရမည့္ ညီၫႊတ္ေရးလမ္းစဥ္ (၂) ခုကုိ တင္ျပလုိေပသည္။ ယင္းတုိ႔မွာ – (၁) နယ္ေျမေရာေႏွာ လက္ထပ္ျခင္း (ဴသခေူ ဃမသ်် ၾေမမငေါန) (၂)

ဘုံဘာသာစကားကုိ တီထြင္ျခင္း (ဃမနေအငညါ ဃသာာသည ဴေညါကေါန)။ နယ္ေျမေရာေႏွာ လက္ထပ္ျခင္း (ဴသခေူ ဃမသ်် ၾေမမငေါန) ဆုိသည္မွာ တီးတိန္နယ္မွ အမ်ိဳးသားႏွင့္ ဖလမ္းနယ္မွ အမ်ိဳးသမီးတုိ႔ လက္ထပ္ျခင္း၊ ဟားခါး၊ အ႐ွိဳနယ္မွ အမ်ိဳးသားႏွင့္ မင္းတပ္နယ္မွ အမ်ိဳးသမီးတုိ႔ လက္ထပ္ျခင္း၊ ကန္ပက္လက္နယ္မွ အမ်ိဳးသားႏွင့္ မီဇုိ (လူ႐ွိဳင္း) မွ အမ်ိဳးသမီးတုိ႔ လက္ထပ္ျခင္းကုိ

ဆုိလုိပါသည္။ … (စာ ၂၉) မွ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးခက္ခဲသည့္အထဲတြင္ ဘာသာစကား ဆက္သြယ္မႈခက္ခဲျခင္းသည္ ခ်င္းလူမ်ိဳးတုိ႔၏ တုိးတက္မႈျဖစ္စဥ္ကုိ ဟန္တားေႏွာက္ယွက္ေနေသာ မလုိလားအပ္ သည့္ မဟာစိန္ေခၚသံပင္ျဖစ္ေပသည္။ … (စာ ၃၁) မွ ဆလုိင္းဟန္လင္း၏ ခ်င္းအားလုံး ညီၫြတ္ေရး လမ္းစဥ္ႏွစ္ခု ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၇၇-၇၈

အမွန္မွာေတာ့ ငါတို႔ ခ်င္းႏြယ္စုမ်ားဟာ တအူတံုဆင္း ညီရင္းအစ္ကိုယ္ေတြပဲ၊ ေရေျမေတာေတာင္ ပထ၀ီအေနအထား မ်ားႏွင့္ သမိုင္း အေျခအေနကေလးမ်ားေၾကာင့္သာလွ်င္ ဘာသာစကားကြဲျပား၊ အယူအဆမ်ားအနည္းငယ္ ကြဲျပားလာျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အားလံုးဟာ ၀ိုင္း၀န္းၿပီး အမိခ်င္းျပည္နယ္ တိုးတက္ဖြံၿဖိဳးဖို႔အတြက္ ေဆာင္ရြက္သင့္ပါတယ္။ ]]ႏြားကြဲလွ်င္ က်ားကုိက္}} ဆုိသလုိ စည္းလုံးညီၫြတ္မႈ မရွိလွ်င္ တီးတိန္၊ ဖလမ္း၊ ဟားခါးစသျဖင့္ ကုိယ့္နယ္ ကုိယ့္အမ်ိဳးအတြက္ကုိသာ လုပ္ေဆာင္ၾကမည္ဆုိလွ်င္ တိုးတက္မႈလည္း ရႏုိင္မည္မဟုတ္ပါ။ … (စာ ၃၆) မွ ရာဆူး (ေၾကးမုံေနာက္ဆုံးေပၚ) ၏ အတၱအိပ္မက္ ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၇၇-၇၈

ေခါင္ဆုိင္ (ေခၚ) သတုိးခ်င္းတုိင္းရင္းသားမ်ားကုိ (က) ေခါင္ဆုိင္၊ (ခ) ကူကီး၊ (ဂ) ထာဒုိ၊ (ဃ) သတုိးဟူ၍ အမ်ိဳးမ်ိဳး ေခၚတြင္ခဲ့ၾကေပသည္။ ေခါင္ဆုိင္ဟူေသာ အမည္ကုိ မဏိပူရ (ကသည္း) လူမ်ိဳးတုိ႔က ေခၚတြင္ခဲ့ၾကၿပီး သြက္လက္ခ်က္ခ်ာ၍ ရဲရင့္ေသာ လူမ်ိဳးဟု အဓိပၸါယ္ရေပသည္။ ကူကီးဟူေသာ အမည္ကုိမူ ဂၤလိပ္မ်ားက ေခၚတြင္ခဲ့ၾကၿပီး ေျခတံရွည္၍ သြက္လက္ေသာ လူမ်ဳိးဟု အဓိပၸါယ္ရေၾကာင္း သိရွိရေပသည္။ ထာဒုိဟူေသာ အမည္ကုိ တီးတိန္ခ်င္းတုိင္းရင္းသားမ်ားက ေခၚတြင္ခဲ့ၾကပါသည္။ …(စာ ၃၇) မွ တမူး (ေမာင္ႏြယ္သန္း) ၏ ေခါင္ဆုိင္ (ေခၚ) သတုိး ခ်င္းတုိင္းရင္းသားမ်ား ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၇၇-၇၈

လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး မေကာင္း၍ ဆက္ဆံမႈ ထင္တုိင္း မေပါက္ေသာ္လည္း ခ်င္းစာေပ ေဖာ္ထုတ္ျမႇင့္တင္ေရး လုပ္ငန္းကုိ ထိထိေရာက္ေရာက္ ခ်င္းအမ်ိဳးသားမ်ား အေနျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ လုပ္ကုိင္လာမည္ဆုိလွ်င္၊ ခ်င္းစာေပႏွင့္ ေရးသားေသာ မဂၢဇင္း၊ ဂ်ာနယ္၊ စာအုပ္မ်ိဳးစုံ ထုတ္ေ၀လာမႈေၾကာင့္ တနယ္ႏွင့္ တနယ္^တမ်ိဳးစုႏွင့္တစု အသိအျမင္ခ်င္း ေ၀ငွလ်က္ ညီၫြတ္ေရး အတြက္ လႈံေဆာ္သတင္းပါးႏုိင္ၾကၿပီး ခုိင္မာေသာ စည္းလုံး ညီၫြတ္မႈႏွင့္ မွန္ကန္ေသာအမ်ိဳးသားစိတ္ဓါတ္မ်ားကုိ တည္ေဆာက္ ရယူႏုိင္မည္ျဖစ္၍ စာေပလႈပ္ရွားမႈကုိ အမ်ိဳးသားေရးလႈပ္ရွားမႈ တရပ္အျဖစ္ အလ်င္ျမန္ဆုံး လုပ္ေဆာင္ၾကပါလုိ႔ တုိက္တြန္းလုိပါ၏။ … (စာ ၄၃) မွ စာေရးဆရာမဟသၤာတရွင္ေႏွာင္း၏ ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္ ေနေသာ ခ်င္းအမ်ိဳးသားမ်ား ေဆာင္းပါး …မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၇၇-၇၈

]]ဒါသိပ္ေထာက္ခံတယ္၊ ဒုိ႔ျပည္နယ္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္လာ ေအာင္ ျပည္နယ္သားေတြဟာ အရင္ကထက္ အလုပ္ႏွစ္ဆမက ဆယ္ဆေလာက္ ႀကိဳးစားလုပ္ရမယ္။ အဲဒီလုိပဲ တဘက္က အစုိးရကလဲ ယခင္ကထက္ ႏွစ္ဆ သုံးဆမက ဆယ္ဆေလာက္ အထိ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံၿပီး ပုိမုိလုပ္ေဆာင္ေပးဖုိ႔ လုိလိမ့္မယ္၊ လုိအပ္ခ်က္ေတြ အခုသိၿပီးၿပီဆုိေတာ့ …။}} … (စာ ၅၈) မွ နီးစုေပါင္ႏုိး (တီးတိန္) ၏ တာ၀န္ကုိယ္စီေရွ႕သုိ႔ခ်ီ ေဆာင္းပါး …မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၇၇-၇၈

ဒုတိယအခ်က္အေနျဖင့္ ခ်င္းျပည္နယ္ႏွင့္ ခ်င္း အမ်ဳိးသားမ်ား၏ ေရွ႕လုပ္ငန္းစဥ္အတြက္ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး ေကာင္းမြန္ရန္ အားသြန္ခြန္စုိက္ေဆာင္ရြက္သင့္သည္ဟု ယူဆေပ သည္။ ကိုလိုနီနယ္ခ်ဲ႕တုိ႔က ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ သိမ္းပုိက္အုပ္စုိးသည့္ အခ်ိန္တြင္ ခ်င္းျပည္နယ္မွာ

တရြာႏွင့္တရြာ စည္း႐ုံးလႈပ္ရွားမႈ မျပဳလုပ္ႏုိင္ရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ေသြးခြဲအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ကုိ က်င့္သုံးခဲ့ေပသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ခ်င္းလူမ်ိဳးအခ်င္းခ်င္း စည္း႐ုံး လႈပ္ရွား၍ ၿဗိတိသွ်နယ္ခ်ဲ႕ကုိ မေတာ္လွန္ႏုိင္ရန္ လမ္းပန္း ဆက္သြယ္ေရးကုိ လုံး၀ေဆာင္ရြက္ေပးျခင္း မရွိခဲ့ပါ။ လမ္းပန္း ဆက္သြယ္ေရး ညံ့ဖ်င္းမႈေၾကာင့္ ခ်င္းျပည္နယ္တြင္ စကားေပါင္း (၄၄) မ်ိဳးေက်ာ္ ျဖစ္ေပၚလာျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ … (စာ ၆၃) မွ ေရာဘတ္ရွန္လ်န္း၏ ခ်င္းျပည္နယ္ႏွင့္ ခ်င္းေက်ာင္းသားမ်ား၏ ေရွ႕လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား ေဆာင္းပါး …မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၇၇-၇၈

ကြၽန္ေတာ္လဲ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ခ်င္းေတြဟာ တမိထဲက ေပါက္ဖြားလာတဲ့ အမ်ိဳးအႏြယ္ေတြျဖစ္ၾကတယ္။ ေအာက္က်တယ္၊ အထက္က်တယ္ မခြဲျခားသင့္ဘူး၊ ေတာင္ယာလုပ္ေပမယ့္ သူတုိ႔မွာ အဆင့္ ခြဲတဲ့အျမင္မရွိဘူး။ ႐ုိးသားၾကတယ္။ စိတ္အေျခအေနအတုိင္း ေနထုိင္ၾကတယ္။ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းရွိတယ္။ ဟန္ေဆာင္မႈ မရွိဘူး။ ဘ၀ကုိ ေတာင္ယာမွာ ျမႇဳပ္ႏွံထားတာေၾကာင့္ ေပ်ာ္စရာ ေကာင္းတယ္။ ေၾကာင့္ၾကေတာင့္တေနစရာ မလုိဘူး။ မရွိတာကုိ ရွိသေယာင္ ေျပာေနစရာ မလုိဘူး။ မရယ္မၿပဳံးခ်င္ပဲနဲ႔ ရယ္ၿပဳံး ေနစရာမလုိဘူး။ စိုးရြံ႕ေနစရာမလုိဘူး။ ]]ဒါေတြမွာ သူတုိ႔ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ထက္သာ ၾကပါတယ္ အေမရယ္}} လုိ႔ ကြၽန္ေတာ္ တရားခ်မိတယ္။ … (စာ ၆၈) မွ ဆလုိင္း ေရႊေအးျမင့္၏ ကြၽန္ေတာ္ ေတာ္လွန္ေရးသမား စာၫႊန္႔ …မွ။

http://chinmag.freevar.com/ မွ