Matilda

ဂ်က္လီ

Build your own custom video playlist at embedr.com

ေအာင္ဆန္းသူရိယ ဗိုလ္တိုက္ခၽြန္း - တကၠသိုလ္တင္စိန္

ေအာင္ဆန္းသူရိယ ဗိုလ္တိုက္ခၽြန္း


အၿမင့္ပ်ံခြပ္ေဒါင္း ( သို ့မဟုတ္ ) ဆလိုင္းတင္ေမာင္ဦး



http://minthukha002.blogspot.com/ မွ။ဒီလိုရွားပါးစာအုပ္တင္ေပးတဲ႔အတြက္ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ ကိုမင္းသုခ အေဖေျပာျပလို႔ ၾကားဖူးတယ္။ခုေတာ႔ ကၽြန္ေတာ္ ကိုယ္တိုင္ ဖတ္လို႔ရၿပီ။

ဖတ္ရန္။  ။စာလံုးေသးလြန္းရင္ အေပၚက fullscreen ကိုနွိပ္ၿပီးဖတ္နိုင္ပါသည္(သို႔)ေအာက္က(+)ကိုနွိပ္ၿပီး ပံုႀကီးခ်ဲ႕နိုင္ပါသည္။

ခ်င္းမဂၢဇင္း ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္မ်ား (၁)

in Chin state

(ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၆၇-၆၈)


“အ႐ွိဳ″ ခ်င္းတုိ႔၏ ေျပာဆုိေသာ ဘာသာစကားသည္ ခ်င္း၀ိေသသတုိင္းရွိ ခ်င္းတုိ႔၏စကားမ်ားႏွင့္ တူညီသည္ကုိေတြ႔ရ၏။ တနယ္တြင္ရွိေသာ စကားႏွင့္မတူပါက အျခားတနယ္တြင္ရိွေသာ စကားႏွင့္ တူညီေန၏။ အထူးသျဖင့္ မင္းတပ္နယ္ဖက္မွ ခ်င္းတုိ႔၏ စကားႏွင့္ မ်ားစြာတူညီေနသည္ကုိ ေတြ႔ရပါသည္။ ဤသုိ႔ဘာသာ စကားတူညီေနမႈကုိ ေထာက္႐ႈျခင္းအားျဖင့္ “အ႐ွိဳ″ ခ်င္းမ်ားသည္ ခ်င္း၀ိေသသတုိင္းမွ ဆင္းသက္၍ ေျမျပန္႔သုိ႔ ေရာက္ရွိလာၾက သည္ဆုိေသာ အဆုိကုိ မ်ားစြာေထာက္ခံႏုိင္စရာရွိေပသည္။ … (စာ ၃-၄) မွ ဆလုိင္းေစာေဖ (ရန္ကုန္တကၠသိုလ္) ၏ ခ်င္းလူမ်ိဳး အေၾကာင္းေလ့လာခ်က္ ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၆၇-၆၈

ဤအခ်ိန္မ်ားတြင္ ခ်င္း၀ိေသသတုိင္း တေလွ်ာက္ ေနထုိင္ၾကသည့္ ခ်င္းတုိင္းရင္းသားမ်ားက အေနာက္ဥေရာပ ၀တ္စုံကုိ ျမတ္ႏုိးၿပီး ပို၍ ၀တ္ဆင္ၾကသည္ကုိ ေတြ႔ရေလသည္။ ထုိနည္းတူ ျမန္မာႏုိင္ငံေျမျပန္႔ တေလွ်ာက္ေနထုိင္ၾကသည့္ အ႐ွိဳခ်င္းမ်ားသည္လည္း ဗမာ့ဓေလ့ ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ ထိစပ္ေရာေႏွာမႈေၾကာင့္ ဗမာ့၀တ္စုံကုိ ဆင္ျမန္း၀တ္ဆင္သူက မ်ားေလသည္။ ေနာက္တြင္လည္း ဆက္လက္၍ ဥေရာပ၀တ္စုံႏွင့္ ဗမာ့၀တ္စုံကုိ ခင္တြယ္၀တ္ဆင္ေနၾကဦး မည္ဆုိလွ်င္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔၏ ႐ုိးရာအ၀တ္အစားမ်ား ေပ်ာက္ကြယ္ကုန္ၿပီး သင္တုိ႔သည္ အဘယ္ လူမ်ိဳးေပနည္းဟု လူမ်ိဳးတကာအေမးကုိ ခံရေပမည္။ … (စာ ၇-၈) မွ ဆလုိင္းတင္ေမာင္ေဆြ၏ ခ်င္းတုိင္းရင္းသား လူမ်ိဳးမ်ား စာေပႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ တုိးတက္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၆၇-၆၈

၁၉၂၀ ခုႏွစ္ေလာက္တြင္ ခရစ္ယာန္သာသနာျပဳ ဆရာႀကီးျဖစ္ေသာ Rev. Carson က ေျမာက္ပုိင္း ခ်င္းေတာင္ ဟားခါးၿမိဳ႕တြင္ ပထမဦးဆုံး ခ်င္းစာေပေက်ာင္းကုိ တည္ေထာင္ ေပးခဲ့သည္။ ၁၉၂၂ ခုႏွစ္တြင္ ၿဗိတိသွ်အစုိးရပုိင္ေက်ာင္းအျဖစ္ သိမ္းပုိက္လုိက္ေလသည္။ ထုိေခတ္ထုိအခ်ိန္တြင္ ကုိလိုနီပညာေရး စနစ္သည္ ညီမွ်မႈမရွိခဲ့ေပ၊ လူေနမႈအဆင့္အတန္းကြဲျပားျခင္းႏွင့္ လူတုိ႔၏ အသိဥာဏ္နည္းပါးမႈေၾကာင့္ အထက္တန္းလႊာ အမ်ိဳးသားမ်ားသာ ပညာဆည္းပူးခဲ့ၾကၿပီး ေအာက္တန္းလႊာျဖစ္ေသာ ဆင္းရဲသားမ်ားႏွင့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားမွာမူကား ပညာဆည္းပူးေလ့လာခြင့္ လုံး၀မရရွိခဲ့ၾကေပ။ …

(စာ ၂၁) မွ ဘက္တီလင္း (မန္းတကၠသုိလ္) ၏ ယေန႔ ခ်င္းအမ်ိဳးသမီးတုိ႔၏ ဘ၀ေၾကးမုံ ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၆၇-၆၈

၁၉၅၇ ခု၊ ခ်င္းေတာင္ မင္းတပ္နယ္၏ ေတာင္က်ေခ်ာင္းေရမ်ားသည္ တေ၀ါေ၀ါစီးၿမဲစီးေန ၾက၏။ စိမ္းျပာေသာ ေတာင္ယံ၀ယ္၊ ေတာင္ယာစုိက္ခင္းမ်ားကုိ ေတြ႔ေန ရ၏။ ေဟာင္းအုိေဆြးေျမ့ေနေသာ ဓေလ့ဆိုးမ်ားသည္ ရွိၿမဲေန ေသး၏။ ေတာင္ယံ၀ယ္ ၿခိမ့္ၿခိမ့္ညံမွ် နတ္ပြဲေတာ္မ်ားက်င္းပဆဲ၊ လက္စားေျခလူသတ္မႈ ရံဖန္ရံခါၾကားရဆဲ၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ မ်က္ႏွာ၀ယ္ ပါးရဲစိမ္းစိမ္းမ်ား ခ်ယ္သထားၾကဆဲ။ လူသြားလမ္း၊ လားသြားလမ္း အဆင့္မွ မေက်ာ္လြန္ႏုိင္ေသး။ …

(စာ – ၃၅-၃၆) မွ ဘုန္းနီ (မင္းတပ္)၏ ေတာင္တန္းျပာမွ လူငယ္မ်ား ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၆၇-၆၈

ဥပမာ ေဒသအလုိက္အသုံးျပဳေသာ ဘာသာစကား၊ ေနထုိင္မႈမွအစ အေတြးအေခၚ အယူအဆမ်ားသည္ အေပၚယံအား ျဖင့္ၾကည့္လွ်င္ တရြာတဘာသာ၊ တရြာတဓေလ့က်စီ အျဖစ္ ကြဲျပားပုံရေနပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ယင္းအနက္အဓိပၸါယ္ကုိ ေသခ်ာဂနစြာ မစဥ္းစား မၾကည့္႐ႈသူမ်ားအတြက္ ယင္းအေပၚယံကြဲျပားမႈကုိ အစြဲျပဳၿပီး တဘက္မွ ခ်င္းအမ်ိဳးသားမ်ား သည္ က်န္တဘက္ ခ်င္းအမ်ိဳးသားမ်ားကုိ မသိရွိနားမလည္ ျဖစ္ၾကသူမ်ားလည္း ရွိၾကပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ခ်င္းအမ်ိဳးသားတုိင္း တဘက္ႏွင့္တဘက္၊ တဦးႏွင့္တဦး တေသြးတသားတည္း (ေသြးခ်င္းအစစ္အမွန္) ျဖစ္မွန္းကုိပင္ သေဘာမေပါက္ႏုိင္ခဲ့ၾကရပါသည္။ ဤသည္ (William Shakespeare) ၏ (Twelfth Night or What you will) ၀တၳဳတြင္ အမႊာပူးေမာင္ႏွမရင္းျဖစ္မွန္း အခ်င္းခ်င္း မသိခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္းအၾကာကြဲသည့္ (Sabastian) ဆုိသူ လူငယ္ တေယာက္ႏွင့္ သူ႔ညီမ (Viola) ႏွင့္ တူေနေပသည္။ အမွန္မွာ ခ်င္းအမ်ိဳးသားမ်ား၏ ေဒသသုံးဘာသာစကားႏွင့္ ဓေလ့ ထုံးစံမ်ားတြင္ မူရင္းအားလုံးတူညီေနသည္ကုိ မသိမျမင္ႏုိင္ ေသာေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္ေနပါ သည္။ … (စာ ၄၃) မွ လ်န္အုပ္၏ မႏုႆေဗဒ႐ႈေထာင့္ႏွင့္ ခ်င္းအႏြယ္၀င္ မ်ား ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၆၇-၆၈

ထုိနည္းတူ နာဂတြင္သုံးေသာ ဘာသာစကားတြင္ လည္း အျခားခ်င္းအႏြယ္စု ဘာသာစကား တုိင္းစေသာ တုိင္းမ်ား တြင္သုံးေသာ ခ်င္းဘာသာစကားတြင္လည္း အျခားအႏြယ္စု ဘာသာစကား ေျမာက္မ်ားစြာေရာေႏွာ၍ ျဖစ္ေပၚေသာ ဘာသာစကားျဖစ္ေနပါသည္။ ဥပမာ – ေရကုိ “သီြး” “Tui” ဟု (အ႐ွိဳ၊ တီးတိန္၊ လူ႐ွဳိင္း၊ ပလက္၀တုိ႔က ေခၚသည္။ ေသသည္ ကုိ (ဆီ Si ဟု ေမထခ်င္း၊ တီးတိန္ခ်င္း၊ ဆြမ္မရာ) နာဂတုိ႔က ေခၚသည္။ “သစ္သီး” ကုိ ထင္ေထ (Thingthei) ဟု အူရ္ခူလ္နာဂ (Urkhul) နာဂ၊ မင္းတပ္နယ္ခ်င္း၊ ဟားခါး၊ ဖလမ္းခ်င္းတုိ႔က ေခၚသည္။ ဆြမ္မရာနာဂ (Sumra Naga) က (Chingthe) “ခ်င္းေထ” ဟု ေခၚၿပီး၊ အ႐ွိဳ၊ ပလက္၀၊ ဟားခါးနယ္အခ်ိဳ႕က (Stingthaih) “ထင္ထုိက္” ဟု ေခၚသည္။ … (စာ ၄၅) မွ လ်န္အုပ္၏ မႏုႆေဗဒ႐ႈေထာင့္ႏွင့္ ခ်င္းအႏြယ္၀င္မ်ား ေဆာင္းပါး …မွ။

http://chinmag.freevar.com/ မွ

ခ်င္းမဂၢဇင္း ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္မ်ား (2)

ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၇၃-၇၄


“ယေန႔ခ်င္းျပည္နယ္သည္ မနက္ျဖန္အတြက္ ဘာေတြမ်ားလုပ္ေနသနည္း။” “ခ်င္းျပည္မွာ လူျဖစ္လာတာ သိပ္ကံဆုိးတယ္ဗ်ာ၊ တြင္းထြက္သတၱဳဆုိလဲ ဘာမွမရွိ၊ စက္႐ုံအလုပ္႐ုံဆုိလဲ နတၳိဘဲ မက္ေမာစရာ တြယ္တာစရာဆုိလုိ႔ ဘာမွမရွိဘူး” ဤသုိ႔ေသာ ၿငီးတြားသံမ်ားကုိ လူႀကီးေရာ လူငယ္ဆီကပါ မၾကာခဏ ၾကားေနရ သည္။ တကယ္ပင္ ခ်င္းျပည္တြင္ လူျဖစ္လာတာ ကံဆုိးသေလာ။ ဤအဆုိကုိ လက္ခံသင့္ပါသလား။ စက္႐ုံအလုပ္႐ုံ၊ တြင္းထြက္သတၱဳ၊ မက္ေမာစရာ တြယ္တာစရာတုိ႔ နတၳိဆုိတာေကာ မွန္ကန္ပါ ၏ေလာ။ ဤေမးခြန္းမ်ားက ယေန႔ ခ်င္းလူငယ္ လူရြယ္မ်ားဆီမွ အေျဖကုိ ဆက္ခါဆက္ခါ ေတာင္းဆုိေနေပၿပီ။ … (စာ ၁၈၆) မွ

ကြၽန္ေတာ္တုိ႔တြင္ စာေပရွိလာသည္မွာ ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ ေက်ာ္ ၇၀ ခန္႔သာ ရွိေသး၏။ တုိေတာင္းေသာႏွစ္မ်ားအတြင္း ဘြဲ႔ရဦး ေရ ၅၀၀ေက်ာ္၊ သင္တန္းတက္ေနဆဲ ၈၀၀ ခန္႔၊ မဟာ ၀ိဇၨာဘြဲ႔ရ ၂၀ ခန္႔၊ ပါရဂူဘြဲ႔ရ ၆ ဦး စသျဖင့္ ဤမွ်လ်င္ျမန္စြာ တုိးတက္လာ ႏုိင္ျခင္းက ခ်င္းလူမ်ိဳးဟူသည္ တီထြင္ႀကံဆ တတ္ေသာလူမ်ိဳး၊ ေခတ္ႏွင့္အမီ လုိက္ႏုိင္ေသာလူမ်ိဳး၊ ဥာဏ္ပညာ ထက္ျမက္ေသာ လူမ်ဳိး၊ ေျပာင္းလဲတုိးတက္မႈကုိလုိလားေသာ လူမ်ဳိးျဖစ္ေၾကာင္းကုိ ျပ၏။ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္းတစ္ေထာင္ ေက်ာ္မွစ၍ စာေပ ယဥ္ေက်းမႈ ထြန္းကားလာခဲ့ေသာ လူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ ယွဥ္ႏုိင္၏။ … (စာ ၁၈၇-၁၈၈) မွ ေရႊခြားမုိးလင္း၏ တုိက္ပြဲေခၚသံ ေဆာင္းပါး …မွ။

ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၇၃-၇၄ထုိ႔အတူ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ခ်င္းလူမ်ိဳးတြင္လည္း စာေပ မထြန္းကားခဲ့ေသာ ဘုိးေဘးမ်ား လက္ထက္ မဆုိထားဘိ။ ယခုထက္တုိင္ ဒုိင္ယာရီေရးျခင္း အေလ့အထ မထြန္းကားေသးရကား ခ်င္းလူမ်ိဳးမ်ား၏သမုိင္းသည္ မယ္မယ္ရရ လက္ဆုပ္လက္ကုိင္မရွိေသာ ဒုိင္ယာရီဆန္ဆန္ျဖင့္ မည္မွ်ၾကာ ေရစုန္ေမွ်ာေနဦးမည္ မသိေပ။ေတာေတာင္မ်ားျဖင့္သာ ျပည့္ႏွက္၍ လြန္စြာမွ ၾကမ္းတမ္းခက္ထန္ေသာ အမိခ်င္းေတာင္တန္းႀကီးတြင္ လူတလုံးသူတလုံးအျဖစ္ ႏွစ္ရွည္လမ်ား ရပ္တည္ႏုိင္စြမ္းေသာ ခ်င္းလူမ်ိဳး၏ သမုိင္းသည္ တခ်ိန္က ထြန္းေျပာင္ခဲ့ရမည္မလႊဲ။ သုိ႔ေသာ္သမုိင္းအေထာက္အထားျပစရာ ဘာမ်ားမယ္မယ္ရရ ရွိပါသနည္း။ ႀကီးမားလွေသာ ရင္နာဖြယ္ ဆုံး႐ႈံးမႈႀကီးတစ္ရပ္ မဟုတ္ပါေလာ။ (စာ ၁၉၅) မွ ေပါင္ပီး (ဖလမ္း) ၏ သင္ေရးေသာသမုိင္းမွတ္တမ္း လႊာေဆာင္းပါး …မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၇၃-၇၄



နံနက္မိုးလင္းမွ ေန၀င္မိုးခ်ဳပ္အထိ တစ္ေနကုန္ တစ္ေနခမ္းႏွင့္ ေတာင္ယာကုိ တစ္သက္လုံး လုပ္ကုိင္ပါလ်က္ မည္သည့္အခါမွ် ပုိပုိလွ်ံလွ်ံရသည္မရွိ၊ ၀မ္းစာအတြက္ပင္ လုံလုံ ေလာက္ေလာက္မရႏုိင္ရွာေသာ ျပည္နယ္လူဦးေရ၏ ၉၅ရာခိုင္ႏႈန္းမွ်ေသာ ေတာင္သူလယ္သမားတုိ႔၏ အေျခခံစား၀တ္ေနေရး ဖူလုံမႈရွိေအာင္ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ထားျခင္း၊ နည္းသစ္လမ္းသစ္မ်ား ရွာေဖြျခင္းႏွင့္ ဘိနပ္မပါ အ၀တ္ဗလာႏွင့္ မိဘသြားရာ ေတာင္ယာ လုိက္ၿပီး မုိးထဲေလထဲ ျမက္ႏုတ္ရေသာ ဘ၀ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ဟူ၍ မရွိလွသည့္ ေထာင္ခ်ီမည့္ လူငယ္လူရြယ္ လူမမယ္မ်ား၏ ဘ၀ ျပႆနာ ေျဖရွင္းေပးေနျခင္း အစရွိသည္တုိ႔လည္း မေတြ႔ရေသး။ … (စာ ၁၉၇) မွ ရဲေဘာ္ ဂင္ဇဒုိး၏ ၀ိေသသတုိင္းမွ ျပည္နယ္သုိ႔ ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၇၃-၇၄



သုိ႔ျဖစ္ရျခင္းမွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အ႐ွိဳခ်င္းမ်ားက ဗုဒၶယဥ္ေက်းမႈကုိ လက္ခံ၍ ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္ အ႐ွိဳခ်င္းမ်ားက ခရစ္ယာန္ယဥ္ေက်းမႈကုိ လက္ခံေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ ဤသုိ႔ ေျပာျခင္းမွာ အေၾကာင္းမဲ့မဟုတ္ပါ။ ကြၽန္ေတာ့္အဖုိးသည္ ဗုဒၶဘာသာျဖစ္ေသာေၾကာင့္ သူ၏ အသက္မွ်ရွိေသာ အ႐ွိဳ အဖုိးႀကီး တုိင္းကသိသည့္ မ်ိဳးႏြယ္စဥ္လုိက္ (ခြန္ခြန္) ကုိ မသိပါ။ ကြၽန္ေတာ္က အျခားေဆြမ်ိဳးတစ္ဦးထံမွ ေရးမွတ္ထားရပါသည္။ ယုံၾကည္ကုိးကြယ္သည့္ဘာသာတရားႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ အစဥ္

အလာကုိ မေရာေထြးသင့္ပါ။ ခြဲျခား၍ နားလည္သင့္ပါၿပီ။ … (စာ ၂၀၀-၂၀၁) မွ ဆလုိင္းတင္ေအး၏ ခ်င္းစာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ ေရွ႕သုိ႔အျမင္ ေဆာင္းပါး …မွ။

ခ်င္းမဂၢဇင္း ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္မ်ား (3)

ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၇၇-၇၈


ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ျမန္မာစာေပသည္ ႐ုံးသုံးဘာသာစကား ျဖစ္သကဲ့သုိ႔ ျပည္ေထာင္စုတုိင္းရင္းသား လူမ်ိဳးအသီးသီးက လက္ခံသုံးစြဲေနေသာ အမ်ားသုံးစာေပလည္း ျဖစ္သည္။ ဤသုိ႔ တစ္ခုတည္းေသာ စာေပသုံးစြဲျခင္းေၾကာင့္

တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစု အသီးသီးတုိ႔သည္ တစ္ဦး၏ဓေလ့ထုံးစံ ယဥ္ေက်းမႈဘာသာစကားကုိ က်န္တစ္ဦးက သိရွိနားလည္ႏုိင္ရန္ ေလ့လာႏုိင္ရန္

တင္ျပႏုိင္ခဲ့ၾကသည္။ ေဖာ္ထုတ္ႏုိင္ခဲ့ၾကသည္။ ဤသုိ႔အားျဖင့္ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး ယဥ္ေက်းမႈ ထုံးစံဓေလ့မ်ားကုိ အျပန္အလွန္အားျဖင့္ နားလည္သေဘာေပါက္ေလးစားကာ အက်ိဳးတူကိစၥရပ္မ်ားတြင္ စည္းလုံးညီၫႊတ္စြာ

ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ခဲ့ၾကသည္။ ဤသည္ကုိ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရး ႀကိဳးပမ္းမႈသမုိင္းက သက္ေသခံလ်က္ ရွိေပသည္။ ဤသည္မွာ တစ္ခုတည္းေသာ စာေပကုိ အသုံးျပဳျခင္းေၾကာင့္ ရရွိလာေသာ အက်ိဳးေက်းဇူးတစ္ရပ္ပင္ ျဖစ္သည္။ … (စာ ၅) မွ

အေရးႀကီးဆုံးေသာ အခ်က္မွာ ခ်င္းအမ်ိဳးသားမ်ား၏ တစ္ခုတည္းေသာ စာေပ

ေရြးခ်ယ္ေရးက႑ပင္ျဖစ္သည္။ ဤက႑ တြင္ ႏွစ္ပုိင္းရွိေပလိမ့္မည္။ အသစ္ေဖာ္ထုတ္ေရး အပုိင္းႏွင့္ ရွိၿပီးသား ခ်င္းမ်ိဳးႏြယ္စုတုိ႔၏ စာေပကုိ လက္ခံသုံးစြဲေရး အပုိင္းျဖစ္သည္။ … (စာ ၇) မွ ဆလုိင္းေအာင္လွ၏ ခ်င္းအမ်ဳိးသားမ်ား၏ တစ္ခုတည္း ေသာ စာေပေဖာ္ထုတ္ေရး ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၇၇-၇၈

ဤကဲ့သုိ႔ ခ်င္းမ်ိဳးခ်စ္တပ္မ်ားသည္ အဂၤလိပ္တုိ႔ကုိ ျပန္လည္ခုခံတုိက္ခုိက္ရန္ ဆယ္လုမ္းခံတပ္တြင္ အခိုင္အမာ တပ္စြဲ ထားေၾကာင္း နယ္ခ်ဲ႕အဂၤလိပ္တုိ႔ သိေသာအခါ ဆယ္လုမ္းခံတပ္သုိ႔ လူတစ္ေယာက္ ေစလႊတ္ၿပီး စစ္ေျပၿငိမ္းရန္ စကားကမ္းလွမ္းေစ သည္။ ထုိအခါ ခ်င္းမ်ိဳးခ်စ္တုိ႔ကလည္း ]]ငါတုိ႔သည္ မင္းတုိ႔ လက္ေအာက္သုိ႔ ကြၽန္ မခံႏုိင္ပါ}} ဟု စကားျပန္ ၾကားလုိက္ ေလသည္။ အဂၤလိပ္တုိ႔ကလည္း ရက္ခ်ိန္းေပးလုိက္ၿပီး တုိက္ခုိက္ ေခ်မႈန္းပစ္ မယ္ဟု ႀကဳံး၀ါးျပန္ေလသည္။ ဤတြင္ ခ်င္းမ်ိဳးခ်စ္ မ်ားကလည္း ]]အျမန္ဆုံးလာတုိက္ၾကပါ။ ငါတုိ႔ကလည္း မင္းတုိ႔ကုိ သတ္ပစ္ခ်င္လွ ပါၿပီ}} ဟု စကားျပန္ၾကားလုိက္ေလသည္။ …(စာ ၁၀) မွ ဆလုိင္း၀ီလ်ံခ်န္ခုိလ်ံ၏ ခ်င္းမ်ိဳးခ်စ္ရဲေဘာ္တုိ႔၏ ေနာက္ဆုံးခံတပ္ႀကီး ေဆာင္းပါး …မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၇၇-၇၈

ေရာမအကၡရာတင္ ခ်င္းစာေပသည္ ခ်င္းလူ႔အဖြဲ႔ အစည္း၏ တုိးတက္မႈကုိ မ်ားစြာ အေထာက္အကူျပဳခဲ့သည္ကုိကား အသိအမွတ္ျပဳခဲ့ေပမည္။ သုိ႔ရာတြင္ ျပည္ပနယ္ခ်ဲ႕ ကုိလုိနီ ကြၽန္သေဘာက္ဘ၀မွ လြတ္ေျမာက္ၿပီး၍ ဆယ္စုႏွစ္သုံးစုအထိ ျဖတ္သန္းခဲ့ၿပီးျဖစ္ေသာ္လည္း၊ ခ်င္းလူ႔အဖြဲ႔အစည္းသည္ တကြဲတျပားစီ ျဖစ္ေနေသာ ခ်င္းစာေပေခတ္မွ တစ္ခုတည္းေသာ ]]ဘုံစာေပ}} ေခတ္ဆီသုိ႔ ယေန႔ထက္တုိင္ မတက္လွမ္းႏုိင္ခဲ့သျဖင့္ ခ်င္းလူ႔အဖြဲ႔အစည္း၏ သမုိင္းလမ္းေၾကာင္းသည္ ထစ္ေငါ႔ေကြ႔ ေကာက္လ်က္၊ ေခ်ာမြတ္ေျပျပစ္ျခင္း မရွိႏုိင္ခဲ့ေပ။ ဤသည္မွာ ခ်င္းလူ႔အဖြဲ႔အစည္း၏ ႀကီးမားေသာ ]]ဟာကြက္}} တစ္ရပ္ပင္ ျဖစ္ေပသည္။ … ]]ဘုံစာေပ}} ေဖာ္ထုတ္ေရး ]]စာေပေတာ္လွန္ေရး}} တည္းဟူေသာ စာေပတာ၀န္ကုိ ကြၽႏု္ပ္တုိ႔ လ်စ္လ်ဴ႐ႈထားခဲ့ၾကလွ်င္ သမုိင္းသည္ ကြၽႏ္ုပ္တုိ႔အား ခြင့္လႊတ္ႏုိင္မည္ မဟုတ္ေခ်။ စာေပလႈပ္ရွားမႈမရွိလွ်င္ မည္သည့္ စာေပမွ မရွင္သန္ႏုိင္ေပ။ … (စာ ၁၂-၁၃) မွ ဆလုိင္းကစ္(ပ္) (ခ်င္းျပည္) ၏ စာေပသစ္၏ အ႐ုဏ္ဦးကာလ ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၇၇-၇၈

႐ုိးမ၏ ဆုိး၀ါးေသာသေဘာ၀ါဒကား ေတာေတာင္ ထူထပ္ျမင့္မား၍ လမ္းပန္းဆက္သြယ္မႈကုိ ခဲယဥ္းေစျခင္း၊ စုိက္ပ်ိဳးေရး ညံ့၍ စား၀တ္ေနေရးကုိ မဖြံ႔ၿဖိဳးေစျခင္း၊ အဓိက ထုိႏွစ္ခ်က္ေၾကာင့္၊ ခ်င္းအမ်ိဳးသားတုိ႔သည္ ႐ုိးမ၏ ခ်ယ္လွယ္ဖိႏွိပ္မႈကုိ ခံေနၾကရသည္။ ၎င္းကုိ အေျခခံ၍လည္း တစ္မ်ိဳးတစ္ႏြယ္တည္းေသာ အမ်ိဳးခ်င္း သားတုိ႔ အစုစုကြဲၾကသည္။ ဘာသာစကား ကြဲၾကသည္။ ႐ုိးရာဓေလ့ ထုံးစံကြဲၾကသည္။ ခ်င္းအမ်ိဳးသားမွန္းမသိေအာင္ ပတ္၀န္းက်င္ လႊမ္းမုိးမႈကုိ ခံၾကရသည္။ ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္မႈကုိ ေႏွးေကြးေစ၍၊ မညီမွ်ေသာ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈျဖစ္လာသည္။ အခ်ဳပ္အားျဖင့္ ႐ုိးမေၾကာင့္ ခ်င္းအမ်ိဳးသားတုိ႔ ကြဲျပားၾကသည္ စည္း႐ုံးမႈ ကင္းလာသည္၊ ဆင္းရဲ ႏြမ္းပါးမႈ ခံစားေနရသည္။ …

(စာ ၂၃) မွ ဆလုိင္းအုိက္ေဆြ (ပလက္၀)၏ ႐ုိးမကုိ ေတာ္လွန္ၾကစုိ႔ ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၇၇-၇၈

လူဦးေရနည္းပါးလွေသာ ဤေဒသတြင္ ဘာသာစကား ႏွင့္ လူမ်ိဳးစု ဤမွ် အမ်ိဳးအမည္မ်ားျပားေနသည္မွာ ေကာင္းေသာ လကၡဏာ မဟုတ္ပါေခ်။ ခ်င္းျပည္တစ္ခုလုံး၏ နယ္ေျမႏွင့္ လူမ်ိဳး တုိးတက္ေရးအတြက္ သစၥာရွိေသာ၊ သတၱိရွိေသာ၊ ေတာ္လွန္ေသာ၊ အေျမာ္အျမင္ႀကီးေသာ ခ်င္းအမ်ိဳးသား

အမ်ိဳးသမီးတုိ႔ ႀကိဳးပမ္းရမည့္ ညီၫႊတ္ေရးလမ္းစဥ္ (၂) ခုကုိ တင္ျပလုိေပသည္။ ယင္းတုိ႔မွာ – (၁) နယ္ေျမေရာေႏွာ လက္ထပ္ျခင္း (ဴသခေူ ဃမသ်် ၾေမမငေါန) (၂)

ဘုံဘာသာစကားကုိ တီထြင္ျခင္း (ဃမနေအငညါ ဃသာာသည ဴေညါကေါန)။ နယ္ေျမေရာေႏွာ လက္ထပ္ျခင္း (ဴသခေူ ဃမသ်် ၾေမမငေါန) ဆုိသည္မွာ တီးတိန္နယ္မွ အမ်ိဳးသားႏွင့္ ဖလမ္းနယ္မွ အမ်ိဳးသမီးတုိ႔ လက္ထပ္ျခင္း၊ ဟားခါး၊ အ႐ွိဳနယ္မွ အမ်ိဳးသားႏွင့္ မင္းတပ္နယ္မွ အမ်ိဳးသမီးတုိ႔ လက္ထပ္ျခင္း၊ ကန္ပက္လက္နယ္မွ အမ်ိဳးသားႏွင့္ မီဇုိ (လူ႐ွိဳင္း) မွ အမ်ိဳးသမီးတုိ႔ လက္ထပ္ျခင္းကုိ

ဆုိလုိပါသည္။ … (စာ ၂၉) မွ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးခက္ခဲသည့္အထဲတြင္ ဘာသာစကား ဆက္သြယ္မႈခက္ခဲျခင္းသည္ ခ်င္းလူမ်ိဳးတုိ႔၏ တုိးတက္မႈျဖစ္စဥ္ကုိ ဟန္တားေႏွာက္ယွက္ေနေသာ မလုိလားအပ္ သည့္ မဟာစိန္ေခၚသံပင္ျဖစ္ေပသည္။ … (စာ ၃၁) မွ ဆလုိင္းဟန္လင္း၏ ခ်င္းအားလုံး ညီၫြတ္ေရး လမ္းစဥ္ႏွစ္ခု ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၇၇-၇၈

အမွန္မွာေတာ့ ငါတို႔ ခ်င္းႏြယ္စုမ်ားဟာ တအူတံုဆင္း ညီရင္းအစ္ကိုယ္ေတြပဲ၊ ေရေျမေတာေတာင္ ပထ၀ီအေနအထား မ်ားႏွင့္ သမိုင္း အေျခအေနကေလးမ်ားေၾကာင့္သာလွ်င္ ဘာသာစကားကြဲျပား၊ အယူအဆမ်ားအနည္းငယ္ ကြဲျပားလာျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အားလံုးဟာ ၀ိုင္း၀န္းၿပီး အမိခ်င္းျပည္နယ္ တိုးတက္ဖြံၿဖိဳးဖို႔အတြက္ ေဆာင္ရြက္သင့္ပါတယ္။ ]]ႏြားကြဲလွ်င္ က်ားကုိက္}} ဆုိသလုိ စည္းလုံးညီၫြတ္မႈ မရွိလွ်င္ တီးတိန္၊ ဖလမ္း၊ ဟားခါးစသျဖင့္ ကုိယ့္နယ္ ကုိယ့္အမ်ိဳးအတြက္ကုိသာ လုပ္ေဆာင္ၾကမည္ဆုိလွ်င္ တိုးတက္မႈလည္း ရႏုိင္မည္မဟုတ္ပါ။ … (စာ ၃၆) မွ ရာဆူး (ေၾကးမုံေနာက္ဆုံးေပၚ) ၏ အတၱအိပ္မက္ ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၇၇-၇၈

ေခါင္ဆုိင္ (ေခၚ) သတုိးခ်င္းတုိင္းရင္းသားမ်ားကုိ (က) ေခါင္ဆုိင္၊ (ခ) ကူကီး၊ (ဂ) ထာဒုိ၊ (ဃ) သတုိးဟူ၍ အမ်ိဳးမ်ိဳး ေခၚတြင္ခဲ့ၾကေပသည္။ ေခါင္ဆုိင္ဟူေသာ အမည္ကုိ မဏိပူရ (ကသည္း) လူမ်ိဳးတုိ႔က ေခၚတြင္ခဲ့ၾကၿပီး သြက္လက္ခ်က္ခ်ာ၍ ရဲရင့္ေသာ လူမ်ိဳးဟု အဓိပၸါယ္ရေပသည္။ ကူကီးဟူေသာ အမည္ကုိမူ ဂၤလိပ္မ်ားက ေခၚတြင္ခဲ့ၾကၿပီး ေျခတံရွည္၍ သြက္လက္ေသာ လူမ်ဳိးဟု အဓိပၸါယ္ရေၾကာင္း သိရွိရေပသည္။ ထာဒုိဟူေသာ အမည္ကုိ တီးတိန္ခ်င္းတုိင္းရင္းသားမ်ားက ေခၚတြင္ခဲ့ၾကပါသည္။ …(စာ ၃၇) မွ တမူး (ေမာင္ႏြယ္သန္း) ၏ ေခါင္ဆုိင္ (ေခၚ) သတုိး ခ်င္းတုိင္းရင္းသားမ်ား ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၇၇-၇၈

လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး မေကာင္း၍ ဆက္ဆံမႈ ထင္တုိင္း မေပါက္ေသာ္လည္း ခ်င္းစာေပ ေဖာ္ထုတ္ျမႇင့္တင္ေရး လုပ္ငန္းကုိ ထိထိေရာက္ေရာက္ ခ်င္းအမ်ိဳးသားမ်ား အေနျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ လုပ္ကုိင္လာမည္ဆုိလွ်င္၊ ခ်င္းစာေပႏွင့္ ေရးသားေသာ မဂၢဇင္း၊ ဂ်ာနယ္၊ စာအုပ္မ်ိဳးစုံ ထုတ္ေ၀လာမႈေၾကာင့္ တနယ္ႏွင့္ တနယ္^တမ်ိဳးစုႏွင့္တစု အသိအျမင္ခ်င္း ေ၀ငွလ်က္ ညီၫြတ္ေရး အတြက္ လႈံေဆာ္သတင္းပါးႏုိင္ၾကၿပီး ခုိင္မာေသာ စည္းလုံး ညီၫြတ္မႈႏွင့္ မွန္ကန္ေသာအမ်ိဳးသားစိတ္ဓါတ္မ်ားကုိ တည္ေဆာက္ ရယူႏုိင္မည္ျဖစ္၍ စာေပလႈပ္ရွားမႈကုိ အမ်ိဳးသားေရးလႈပ္ရွားမႈ တရပ္အျဖစ္ အလ်င္ျမန္ဆုံး လုပ္ေဆာင္ၾကပါလုိ႔ တုိက္တြန္းလုိပါ၏။ … (စာ ၄၃) မွ စာေရးဆရာမဟသၤာတရွင္ေႏွာင္း၏ ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္ ေနေသာ ခ်င္းအမ်ိဳးသားမ်ား ေဆာင္းပါး …မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၇၇-၇၈

]]ဒါသိပ္ေထာက္ခံတယ္၊ ဒုိ႔ျပည္နယ္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္လာ ေအာင္ ျပည္နယ္သားေတြဟာ အရင္ကထက္ အလုပ္ႏွစ္ဆမက ဆယ္ဆေလာက္ ႀကိဳးစားလုပ္ရမယ္။ အဲဒီလုိပဲ တဘက္က အစုိးရကလဲ ယခင္ကထက္ ႏွစ္ဆ သုံးဆမက ဆယ္ဆေလာက္ အထိ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံၿပီး ပုိမုိလုပ္ေဆာင္ေပးဖုိ႔ လုိလိမ့္မယ္၊ လုိအပ္ခ်က္ေတြ အခုသိၿပီးၿပီဆုိေတာ့ …။}} … (စာ ၅၈) မွ နီးစုေပါင္ႏုိး (တီးတိန္) ၏ တာ၀န္ကုိယ္စီေရွ႕သုိ႔ခ်ီ ေဆာင္းပါး …မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၇၇-၇၈

ဒုတိယအခ်က္အေနျဖင့္ ခ်င္းျပည္နယ္ႏွင့္ ခ်င္း အမ်ဳိးသားမ်ား၏ ေရွ႕လုပ္ငန္းစဥ္အတြက္ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး ေကာင္းမြန္ရန္ အားသြန္ခြန္စုိက္ေဆာင္ရြက္သင့္သည္ဟု ယူဆေပ သည္။ ကိုလိုနီနယ္ခ်ဲ႕တုိ႔က ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ သိမ္းပုိက္အုပ္စုိးသည့္ အခ်ိန္တြင္ ခ်င္းျပည္နယ္မွာ

တရြာႏွင့္တရြာ စည္း႐ုံးလႈပ္ရွားမႈ မျပဳလုပ္ႏုိင္ရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ေသြးခြဲအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ကုိ က်င့္သုံးခဲ့ေပသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ခ်င္းလူမ်ိဳးအခ်င္းခ်င္း စည္း႐ုံး လႈပ္ရွား၍ ၿဗိတိသွ်နယ္ခ်ဲ႕ကုိ မေတာ္လွန္ႏုိင္ရန္ လမ္းပန္း ဆက္သြယ္ေရးကုိ လုံး၀ေဆာင္ရြက္ေပးျခင္း မရွိခဲ့ပါ။ လမ္းပန္း ဆက္သြယ္ေရး ညံ့ဖ်င္းမႈေၾကာင့္ ခ်င္းျပည္နယ္တြင္ စကားေပါင္း (၄၄) မ်ိဳးေက်ာ္ ျဖစ္ေပၚလာျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ … (စာ ၆၃) မွ ေရာဘတ္ရွန္လ်န္း၏ ခ်င္းျပည္နယ္ႏွင့္ ခ်င္းေက်ာင္းသားမ်ား၏ ေရွ႕လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား ေဆာင္းပါး …မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၇၇-၇၈

ကြၽန္ေတာ္လဲ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ခ်င္းေတြဟာ တမိထဲက ေပါက္ဖြားလာတဲ့ အမ်ိဳးအႏြယ္ေတြျဖစ္ၾကတယ္။ ေအာက္က်တယ္၊ အထက္က်တယ္ မခြဲျခားသင့္ဘူး၊ ေတာင္ယာလုပ္ေပမယ့္ သူတုိ႔မွာ အဆင့္ ခြဲတဲ့အျမင္မရွိဘူး။ ႐ုိးသားၾကတယ္။ စိတ္အေျခအေနအတုိင္း ေနထုိင္ၾကတယ္။ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းရွိတယ္။ ဟန္ေဆာင္မႈ မရွိဘူး။ ဘ၀ကုိ ေတာင္ယာမွာ ျမႇဳပ္ႏွံထားတာေၾကာင့္ ေပ်ာ္စရာ ေကာင္းတယ္။ ေၾကာင့္ၾကေတာင့္တေနစရာ မလုိဘူး။ မရွိတာကုိ ရွိသေယာင္ ေျပာေနစရာ မလုိဘူး။ မရယ္မၿပဳံးခ်င္ပဲနဲ႔ ရယ္ၿပဳံး ေနစရာမလုိဘူး။ စိုးရြံ႕ေနစရာမလုိဘူး။ ]]ဒါေတြမွာ သူတုိ႔ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ထက္သာ ၾကပါတယ္ အေမရယ္}} လုိ႔ ကြၽန္ေတာ္ တရားခ်မိတယ္။ … (စာ ၆၈) မွ ဆလုိင္း ေရႊေအးျမင့္၏ ကြၽန္ေတာ္ ေတာ္လွန္ေရးသမား စာၫႊန္႔ …မွ။

http://chinmag.freevar.com/ မွ

ခ်င္းမဂၢဇင္း ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္မ်ား (4)

ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁


ျမန္မာျပည္ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ျပည္မႏွင့္ ေတာင္တန္း အႀကိတ္အနယ္ေဆြးေႏြးၾကစဥ္က ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း သည္ ခ်င္းေခါင္းေဆာင္မ်ားအား ၀ိေသသတုိင္းအျဖစ္ ေနခ်င္ေနပါ၊ ျပည္နယ္ယူခ်င္ယူပါ၊ ခ်င္းအမ်ိဳးသား အားလုံးအတြက္ စုေပါင္း ေနထုိင္ေရးအတြက္ ျဖစ္ရပါေစမယ္ဟူေသာကတိစကား ရွိခဲ့သည္။ သုိ႔ရာတြင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္က်ဆုံးသြားၿပီးေနာက္ ေရးဆြဲအတည္ျပဳအပ္ ေသာ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏုိင္ငံ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံဥပေဒ၌ ခ်င္း၀ိေသသတုိင္းအတြင္းသုိ႔ အ႐ွိဳခ်င္းမ်ား မပါ၀င္ခဲ့သည့္အတြက္ ခ်င္းလူထုအဖုိ႔ ၀မ္းနည္းခဲ့ရေလသည္။ … (စာ ၃၁) မွ

ထုိခႏၲီးခ်င္းလူဦးေရသုံးသိန္းေက်ာ္အေနျဖင့္ မ်က္စိပြင့္သည္ျဖစ္ေစ မပြင့္သည္ျဖစ္ေစ ခ်င္းလူမ်ိဳးမ်ား၏ အႏြယ္မ်ား အမ်ိဳး မ်ားသာျဖစ္သည္။ ခ်င္းဟူေသာ ေ၀ါဟာရသည္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔လူမ်ိဳး ကုိ သိရွိမွတ္မိေစရန္ တပါးသူတုိ႔က ေခၚေ၀ၚလုိက္သည့္ အမည္ တခုျဖစ္သလုိ နာဂဟူသည္မွာလည္း အဂၤလိပ္တုိ႔က “ခႏီၲးခ်င္း” မ်ား အားေပးလုိက္သည့္ ႏြားကြဲက်ားကုိက္မူ၀ါဒ၏ လက္ေတြ႔ျပယုဂ္ ဆုိင္ရာ အမည္နာမတခုမွ်သာ ျဖစ္ေတာ့သည္။ ..(စာ ၃၃) မွ

ဆလုိင္းဟန္လင္း၏ ကမၻာတလႊား ခ်င္းအမ်ိဳးမ်ား ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

ခ်င္းပုတ္ အသုံးအႏႈန္းကုိ ဦးသိန္းေဖျမင့္၏ စစ္အတြင္း ခရီးသည္ စာမ်က္ႏွာ ၁၂၁ တြင္လည္းေကာင္း၊ ၁၉၆၀ မတုိင္မီက မူလတန္းေက်ာင္းသုံး ပထ၀ီစာအုပ္ငယ္၌လည္းေကာင္း ေဖာ္ျပထားသည္ကုိ ေတြ႔ရပါသည္။ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာ့စြယ္စုံက်မ္း ကဲ့သုိ႔ေသာ က်မ္းႀကီးက်မ္းခုိင္၌ပင္လွ်င္ ယင္းကဲ့သုိ႔ေသာ အသုံးအႏႈန္းကုိ ထည့္သြင္းထားသည္မွာ မ်ားစြာဘ၀င္မက် ျဖစ္ပါသည္။ ခ်င္းပုတ္ အသုံးအႏႈန္းမွာ ၿဗိတိသွ်မွတ္တမ္းမ်ားႏွင့္ ျမန္မာ့စြယ္စုံက်မ္း အလုိအရ ခ်င္းမ်ိဳးႏြယ္တစုကုိသာ ရည္ၫႊန္း ထားေသာ္လည္း ယင္း အသုံးအႏႈန္းသည္ ခ်င္းတမ်ိဳးသားလုံး အတြက္ မႏွစ္ၿမိဳ႕ဖြယ္ရာ အသုံးအႏႈန္းျဖစ္သည္ကုိ သတိျပဳသင့္ ေပသည္။ … (စာ ၃၈) မွ က်င္ေဒြးဘေမာင္၏ ခ်င္းသမုိင္းထဲမွ ေ၀ါဟာရ အမွားကုိ မီးေမာင္းထုိးျပျခင္း ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း မွီတင္းေနထုိင္ၾကေသာ ကခ်င္၊ ကယား၊ ကရင္၊ ခ်င္း၊ ဗမာ၊ မြန္၊ ရခုိင္၊ ရွမ္းစေသာ တုိင္းရင္းသား လူမ်ိဳးမ်ားအနက္ ဗမာလူမ်ိဳးတမ်ိဳးတည္း စီးပြားေရးအဆင့္အတန္း၊ လူမႈေရးအဆင့္အတန္း စသည္တုိ႔၌ တုိးတက္ျမင့္မားေနျခင္းျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ တုိးတက္သည္ဟု မဆုိႏုိင္ေပ။ ထုိ႔အတူ ကရင္လူမ်ိဳး၊ ရွမ္းလူမ်ိဳးစသျဖင့္ လူမ်ိဳးတမ်ိဳးမ်ိဳး တုိးတက္ျမင့္မားေန႐ုံျဖင့္ ဤျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏုိင္ငံ တုိးတက္သည္ဟု မဆုိႏုိင္ေပ။ ဤႏုိင္ငံအတြင္း မွီတင္းေနထုိင္ၾကေသာ တုိင္းရင္းသား လူမ်ိဳးအားလုံး ဟန္ခ်က္ညီညီ တုိးတက္မွသာလွ်င္ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏုိင္ငံ တုိးတက္သည္ဟု ေခၚဆုိႏုိင္ေပသည္။ …(စာ ၄၀) မွ

ဆလုိင္းေစာေဖ၏ အမ်ိဳးသားေရးႏွင့္ခံယူခ်က္ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

ခ်င္းတုိ႔၏ ကုိယ္က်င့္တရားသည္ လူမႈေရးဆုိင္ရာ ကုိယ္က်င့္တရား (Socialogical Ethic) မ်ားျဖစ္၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ေခတ္ကာလ ေျပာင္းလဲလာေသာအခါ လူမႈေရးဆုိင္ရာ တုိ႔တြင္ အေျပာင္းအလဲမ်ား ရွိလာတတ္သည္။ ထုိအခါ အတိတ္၌ မွန္ကန္ေကာင္းမြန္ေသာ အျပဳအမူတုိ႔သည္ ယေန႔ေခတ္ကာလႏွင့္ မေလ်ာ္ညီေတာ့သည္ကုိ ေတြ႔ရသည္။ သုိ႔ျဖစ္၍ ခ်င္းတုိ႔၏ ကုိယ္က်င့္တရားကုိ ေ၀ဖန္ဆန္းစစ္ သင့္ပါၿပီ။ … (စာ ၄၆) မွ

လူမ်ိဳးတုိင္းတြင္ ကုိယ္ပုိင္ အေတြးအေခၚမ်ားရွိသည္မွာ အမွန္ျဖစ္၏။ ကုိယ္ပုိင္အေတြးအေခၚမ်ား မရွိခဲ့ပါက အဓြန္႔ရွည္စြာ ယင္းလူမ်ိဳးသည္ သီးျခားရပ္တည္ႏုိင္မည္မဟုတ္ေပ။ သုိ႔ျဖစ္၍ ခ်င္းအမ်ိဳးသားမ်ားသည္ မိမိတိုိ႔၏ ႐ုိးရာအေတြးအေခၚမ်ားကုိ မွန္ကန္ႏုိင္သမွ် မွန္ကန္စြာ သိရွိရန္လုိသည္။ သတ္မွတ္ ေဖာ္ထုတ္ရန္ လည္း လုိအပ္သည္။ …(စာ ၄၇) မွ အက္ဒြပ္တီ၊ (ဆုိင္းလိန္) ၏ ခ်င္းယဥ္ေက်းမႈကုိ ဒႆန႐ႈေထာင့္မွ ေလ့လာျခင္း ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

ခမီးဟူေသာ ေ၀ါဟာရမွာ ေခၚမီဟူေသာ စကားလုံးမွ စတင္လာျခင္းျဖစ္သည္။ ၎င္းတြင္ ေခၚကတပုိဒ္၊ မီကတစပုိဒ္ ျဖစ္သည္။ ေခၚဟူေသာ အပုိင္းမွာ (၀င္ေခၚ) ဟုေခၚၿပီး ရြာ၊ တြင္း၊ လုိဏ္ဂူမ်ားကုိ ဆုိလုိသည္။ မီဟူေသာ အဓိပၸါယ္မွာ (လတ္မီ) မွ လာျခင္းျဖစ္ၿပီး ေရြ႕လ်ားသည္ဟု အဓိပၸါယ္သက္ေရာက္သည္။ ၀င္ေခၚႏွင့္ လတ္မီကုိ ေပါင္းေရးေသာအခါ ေခၚမီျဖစ္လာသည္။ ထုိမွတဖန္ ခမီျဖစ္လာ၏။ ခမီဟူေသာ အဓိပၸါယ္မွာရြာမ်ား၊ တြင္းမ်ားတြင္ ေနထုိင္ၾကေသာ လူစုကုိ ေခၚသည္။ တနည္းအားျဖင့္ လူကုိ ေခၚျခင္းျဖစ္သည္။ ခမီမွ ယခုအခါခမီးဟူ၍ ေျပာင္းလာျခင္း ျဖစ္သည္။ ခမီးဆုိေသာစကားမွာလူဟုအဓိပၸါယ္ရလွ်င္ သီးျခားလူမ်ိဳး အမည္ရွိမည္ဟု ထင္စရာရွိပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ထုိအခါက ေတာတြင္း တြင္ ေနထုိင္ၾကသူမ်ားျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အျခားေသာ လူမ်ိဳးစုမ်ား နည္းတူ အသိတရား မၾကြယ္၀ပဲျဖစ္ေနရာ ၎အရာ ကုိပင္ လူမ်ိဳးအျဖစ္ ခံယူၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ … (စာ-၄၉) မွ

သုိ႔ရာတြင္ ပါလီမန္ဒီမုိကေရစီေခတ္ လူမ်ိဳးစု အမတ္ဟူေသာ အရွိန္အ၀ါသည္ ရခုိင္တုိင္းရွိ ခမီးမ်ားသုိ႔လည္း ထိခုိက္လာပါသည္။ ၿမိဳ႕ရွင္ဘုရင္မ်ားသည္ ရခုိင္ရာဇ၀င္၌ ေနရာယူခဲ့ရာ ၎င္းကုိ အမွီျပဳ၍ ၎ၿမိဳ႕နယ္ရွိ ပညာတတ္ခမီးအခ်ိဳ႕က စုစည္းၿပီး “ၿမိဳ” အျဖစ္ ခံယူၾကသည္။ ရခုိင္တုိင္းရွိ ထုိအခ်ိန္က အရွိန္အ၀ါႀကီးခဲ့သူတုိ႔ထံမွ အကူအညီရယူၿပီး ရခုိင္တစ္ျပည္လုံးရွိ ခမီးတုိ႔ကုိ “ၿမိဳလူမ်ိဳး” အျဖစ္မတရားသင္းေၾကျငာခဲ့သည္။ ၿမိဳလူမ်ိဳး တုိးတက္ေရးအဖြဲ႔ ဟူ၍လည္း ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕နယ္တြင္ ၁၉၆၂ ခုုႏွစ္၌ ဆုိင္းဘုတ္တင္ခဲ့ၾကသည္။ ဤသုိ႔ သုံးစြဲမႈကုိ ထုိအခ်ိန္က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ခမီးယဥ္ေက်းမႈေကာ္မတီ (ယခု) ခမီး (ခ်င္း) စာေပႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈအသင္း ရန္ကုန္တုိ႔က ကန္႔ကြက္ခဲ့ပါသည္။ …(စာ ၅၁) မွ

ဆလုိင္းအထန္လွ (ခမီး) ရခုိင္ျပည္နယ္ရိွ အ၀ခမီးတုိ႔အေၾကာင္း ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

ခ်င္းေတးကဗ်ာရဲ႕ကဗ်ာပေဒသကုိေတာ့ ခ်င္းကဗ်ာ ေတြရဲ႕ “ရစ္သမ္” ကုိ အေတာ္ေလးနားရည္၀ၿပီးသေလာက္ရွိမွ မင္းတပ္ အထကဆရာ ဦးရွိန္းေဖလိန္းထံခ်ဥ္းကပ္း၊ ေမးျမန္းေလ့လာ ရပါတယ္၊ ဆရာရွိန္းျပတဲ့ နမူနာကဗ်ာႏွစ္ပုဒ္ကုိ စကားေျပျပန္တာ မဟုတ္ပဲ တုိက္႐ုိက္စာေၾကာင္းခ်င္း ေဘးခ်င္းယွဥ္ျပန္ဆုိၿပီး ပုံစံခ်ၾကည့္ရင္ ခ်င္းေတးကဗ်ာရဲ႕ “ထပ္ေက်ာ့သံ”သေဘာ အေျခခံကုိ ရိပ္စားမိလာႏုိင္ပါတယ္၊ အသံၾကားရရင္ေတာ့ ပုိေကာင္းပါတယ္၊ အသံဖမ္းကက္ဆက္ပါမသြားတဲ့အတြက္ ေနာင္အခါ ျပန္ဖြင့္ နားေထာင္ေစခ်င္လုိ႔ေတာ့ မရေတာ့ပါ။ …(စာ ၅၃) မွ

ကဗ်ာဆရာ ေမာင္စြမ္းရည္၏ မင္းတပ္ခ်ိဳးတုိ႔ရဲ႕ ကဗ်ာပေဒသ ေလ့လာေရးခရီး ေဆာင္းပါး …မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

ဒီလုိနတ္ပြဲေတြမွာ ႏြားေနာက္ေကာင္ေရအနည္းအမ်ား ရွိတတ္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ ႏြားေနာက္ဟာ ပြဲလုပ္တဲ့ေနရာနဲ႔ မသာပြဲေတြမွာ သတ္ၿပီး သုံးစြဲၾကတယ္လုိ႔ပဲ ဆုိရမယ္။ ယေန႔ တခ်ိဳ႕ အျမင္က်ယ္တဲ့ ပုဂၢဳိလ္ေတြဟာ ႏြားေနာက္နဲ႔ ပြဲေတြမလုပ္ေတာ့ပဲ အသားေပၚေရာင္းျခင္းအားျဖင့္ မိမိအတြက္ ၀င္ေငြနဲ႔ ျပည္သူမ်ား အသားရရွိေရးအတြက္ အသုံးျပဳတာ ေတြ႔ရတယ္ အတုယူသင့္တယ္ လုိ႔ ဆုိခ်င္ပါတယ္။ …(စာ ၉၈) မွ

ေဒါက္တာ ဆလိုင္းလင္းေလာဟာ၏ ခ်င္းျပည္နယ္ သိပၸံနည္းက် ႏြားေနာက္ေမြးျမဴေရး ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

ကြၽန္ေတာ္က ေျဖလုိက္သည္။ “ဟုတ္တယ္ဗ်၊ တကယ္ေတာ့ ဗိုလ္ႀကီးတုိက္ခြၽန္းရဲ႕ စြန္႔စားမႈေတြကုိ အဂၤလိပ္ ဘာသာနဲ႔ စာေစာင္ေပတဖြဲ႔ ထုတ္ေ၀ႏုိင္ရင္ ကမၻာ့စစ္သူရဲေကာင္း ေတြနဲ႔ ယွဥ္ၿပီး ႏုိင္ငံတကာက အံ့ၾသခ်ီးက်ဴးၾကရလိမ့္မယ္” … (စာ ၇၃) မွ /

ထုိအခ်ိန္မွာ ဗုိလ္ႀကီးတုိက္ခြၽန္းႏွင့္ ရဲေဘာ္သုံးဦးသည္ ေန႔လယ္မြန္းတည့္ခ်န္မွာ ရန္သူ႔စခန္းအလယ္သုိ႔အေသခံ ေျပာက္က်ားတပ္သားမ်ားအျဖစ္ လွ်ပ္တျပက္၀င္စီးသည္။ ရန္သူတုိ႔တပ္ဖြဲ႔ မ်ား အလယ္အူေၾကာင္း ၿပိဳက်ၿပီး ဆုတ္ခြာေျပးရသည္။ ဗမာ့ တပ္မေတာ္က ထုိအခ်ိန္တြင္ စနစ္တက်၀င္တုိက္၍ ရန္သူ႔ စခန္းကုိ ေအာင္ျမင္စြာ သိမ္းပုိက္မိၿပီ။ … (စာ ၇၄) မွ

စာေရးဆရာ တကၠသိုလ္စိန္တင္၏ ခ်င္းျပည္နယ္၏ ၾကယ္တပြင့္ (သုိ႔မဟုတ္) ဗိုလ္ႀကီးေအာင္ဆန္းသူရိယတုိက္ခြၽန္း ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ေပၚေပါက္ခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံေရးအေျပာင္း အလဲႀကီးေတြ၊ အျဖစ္အပ်က္ႀကီးေတြဟာ ကြၽန္ေတာ့္အဖုိ႔ငယ္ငယ္က ဖတ္ခဲ့ရတဲ့ ေရွးဂႏၲ၀င္က်မ္းႀကီးေတြနဲ႔ တူေနတယ္။ သည္က်မ္းႀကီးေတြကုိ ဖတ္သာဖတ္ခဲ့တယ္၊ တလုံးမွျပန္မရြတ္ႏုိင္ဘူး။ အမွတ္မရဘူး။ ဒါေပမယ့္ သည္အျဖစ္အပ်က္ေလးကေတာ့ ကြၽန္ေတာ့္စိတ္ထဲမွာ မၾကာခဏ ျပန္ေပၚတတ္တယ္။ ျပန္ေပၚတုိင္း ကြၽန္ေတာ့္ကုိ အရွက္ရေစတယ္။ ကိုယ့္ကုိယ္ကုိ စိတ္ထားျမင့္ျမတ္တဲ့လူ၊ ကုိယ္က်ိဳးမၾကည့္တဲ့လူျဖစ္ေအာင္ တုိက္တြန္းလႈံ႔ေဆာ္ ေနတယ္။ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္တုိ႔ သတၱိတုိ႔ရွိေအာင္ ေမြးေပးေနတယ္။ … (စာ ၈၃) မွ

စာေရးဆရာ ျမသန္းတင့္၏ အက်ႌစုတ္ေအာက္က ျဖဴစင္တဲ့ႏွလုံးသား (Lushun – A Little Incident) ဘာသာျပန္ ၀တၳဳတုိ … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

တုိင္းရင္းသား ခ်င္းအမ်ိဳးသားတုိ႔ဓေလ့ကား အိမ္ကုိ အလြန္အသာေပး၍ ေဆာက္လုပ္တတ္ၾကသည္။ အထူးသျဖင့္ “ဟားခါး” နယ္မွ ခ်င္းအိမ္မ်ားမွာ အဂၤလိပ္ေခတ္ကတည္းက ႀကီးမားခန္႔ညားသျဖင့္ ေက်ာ္ၾကားသည္။ “ဆီးယင္း” ႏွင့္ “စုတ္တဲ” နယ္မ်ားက အိမ္မ်ားမွာလည္း ႀကီးမားခန္႔ညားရာ၌ ထင္ရွား ခဲ့သည္ဟု သိရသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း အဂၤလိပ္တုိ႔ကုိ ခုခံတုိက္ခုိက္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ မီး႐ႈိ႕ဖ်က္ဆီးျခင္းခံခဲ့ရသျဖင့္ ယေန႔ အခ်ိန္တြင္ မေတြ႔ၾကရ ေတာ့ပါ။ ၀မ္းနည္းစရာပင္။ … (စာ ၈၅) မွ ေမာင္ေပစိ၏ ခ်င္း႐ိုးရာအိမ္ တည္ေဆာက္ပုံ ေဆာင္းပါး …မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

သတုိ႔ခ်င္းမ်ိဳးႏြယ္၀င္တုိ႔သည္ ေဒသကုိလိုက္၍ ထာဒုိေခၚသတုိးခ်င္း၊ ေခါင္ဆုိင္ခ်င္း၊ ကူကီးခ်င္း၊ ထာဒုိကူကီးခ်င္း ဟူ၍ အမည္နာမအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ေခၚေ၀ၚၾကကာ ေသြးခ်င္းသားခ်င္း ျဖစ္လ်က္ သူစိမ္းတရံဆံမ်ားကဲ့သုိ႔ ေနထုိင္ခဲ့ၾကသည္။ ျပဳမူဆက္ဆံ ခဲ့ၾကသည္။ … ကူကီးခ်င္း (Kuki Chin) ဟူေသာနာမသည္ အဂၤလိပ္စကားမွ ဆင္းသက္လာၿပီး ခ်င္းႏွင့္အတူတူပင္ျဖစ္သည္။ ေဒသကုိလုိက္၍ အိႏိၵယျပည္ဘက္တြင္ ကူကီးဟူ၍လည္းေကာင္း၊ ျမန္မာျပည္ဘက္တြင္ ခ်င္းဟူ၍လည္းေကာင္း ေခၚဆုိၾကျခင္းျဖစ္ သည္။ ကူကီးဟူေသာ အေခၚအေ၀ၚကုိ အဂၤလိပ္တုိ႔က ပထမဦးဆုံး အသိအမွတ္ျပဳ သုံးစြဲျခင္းျဖစ္ၿပီး အဓိပၸါယ္အႏွစ္သာရအားျဖင့္ က်ယ္၀န္းနက္႐ႈိင္းေသာ သေဘာေဆာင္ၿပီး တမ်ိဳးတႏြယ္တည္းမွ ဆင္းသက္လာသည့္သန္မာထြားက်ိဳင္း ေျခတံရွည္ေသာ ေတာင္ေပၚ သားမ်ားဟု ဆုိလုိေပသည္။ ကူကီးသည္ ယေန႔အထိ အိႏိၵယ ျပည္ဘက္တြင္ အသုံးျပဳေသာအေခၚအေ၀ၚျဖစ္သည္။ … (စာ ၁၀၄) မွ ဆလုိင္းအဲလ္ထန္ေဘြ (ခမ္းပတ္) ၏ သတုိးခ်င္း ယဥ္ေက်းမႈသမုိင္းကုိ ဆန္းစစ္တင္ျပျခင္း ေဆာင္းပါး …မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

“မုိင္ေခါ႔ကုိ လက္ထပ္ၿပီး ဖလမ္းၿမိဳ႕ရဲ႕ လွပသာယာေရး ဖန္းတီးဖုိ႔ ဆလုိင္းျပန္ခဲ့တယ္”

“ဖလမ္းေျမ သာယာေရး တခုပဲလား ဆလုိင္းရယ္၊ ခ်င္းျပည္နယ္ႀကီး တခုလုံး သာယာတုိးတက္ေရးအတြက္ မဖန္တီး ေတာ့ဘူးလား”

“ဖလမ္းေျမဟာ ဆလုိင္းရဲ႕ ဇာတိေျမေလ၊ ဒီေျမ တုိးတက္ေရး အတြက္သာ ဆလုိင္းမွာ တာ၀န္ရွိတယ္မုိင္ေခါ႔”

“ဆလုိင္းရယ္ ၿမိဳ႕နယ္စြဲက ျပင္းထန္ႀကီးမားလွပါလား၊ ဆလုိင္းမွာေရာ မုိင္ေခါ႔မွာေရာ တာ၀န္ရွိေနတာက ခ်င္းျပည္နယ္ႀကီး တုိးတက္ဖုိ႔ကေန ျပည္ေထာင္စုႀကီးတည္ၿမဲဖုိ႔အထိ တာ၀န္ေတြ ရွိေနတယ္” …(စာ ၁၀၈) မွ

တကၠသုိလ္ခုိင္ထြန္း၏ ေၾကြးေၾကာ္သံမ်ားၾကားမွ အလွပန္းတစ္ပြင့္၀တၳဳတုိ… မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

မမမိလဲ သက္ျပင္း႐ႈိက္နဲ႔ ေခါင္းခါလုိက္ရျပန္တယ္။ “ခ်င္းျပည္နယ္ သားတုိ႔ရဲ႕ ဘ၀ဟာ မေပ်ာက္တဲ့ေရမႈန္ေရစ ဘ၀လုိ႔”ဆလုိင္းမႈန္းကေျပာေနတယ္။ သူတုိ႔မွာက ရာသီဥတုဒဏ္၊ သဘာ၀ ဒဏ္၊ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးခက္ခဲတဲ့ဒဏ္၊ အစားအေသာက္ ေခါင္းပါးတဲ့ဒဏ္၊ မဖြံ႔ၿဖိဳးလုိ႔ နိမ့္က်လြန္းတဲ့ဘ၀ဒဏ္၊ ဒဏ္ေပါင္းစုံကုိ ဘက္ေပါင္းစုံက ကာလအရွည္ၾကာ ခံေနရတာလုိ႔ ေလးေလး နက္နက္ ေျပာျပေနတယ္။ … (စာ ၂၈) မွ

စာေရးဆရာမ ခင္ေဆြဦး၏ ဘာအ႐ူးထတာလဲ ၀တၳဳတို … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

“လုံယူး” ပြဲမွာလည္း ေတးဆုိၾကတယ္။ အသုဘပြဲမွာ လည္း ေတးဆုိၾကတယ္။ ပြဲရွင္ကုိ ဂုဏ္ျပဳတဲ့ ေတးေတြကုိ ဖြဲ႔ဆုိၾကတယ္။ တခါတရံ အသုဘပြဲမွာ မူးမူး႐ူး႐ူးနဲ႔ ေတးဆုိၾကေတာ့ ေသသူဟာ ဘယ္သူ႔ဆီမွာ ေၾကြးဘယ္ေလာက္က်န္တယ္ ဆုိတာမ်ိဳးေတြပါ ထည့္သြင္း သီဆုိမိတတ္တယ္တဲ့။ အဲဒီအခါမ်ိဳးမွာေတာ့ ေသသူရဲ႕ အိမ္သားေတြနဲ႔ ေတးဆုိသူတုိ႔ ရန္ျဖစ္တတ္ပါသတဲ့။ … (စာ ၅၃) မွ

ကဗ်ာဆရာေမာင္စြမ္းရည္၏ မင္းတပ္ခ်ိဳးတုိ႔ရဲက ကဗ်ာပေဒသ ေလ့လာေရးခရီး ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

ခ်င္းတုိ႔၏ အခ်င္းခ်င္း စစ္ခင္းပုံကုိ ၾကည့္ၿပီး ေရွာင္ရန္ ႏွင့္ ေဆာင္ရန္အခ်က္မ်ားကုိ သုံးသပ္သင့္ေပသည္။ ေရွာင္ရန္ အခ်က္မ်ားမွာ ခ်ိဳအခ်င္းခ်င္း၊ ခ်င္းအမ်ိဳးသား အခ်င္းခ်င္းတုိ႔ အၾကား စစ္ခင္းတုိက္ခုိက္ သတ္ျဖတ္ၾကသည့္ စနစ္ဆုိးကုိ အျမစ္ပါမက်န္ အၿပီးအပုိင္ တုိက္ဖ်က္ရန္ လုိအပ္သည္။ ယေန႔အထိ အခ်င္းခ်င္း စစ္ခင္းတုိက္ခုိက္မႈ မရွိေတာ့ေသာ္လည္း ယင္း၏ အေမြဆုိး အဆြယ္အပြားအျဖစ္ ယေန႔အထိ ၾကြင္းက်န္ေနေသးသည့္ ခ်င္းအႏြယ္၀င္ အခ်င္းခ်င္း၊ မ်ိဳးႏြယ္စုအလုိက္ ေဒသအလုိက္ က်ဥ္းေျမာင္းစြာ ရပ္တည္လႈပ္ရွား ယွဥ္ၿပိဳင္ေနၾကသည့္ အေျခအေနမွ ခ်င္းအမ်ိဳးသားထုတရပ္လုံး စည္းလုံးညီၫြတ္ေရးကုိ အခုိင္အမာ ရယူတည္ေဆာက္ၾကရန္ ခ်င္းအမ်ိဳးသား တည္းဟူေသာ က်ယ္၀န္းျမင့္မားေသာ အေျခအေနသုိ႔ တက္လွမ္းရပ္တည္ လႈပ္ရွားၾကရန္ လုိအပ္သည္။ … (စာ ၆၄) မွ

ဆလုိင္ဓူ၀ံနီ၏ ခ်ဳိတုိ႔အခ်င္းခ်င္း စစ္ခင္းပုံ ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

အျခားသမုိင္း အေထာက္အထားတခုမွာ လုိင္းလြန္မွ ေပါက္ဖြားလာၾကေသာ ခ်င္းလူမ်ိဳးႏြယ္စုမ်ားမွအပ အျခား ခ်င္းလူမ်ိဳးႏြယ္စုမ်ားက မိမိတုိ႔ကုိယ္ကုိ “လုိင္း” သုိ႔မဟုတ္ “လုိင္မီး” ဟု ေခၚေ၀ၚသုံးစြဲျခင္း မရွိျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ လုိင္လြန္းမွ ဆင္းသက္ လာသူမ်ားသာလွ်င္ “လုိင္မီး” ဟု မိမိတုိ႔ကုိယ္ကုိ ေခၚဆုိၾကေလသည္။ ထုိသုိ႔ မိမိတုိ႔ကုိယ္ကုိ “လုိင္မီး” ဟု ေခၚဆုိ သမုတ္ၾကသကဲ့သုိ႔ တမိဖြား ေသြးခ်င္းသားခ်င္းအားလုံးကုိလည္း “လုိင္မီး” ဟု သတ္မွတ္ေခၚ ဆုိၾကသည္။ ထုိနည္းလည္းေကာင္း ဇုိမီး၊ ခ်ိဳး၊ ႐ွဳိ (အ႐ွိဳ)၊ ခူမီး၊ မီဇုိ စသည္ျဖင့္ ေနရာေဒသအလုိက္ မိမိတုိ႔ကုိယ္ကုိ ေခၚဆုိၾကသကဲ့သုိ႔ ယင္းတုိ႔သည္ ညီအစ္ကုိ ေသြးခ်င္းသားခ်င္း အားလုံးကုိလည္း ဇုိမီး၊ ႐ွိဳ၊ ခူမီး၊ မီဇုိစသည္ျဖင့္ ေခၚေ၀ၚသတ္မွတ္ ၾကသည္။ … (စာ ၁၁၂) မွ

သမုိင္းသုေတသီ၏ “လုိင္း” အစ လုိင္လြန္းက ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

“ထာဒုိ” ဟူေသာ အမည္နာမ၏ အသံထြက္အမွန္မွာ ထာဒုိ (Thadou) ျဖစ္၍ တီးတိန္ဘာသာျဖင့္ အသံလွယ္လုိက္ ေသာအခါ ထာ့ဒုိ (Thahdou) ဟူ၍ ျဖစ္လာသည္။ အသံလွယ္ ေျပာဆုိသုံးစြဲေသာ “ထာ့ဒုိ” တြင္ “ထာ့” (Thah) ဆုိသည္မွာ “သတ္ျဖတ္သည္” ဟူေသာ အနက္အဓိပၸါယ္ ထြက္လာေလသည္။ “ထာဒုိ” ဟူေသာ အသံထြက္အမွန္ျဖင့္ ေျပာဆုိသုံးစြဲပါက မည္သည့္ အနက္အဓိပၸါယ္မွ် မထြက္ပဲ လူမ်ိဳးတမ်ိဳး၏ အႏြတၱသညေခၚစရာ အမည္နာမ ျဖစ္သည္ဟူ၍ သိရွိႏုိင္သည္။ တီးတိန္ဘာသာျဖင့္ “ထာ့ဒုိ” ဟု ေခၚဆုိလုိက္ေသာအခါ နယ္ခ်ဲ႕တုိ႔က အခြင့္ေကာင္းယူ၍ တုိင္းရင္းသားအခ်င္းခ်င္း ယုန္ထင္ေၾကာင္ထင္ ျဖစ္လာေစရန္ ေသြးခဲြေရးလက္နက္အျဖစ္ သုံးစြဲလုိက္ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ …(စာ ၁၁၅) မွ

တန္ဆြင္ခန္႔၏ ဆုိးေမြမွ ေကာင္းေမြသုိ႔ ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

ရာစုႏွစ္ထက္၀က္နီးပါးမွ် ေအ၊ဘီႏွင့္ စီ ဘယ္ဟာလဲ ဘယ္ဟာျဖစ္သင့္သလဲ၊ ေအျဖစ္သင့္သည္။ ဘီကုိ ေရြးခ်ယ္မည္၊ စီသာလွ်င္ အသင့္ေတာ္ဆုံး၊ ေလသံတုိ႔သည္ကား တထပ္တည္းမက် ႏုိင္ခဲ့။ ေလသံတထပ္တည္း မက်သည္ကထားဦး၊ ေအကုိ ႀကိဳက္ႏွစ္သက္သူသည္ ေအၿမိဳ႕နယ္သား (မ်ိဳးႏြယ္သားမ်ားသာ) မ်ားျဖစ္ၿပီး က်န္ေဒသသားတုိ႔ကလည္း မိမိတုိ႔၏ ေဒသသုံးဘာသာစကား ဘီသာလွ်င္၊ စီသာလွ်င္စသည္ျဖင့္ မိမိကုိယ္ကုိ ေရွ႕တန္းတင္မႈသည္ ႀကီးမားစြာ ရွင္သန္ခဲ့ပါသည္။ … (စာ ၁၂၂) မွ

…အမွန္မွာ ဟြာလ္ငုိး (Hualngo) ဘာသာစကားကုိ ခ်င္းဘုံဘာသာစကားအျဖစ္ သတ္မွတ္သင့္ေၾကာင္း အယူအဆသည္ ယခုမွေပၚ ေပၚထြက္လာေသာ အယူအဆ မဟုတ္ပါ။ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္၏ သမုိင္းပါေမာကၡ လုပ္ကုိင္ခဲ့ဖူးေသာ G.H. Luce (ပါေမာကၡလုစ္) သည္ ခ်င္းျပည္ေဒသ အသီးသီးတြင္ Linguistic Survey ဘာသာစကားေလ့လာ ဆန္းစစ္ခ်က္ ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး စာတမ္းတစ္ေစာင့္ ျပဳစုခဲ့ပါသည္။ Professor Luce ၏ သုေတသနျပဳခ်က္အရ ဟြာလ္ငုိးစကားသည္ ခ်င္းဘုံဘာသာ စကားအတြက္ အသင့္ေတာ္ဆုံး ဘာသာစကားျဖစ္ေၾကာင္း အခုိင္အမာ တင္ျပခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။ … (စာ ၁၂၃) မွ

မုိင္မင္းရီးဟုိင္ (ခ်င္းျပည္) ၏ စာေပအေတြး အေခၚသစ္ ေပၚထြန္းၿပီ ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

ေဆးတံကုိခံ၊ ပါးမဲျခယ္တုိး၊ ျခင္းေတာင္းပုိးသူ၊ မီးခုိး ထဲကခ်င္းမပ်ဳိ၊ ကားကုိျမင္ေတာ့ ခုန္ေပါက္ေရွာင္။ လက္မွာေလးျမား၊ ခါးမွာဓါးနဲ႔၊ ႏြားေနာက္အိပ္မက္၊ ေခါင္အိပ္မက္သူ၊ ေတာင္ထက္ ေတာၾကား၊ ေရြ႕ေရြ႕သြားယင္း၊ ကားကုိျမင္ေတာ့ အိပ္မက္ျပယ္။ … ကဗ်ာဆရာ ေမာင္စြမ္းရည္၏ မႈိင္းျပာရီညိဳ ခ်င္းတုိ႔စံရာ ကဗ်ာ … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

ခ်င္းမ်ိဳးႏြယ္စုမ်ား၏ အမည္တုိ႔ကုိ မွည့္ေခၚရာတြင္ လည္း ႀကိဳက္ရာအမည္ မွည့္ေခၚခဲ့သည္ကုိ ေတြ႔ရပါသည္။ မင္းတပ္ၿမိဳ႕ အေနာက္ဘက္ေဒသတြင္ ေနထုိင္၍ အနီေရာင္ ဆုိးေသာ ႀကိမ္ေခြမ်ားကုိ ႐ုိးရာ အလွအပအျဖစ္ ၀တ္ဆင္သူ ခ်င္းအမ်ိဳးႏြယ္စု မ်ား၏ ခ်င္းဘာသာစကားျဖင့္ မူရင္းအမည္မွာ “မကန္း” ျဖစ္ပါသည္။ ယင္းအမည္ကုိ ၿဗိတိသွ်တုိ႔ မသိရွိေသာအခါ ႀကိမ္ေခြမ်ား ၀တ္ဆင္သည္ကုိ အစြဲျပဳလ်က္ ႀကိမ္ေခြ၀တ္ခ်င္းမ်ား (Cane Balley Chins) ဟု ၿဗိတိသွ်တုိ႔က အမည္ေပးခဲ့သည္။ … (စာ ၃၇) မွ က်င္ေဒြးဘေမာင္၏ ခ်င္းသမုိင္းထဲမွ ေ၀ါဟာရ အမွားကုိ မီးေမာင္းထုိးျပျခင္း ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

ခ်င္းအိမ္မ်ားကုိ သက္ကယ္ျဖင့္ မုိးေလ့ရွိသည္။ သက္ကယ္ျမက္သည္ ၅ ေပမွ ၆ ေပအထိ ရွည္ၿပီး အမုိးကုိ အထူတေပနီးပါးရွိေအာင္ မုိးတတ္သည္။ ခ်င္းေတာင္ကဲ့သုိ႔ ေဆာင္းခါ အလြန္ေအးေသာ အရပ္မ်ား၌ သက္ကယ္အမုိး ထူထူႀကီးမွာ ေန႔အခါ ေအးၿပီး ေဆာင္းအခါ ေႏြးသျဖင့္ ရာသီဥတုႏွင့္ အကုိက္ပင္ ျဖစ္သည္။ ဤသုိ႔ေသာ သက္ကယ္အမိုး ထူထူႀကီးမ်ားကုိ တိဘက္၊ တ႐ုတ္ႏွင့္ ကိုရီးယား၊ ဂ်ပန္ ေတာအိမ္မ်ား၌လည္း ေတြ႔ရသည္။ … (စာ ၈၆) မွ

ေမာင္ေပစိ၏ ခ်င္း႐ိုးရာအိမ္ တည္ေဆာက္ပုံ ေဆာင္းပါး …မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

ကေနဒီေတာင္ထိပ္၊ ကေနဒီေတာင္ထိပ္၊ တိမ္လိပ္က ဆြတ္ျဖဴ၊ ႏွင္းျဖဴက ဆြတ္ေဖြး၊ စိမ္းေရာင္စုိ၊ ၿမိဳင္ထုိထုိ ေတာညိဳလဲ့ရယ္၊ ျမရဲ႕အေသြး။ …

ကဗ်ာဆရာ ပ်ဥ္းမနား ေမာင္နီသင္း၏ ခ်င္းေတာင္တန္း ခရီးသည္ ကဗ်ာ … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

“ေျပာမလား၊ မေျပာဘူးလား၊ အခ်ိန္မဆဲြနဲ႔” မ်က္လုံး အစုံမွိတ္ထားလုိက္ပါသည္။ သစၥာေဖာက္ နယ္ခ်ဲ႕လက္ပါးေစ ခ်င္းစကားျပန္ႀကီးကုိ စုိက္စုိက္ၾကည့္ၿပီး – “ကြၽန္မ ေျပာလုိက္ယင္ ရြာသားေတြအကုန္ ဒုကၡေရာက္မယ္၊ အညႇဥ္းဆဲခံရမယ္၊ တုိ႔ခ်င္းျပည္ရဲ႕ လြတ္လပ္မႈႀကီး ဘယ္ေတာ့မွ ေအာင္ျမင္မွာ မဟုတ္ ဘူး၊ ကြၽန္မမေျပာဘူး၊ ဘယ္ေတာ့မွ မေျပာဘူး၊ ကြၽန္မအေသခံမယ္” ျပတ္သားေသာ အဓိဠာန္။ ခုိင္မာေသာ ေတာ္လွန္စိတ္။ … (စာ ၉၉) မွ

ဆလုိင္းဂ်ိဳးသိန္း၏ ဇုိေဟဆာ ပန္းပြင့္ခါမွ ၀တၳဳတုိ … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

တကယ္ေတာ့ ဆလုိင္း-မုိင္ (Salai – Mai) ဆုိတာ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔တေတြရဲ႕ နာမည္ေရွ႕မွာ ပြင့္ဖူးေနတဲ့ အလွပန္း တခုသာ မကပဲ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ ႏွလုံးသားထဲမွာ ခိုင္မာစြာ အျမစ္တြယ္ေနတဲ့ ေမတၱာပြင့္ပန္းလဲ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆုိေတာ့ သဘာ၀ပန္းအလွေတြလုိ ေျမျပန္႔ေတာင္ေပၚရယ္လုိ႔ ေနရာေဒသကုိ ခြဲျခားၿပီး ဖူးပြင့္ႏုိင္တဲ့ပန္းမဟုတ္ပဲ ႏွလုံးသားရွိတဲ့ ခ်င္းလူငယ္ေတြရဲ႕ ႏွလုံးသားတုိင္းမွာ လွပေ၀ဆာစြာ ဖူးပြင့္ႏုိင္ၿပီး မႀကဳံဘူးတဲ့ စိတ္ဓါတ္ သစ္ေတြနဲ႔ အေတြးအျမင္သစ္ေတြကုိ ဒီပြင့္ပန္းက ေပးစြမ္းႏုိင္ခဲ့ တာေၾကာင့္ပါပဲ။ … (စာ ၁၂၀) မွ

ဆလုိင္းကစ္ (ပ္) (ခ်င္းျပည္) ၏ ဖူးပြင့္ ေ၀ဆာေနေသာ ပြင့္သစ္ပန္းကေလးမ်ား စာညြန္႔ စာပေဒသာ … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

လူမ်ိဳးတုိင္းတြင္ ကုိယ္ပုိင္ အေတြးအေခၚမ်ားရွိသည္မွာ အမွန္ျဖစ္၏။ ကုိယ္ပုိင္အေတြးအေခၚမ်ား မရွိခဲ့ပါက အဓြန္႔ရွည္စြာ ယင္းလူမ်ိဳးသည္ သီးျခားရပ္တည္ႏုိင္မည္ မဟုတ္ေပ။ သုိ႔ျဖစ္၍ ခ်င္းအမ်ိဳးသားမ်ားသည္ မိမိတုိ႔၏ ႐ုိးရာအေတြးအေခၚမ်ားကုိ မွန္ကန္ႏုိင္သမွ် မွန္ကန္စြာ သိရွိရန္လုိသည္။ သတ္မွတ္ ေဖာ္ထုတ္ရန္လည္း လုိအပ္သည္။ … (စာ ၄၇) မွ

အက္ဒြပ္တီ၊ ဆုိင္းလိန္၏ ခ်င္းယဥ္ေက်းမႈကုိ ဒႆန႐ႈေထာင့္မွ ေလ့လာျခင္းေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

လမ္းေဘး၌ သစ္ခြပန္းမ်ိဳးစုံ ေတြ႔ရသည္။ ေၾကြအံ့ဆဲဆဲ အေရာင္ခပ္မြဲမြဲ ေတာင္ဇလပ္ ျဖဴနီမ်ားလည္း ေတြ႔ရသည္။ ေတာင္ဇလပ္ပန္းႏွင့္ ခ်ယ္ရီပန္းမ်ားသည္ ခ်င္းေတာင္တန္းႀကီး၏ သဘာ၀ ပန္းဥယ်ာဥ္တြင္ ေဆာင္းက်က္သေရေဆာင္ ပန္းဘုရင္မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ယခုမူ ေႏြရာသီ ေရာက္ၿပီမုိ႔ ေႏြပန္းမ်ား အၾကား၀ယ္ မ်က္ႏွာငယ္ရရွာၿပီ။ … (စာ ၆၇) မွ

၀ိဇၨာသိန္းေလး (ရန္ကုန္ တကၠသုိလ္) ၏ အိမ္မက္လွလွ မက္ပါေစ ၀တၴဳတုိ … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

ဟြာလ္ငုိစာေပ ဘာသာစကားမွာ သင္ယူရန္ လြယ္ကူ ရွင္းလင္း၍ အသံထြက္လည္း ခက္ခဲမႈမရွိေပ။ ေနာက္တခ်က္မွာ တီးတိန္းေဒသစကား၊ ဖလမ္းေဒသစကား၊ ဟားခါးေဒသစကား၊ ပလက္၀၊ ကန္ပက္လက္ စသည္ျဖင့္ ေဒသၿမိဳ႕နယ္ စာေပဘာသာ စကားတုိ႔မွာ ၿမိဳ႕နယ္ေဒသကုိ အေျခစုိက္သည့္စာေပ ဘာသာစကားမ်ားျဖစ္ေသာေၾကာင့္ တညီတၫြတ္တည္း သေဘာတူလက္ခံၾကရန္ မလြယ္ကူေပ။ ေရွးယခင္က ဤကဲ့သုိ႔ ေဒသၿမိဳ႕နယ္ကုိ အေျခစုိက္သည့္ စာေပဘာသာစကားတခုခုကုိ မူတည္အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္လုိၾကေသာ ဆႏၵစြဲႀကီးမႈမ်ားေၾကာင့္ အေပးအယူမမွ်ႏုိင္၊ အယူအဆ တင္းမာၾကကာ စည္းလုံးေရးထက္ ၿပိဳကြဲေရးသုိ႔ ဦးတည္သည့္ ေျခလွမ္းအမွားမ်ားကုိ က်ဴးလြန္ခဲ့ၾကသည္။ … (စာ ၇၂) မွ

ဆလုိင္းေဗြမဏ္၏ ခ်င္းဘုံစာေပႏွင့္ ဘုံစကားအတြက္ မလြဲမေသြေက်ာ္ျဖတ္ရမည့္ ေတာ္လွန္ေရးစခန္း အဆင့္ဆင့္မ်ား ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၀-၈၁

ယေန႔ေပၚထြန္းလာေသာ စာေပသစ္ အေတြးအေခၚသည္ ခ်င္းအမ်ိဳးသားတုိ႔၏ ဘာသာစကား အမ်ိဳးေပါင္း (၆၀) ေက်ာ္ ရွိသည့္အနက္ မည္သည့္ဘာသာစကား၊ မည္သည့္စာေပကုိမွ အေပ်ာက္အပ်က္ ခံလိမ့္မည္မဟုတ္ပါ။ ယင္းအမ်ိဳးေပါင္း (၆၀) ေသာ ခ်င္းဘာသာစကားအနက္ ေပထက္အကၡရာတင္ၿပီးေသာ ဘာသာစကားမ်ား ရွိသလုိ ေပထက္အကၡရာမတင္ရေသးေသာ ခ်င္းဘာသာစကား အေျမာက္အျမား က်န္ရွိေနပါသည္။ ယင္းသုိ႔ ေပထက္အကၡရာမတင္ရေသးေသာ ခ်င္းဘာသာစကားတုိ႔ကုိ ထန္းသိမ္းျမင့္တင့္၍ ေပထက္အကၡရာတင္ေပးရန္သည္ ယေန႔ စာေပသစ္ေတာ္လွန္ေရး၏ တာ၀န္တရပ္ျဖစ္ပါသည္။ … (စာ ၁၂၄) မွ မုိင္မင္းရီးဟုိင္ (ခ်င္းျပည္) ၏ စာေပအေတြးအေခၚ သစ္ေပၚထြန္းၿပီ ေဆာင္းပါး …မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၁-၈၂

ေတာင္တန္းျပာကုိ၊ အလြမ္းပုိရင္လဲ ရင္ထဲအားျဖည့္ ေပ်ာ္ေမြ႔လုိက္ပါ ခ်င္းျပည္သာဖုိ႔တုိ႔လာတာမဟုတ္လား … တုိ႔ျပန္တဲ့အခါ ခ်င္းျပည္မုခ်သာရမည္။ …

မုိင္မုိင္ (ဇလပ္ေျမ) ၏ ကံ့ေကာ္ေတာမွ ေတာင္ျပာတန္းသုိ႔ ကဗ်ာ … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၁-၈၂

ထုိ႔ေၾကာင့္ ဘုံဘာသာစကား ေဖာ္ထုတ္ေရးတြင္ ေလ့လာေဆြးေႏြးၿပီးမွ အေကာင္အထည္ေဖာ္ျခင္းထက္ သတ္မွတ္ၿပီး မွ ျဖစ္ေပၚလာေသာ ဘုံဘာသာစကားကုိ ခ်င္းျပည္သူလူထုအားလုံး တတ္သိနားလည္ေအာင္ ႀကိဳးစားျခင္းသည္သာ အေကာင္းဆုံးနည္းျဖစ္သည္ဟု ယုံၾကည္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ “သတ္မွတ္” ဖုိ႔က ပထမ လူထုလက္ခံၿပီး နားလည္ေအာင္ ႀကိဳးစားဖုိ႔က ဒုတိယဦးစား ေပးသင့္သည္ဟု ျမင္ပါသည္။ … (စာ ၃၁) မွ

ဆလုိင္းဖြန္ကားရ္ထန္၏ ခ်င္းဘုံစကား သတ္မွတ္ရန္ နည္းစနစ္သစ္ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၁-၈၂

ခ်င္းအမ်ိဳးသားေန႔သည္ ေလးနက္ေသာအဓိပၸါယ္၊ ျပည့္၀ေသာအႏွစ္သာရ၊ ခုိင္လုံေသာ သမုိင္းေနာက္ခံ ရွိေနပါေသာ္ လည္း စည္းလုံးညီၫြတ္ေရးကုိ မ႐ႈစိမ့္လိုသူမ်ား၏ စုံစမ္းေႏွာက္ ယွက္ျခင္း အမ်ိဳးမ်ိဳးကုိ ခံရပါသည္။

တုိင္းရင္းသား စည္းလုံးညီၫြတ္ေရးကုိ ဥပကၡာျပဳေသာ ပါလီမန္အရင္းရွင္ေခတ္တြင္ ပေဒသရာဇ္ အၾကြင္းအက်န္မ်ားသည္ “ခ်င္းအမ်ိဳးသားေန႔” ေအာင္ပြဲကုိ လုိလားႏွစ္သက္ျခင္း မရွိသည္ႏွင့္ အညီ ၁၉၅၆-၅၇ ခုႏွစ္တြင္ ခ်င္းအမ်ိဳးသားေန႔ကုိ ဖ်က္သိမ္းရန္ နည္းမ်ိဳးစုံျဖင့္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္ ခ်င္းျပည္သူလူထု တရပ္လုံး ခ်င္းႏုိင္ငံေရးသမားမ်ားႏွင့္ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ရွိ ခ်င္းေက်ာင္းသား မ်ားက ဆႏၵျပကန္႔ကြက္ခဲ့သျဖင့္ မဖ်က္သိမ္းျဖစ္ခဲ့ေခ်။ ခ်င္းအမ်ိဳးသားမ်ား စည္းလုံးညီၫြတ္စြာျဖင့္ နယ္ခ်ဲ႕ကုိ ေတာ္လွန္ခဲ့ေသာ ရဲရင့္ေတာက္ေျပာင္သည့္ သမုိင္း၏ ေရာင္ျပန္ ဟပ္မႈ၊ ခ်င္းျပည္သူတုိ႔၏ မြန္ျမတ္ေသာ ျပည္ေထာင္စုစိတ္ဓါတ္ကုိ ထိန္းသိမ္းလုိသည့္ဆႏၵ ျပင္းျပမႈတုိ႔ေၾကာင့္ “ခ်င္းအမ်ိဳးသားေန႔” သည္ ယေန႔တုိင္ တည္တံ့ခုိင္ၿမဲျခင္းျဖစ္သည္။ … (စာ ၃၉) မွ

ဆလုိင္းလ်န္မႈန္း၏ ခ်င္းအမ်ိဳးသားေန႔ ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၁-၈၂

ကြၽန္ေတာ္သည္ငယ္စဥ္က အေမရိကျပည္ေထာင္စု၏ သမၼတတဦး ျဖစ္လာေသာ အဗရာဟင္ လင္ကြန္း၏ အတၳဳပတၱိကုိ ဖတ္ရစဥ္ လင္ကြန္းသည္ ခုနစ္မုိင္ခရီးကုိ ေျခက်င္သြား၍ ေက်ာင္းတက္ခဲ့သည္ဟူေသာ အေၾကာင္းကုိ ဖတ္ခဲ့ရဖူးပါ၏။ ထုိစဥ္က ကြၽန္ေတာ္ လင္ကြန္းကုိ ခ်ီးက်ဴးခဲ့မိသည္။ ယခုကား ျပန္လည္ စဥ္းစားရေလၿပီ။ လင္ကြန္းတုိ႔ ေခတ္တြင္ ေမာ္ေတာ္ကားမ်ား မေပၚေသး။ ယေန႔ေခတ္တြင္ကား ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ႀကီး၌ ကားမ်ိဳးစုံေနေလၿပီ။ ဇိမ္ခံကား၊ ဘတ္စ္ကား၊ တက္စီမွအစ ကားမ်ိဳးစုံထြန္းကား ေသာေခတ္။ သည္လုိေခတ္မ်ိဳး တြင္ ဆယ့္ေလးငါးမုိင္ ေတာင္ဆင္းေတာင္တက္ခရီးကုိ အပတ္စဥ္ရိကၡာ ထုပ္ကုိ ထမ္းပုိးလ်က္ ေက်ာင္းတက္ေနၾကရေသာ ခ်င္းလူငယ္တုိ႔ကုိ ကြၽန္ေတာ္သည္ လင္ကြန္းထက္ပင္ ခ်ီးက်ဴးမိပါေလေတာ့သည္။ … (စာ ၅၀) မွ စာေရးဆရာ မင္းေက်ာ္၏ ခ်င္းျပည္နယ္က လူငယ္မ်ား ေဆာင္းပါး …မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၁-၈၂

ဥပမာအားျဖင့္ တန္ဇန္းနီးယားႏုိင္ငံတြင္ ဆြာဟီလီကုိ ဘုံအျဖစ္ သတ္မွတ္သကဲ့သုိ႔ သတ္မွတ္ရေပလိမ့္မည္။ မည္သည့္ ေဒသသႏၲရစကားကုိ ဘုံစာေပအျဖစ္ သတ္မွတ္ရမည္ ဟူသည္ကား ဘာသာစကားသက္သက္ကုိ ၾကည့္၍မရေတာ့။ သမုိင္းေၾကာင္းႏွင့္ တကြ အနာဂတ္ကုိပါ ၾကည္လင္စြာ ျမင္တတ္ရေပမည္။ သတ္မွတ္ လုိက္သည့္ ဘုံစာေပသည္ ႐ုံးသုံး၊ ေက်ာင္းသုံး၊ ျဖစ္မလာသည့္တုိင္ ခ်င္းလူ႔အဖြဲ႔အစည္း၏ ယဥ္ေက်းမႈသစ္ကုိ ဖြင့္လွစ္မည့္ေသာ့ခ်က္ အခရာပင္ ျဖစ္လိမ့္မည္။ … (စာ ၅၅) မွ ဆလုိင္းသူမႊီး၏ ခ်င္းျပည္သူတုိ႔၏ ဘုံစာေပေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၁-၈၂

သူတုိ႔သည္ အိမ္ေထာင္ေရး အေၾကာင္းကုိသာ ဦးစားေပး ေျပာဆုိၾကေလသည္၊ “အိမ္က အဘုိးႀကီးကုိ ၾကည့္မရတဲ့ အေၾကာင္း အၿမဲစိတ္ညစ္ရတဲ့အေၾကာင္း” တေယာက္ကေျပာသည္၊ တေယာက္ကေတာ့ “ငါသိရသေလာက္ေတာ့ တျခားေဒသေတြမွာ ဒီလုိေစ့စပ္မႈမ်ိဳးမရွိဘူးတဲ့။ တုိ႔ဆီမွာေတာ့ မိန္းကေလးက ဆုံးျဖတ္ ပုိင္ခြင့္၊ ေျပာပုိင္ခြင့္ေတြ မရွိဘူး။ ေခြးႏွင့္ ၀က္သာသာပဲကြာ၊ ထုိင္ဆုိ ထုိင္၊ ထဆုိထရတဲ့ ဘ၀မွာ ေနရတာစိတ္ညစ္လာၿပီ” စသည္ျဖင့္ သူတုိ႔ခံစားခ်က္ကုိ သူတုိ႔ ထြက္ဆုိသြားၾကသည္။ … (စာ ၆၃) မွ

ဆလုိင္းေဂဟာ သိန္းထန္းႏုိင္း (မင္းတပ္) ၏ ဟန္တုိ႔၏ ေစ့စပ္မဂၤလာ ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၁-၈၂

ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ဒီေန႔ လူငယ္မ်ိဳးဆက္သစ္ေတြ အပူတျပင္း ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ “ညီၫြတ္ေရး တည္ေဆာက္မႈေတြဟာ ဘယ္သူ႔အတြက္လဲ၊ ဒီေန႔ေခတ္မ်ိဳးဆက္သစ္ေတြအတြက္ ဆုိတာထက္ အဓိကအားျဖင့္ လာလတၱံ႔ေသာ ခ်င္းလူ႔အႏြယ္ဆက္ ေတြရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားအတြက္ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိယင္ ပုိမုိမွန္ကန္ ပါလိမ့္မယ္။ အခုကြၽန္ေတာ္တုိ႔ အပင္ပန္းအဆင္းရဲခံၿပီး စုိက္ပ်ိဳးေနတဲ့ ပန္းသီးပင္ေတြက အသီးအပြင့္ေတြဟာ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ စားသုံးဖုိ႔ဆုိတာထက္ အနာဂတ္ခ်င္းလူ႔အႏြယ္ဆက္ေတြအတြက္လုိ႔ ေျပာယင္ပုိၿပီး မွန္ကန္ပါလိမ့္မယ္။” … (စာ ၇၀) မွ

ဆလုိင္းကစ္ (ပ္) (ခ်င္းျပည္) ၏ သမုိင္း စာမ်က္ႏွာသစ္ ခ်ယ္မႈန္းၾကစို႔ ေဆာင္းပါး …မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၁-၈၂

တုိင္းရင္းသား ဘာသာစကားတုိ႔ကုိ တတ္ေျမာက္ၾကျခင္း ျဖင့္ တဦးအေၾကာင္းကုိတဦး သိနားလည္ၿပီး တုိင္းရင္းသား ေသြးစည္းညီၫြတ္မႈ၊ ျပည္ေထာင္စုစိတ္ဓါတ္ျပည့္၀မႈ၊တုိင္းရင္းသား အခ်င္းခ်င္း ႐ုိင္းပင္းကူညီမႈစေသာ အက်ိဳးတရားမ်ား စည္ပင္ဖြံ႔ထြား တုိးတက္ႀကီးပြားလာမည္သာျဖစ္ပါသည္။ …(စာ ၈၀) မွ

သားဦး (ရွမ္းျပည္)၏ ခ်င္းဘာသာစကားက်မ္းမ်ားေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၁-၈၂

တကယ္ဆုိ … ႏူသဲဟာ အမိခ်င္းေျမမွာေနၿပီး တုိင္းျပည္ရဲ႕ သားေကာင္းရတနာျဖစ္တဲ့ ဆလုိင္းကုိ အလြမ္းေတြနဲ႔ အေဖာ္ျပဳယင္း ဂုဏ္ယူေနရသူပါ။ အလ်င္ကလည္း ဂုဏ္ယူခဲ့သလုိ၊ အခုလည္းဂုဏ္ယူေနဆဲပါ၊ ၿပီးေတာ့ ေနာင္လည္း ဂုဏ္ယူေနအုံး မွာပါ ဆလုိင္းရယ္။ ဒါေပမယ့္ ခ်င္းမ်ိဳးဆက္သစ္ေတြကေကာ ဆလုိင္းကုိ ဂုဏ္ယူႏုိင္ၾကအုံးမွာလား၊ ႏူသဲကုိ ထည့္မတြက္ပဲ ခ်င္းမ်ိဳးဆက္ႏြယ္သစ္အတြက္ စဥ္းစားစမ္းပါ ဆလုိင္းရယ္ …။ … (စာ ၉၂) မွ

မုိင္မၾကည္ (မတူပီ) ၏ ဂုဏ္ယူပါတယ္ ဆလုိင္းေရ ၀တၳဳတုိ …မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၁-၈၂

“ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ပညာသင္ၾကားေနတာကုိ လူႀကီးမင္းက ကုိယ္လြတ္႐ုန္းဖုိ႔ သက္သက္အတြက္ အသုံးခ်ေစခ်င္သလား၊ လူမ်ိဳးတမ်ိဳး ျဖစ္ပါလ်က္နဲ႔ ညီအစ္ကုိမွန္းမသိတဲ့ဘ၀ကုိ လူႀကီးမင္းက ဒီလုိပဲ ၾကည့္ရက္သလား၊ စာေပေပ်ာက္ယင္ လူမ်ိဳးပါေပ်ာက္ တယ္ဆုိတာ လူႀကီးမင္း မၾကားမိဘူးလား” ဆုိၿပီး ေမးခ်င္လွသည္။ သုိ႔ေသာ္ ဘာမွမေမးျဖစ္။ ေမးရန္လည္း လုိမည္မထင္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္၏။ ဒီေလာက္ပညာတတ္ၿပီး ခ်င္းျပည္ႏွင့္ ခ်င္းအမ်ိဳးသားေရးကုိ လွည့္မၾကည့္ပဲ ကုိယ္လြတ္႐ုန္းကတည္းက သူဘယ္လုိလူလဲဆုိတာ သိထားၿပီပဲ မဟုတ္ပါလား။ … (စာ ၁၁၄) မွ

… ဤေတာင္တန္းမွ ျပည္သူမ်ားသည္ ဘ၀ကုိ အိပ္မက္မက္ေနသူမ်ားမဟုတ္၊ ဘ၀ကုိ လည္စင္းခံၿပီး အ႐ႈံးေပးသူမ်ားလည္း မဟုတ္ၾကေပ။ လူသားပီသစြာ ရပ္တည္ႏုိင္ေရးအတြက္ သဘာ၀ေလာကႀကီးကုိ အနီးကပ္ဆုံးတုိက္ပြဲ၀င္သူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ စုစည္းညီၫြတ္ေသာ ျပည္သူတုိ႔ လုပ္အားျဖင့္ သဘာ၀တရား ၏ မူလဖန္တီးမႈကုိ တေန႔ အႏုိင္ယူရမည္ဟု လုံး၀ယုံၾကည္သည္။ စုစည္းညီၫြတ္ေသာ ျပည္သူတုိ႔၏ စြမ္းအားကုိ မည္သည့္အရာကမွ် တားဆီးႏုိင္လိမ့္မည္ မဟုတ္ေပ။ … (စာ ၁၁၇) မွ

ဆလုိင္းမႈံး၏ ေက်ာခ်မ္း၍ ရင္ပူေသာည ၀တၳဳတုိ … မွ။
http://chinmag.freevar.com/ မွ

ခ်င္းမဂၢဇင္း ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္မ်ား (5)

ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၄-၈၅


ေခတ္ေပၚေဘာင္းဘီရွည္၊ ရွပ္အက်ႌျဖဴတုိ႔သည္ တုိင္းတပါးဟန္ပါေသာ္လည္း သာမန္ေန႔မ်ားတြင္ ၀တ္ဆင္လာလွ်င္ တမ်ိဳးၾကည့္ေကာင္းသည့္အျပင္ လႈပ္ရွားသြားလာရာတြင္ လြယ္ကူၿပီး ခရီးပုိေရာက္ေပသည္။ သုိ႔ရာတြင္ ေန႔ထူးေန႔ျမတ္မ်ား၌ တုိင္းရင္းသား လူမ်ိဳးတခုလုံးကုိ ကုိယ္စားျပဳေသာ အသင္းအဖြဲ႔မ်ားက ေခတ္ေပၚ ေဘာင္းဘီရွည္ႀကီးမ်ား ၀တ္ဆင္လာလွ်င္ မိမိတုိ႔၏ အမ်ိဳးသားဟန္ ေပ်ာက္သကဲ့သုိ႔ ႐ႈျမင္ခံစားမိပါသည္။ … (စာ ၂၇) မွ

ဆလုိင္းငြန္အုပ္၏ သတ္မွတ္ေပးပါ ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၄-၈၅

ဘ၀ကုိ မေမ့ၾကဖုိ႔ ေသြးနားထင္မေရာက္ဖုိ႔ပါပဲ၊ ပညာေတြတတ္ၿပီး ဘြဲ႔တခုခုရလာတဲ့အခါ၊ ကုိယ့္ၿမိဳ႕နယ္ျပန္ၿပီး အင္အားျဖည့္ဖုိ႔လုိတယ္ေလ၊ မတုိးတက္ေသးတဲ့ တုိ႔ၿမိဳ႕နယ္၊ တုိ႔ျပည္နယ္ႀကီးကုိ တုိ႔လုိလူငယ္ေတြက တုိးတက္ေအာင္ အလုပ္လုပ္ ရမယ္၊ တကုိယ္ေကာင္းစိတ္မ်ိဳးနဲ႔ ကုိယ္ေကာင္းစားရင္ ေတာ္ၿပီဆုိၿပီး၊ ကုိယ့္ဇာတိကုိ ေက်ာခုိင္းေလ့ရွိတဲ့ ပုဂၢဳိလ္ေတြ ရွိေန သမွ်၊ တုိ႔ျပည္နယ္၊ တုိ႔ၿမိဳ႕၊ တုိ႔ေရဟာ အလုိလုိတုိးတက္ႏုိင္ပါ႔မလား။ … (စာ ၃၉) မွ

မုိင္မၾကည္ (မတူပီ) ၏ ဆလုိင္းေရာက္လာၿပီ ၀တၳဳတုိ … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၄-၈၅

ျပာဟင္းကုိ အထူးႏွစ္သက္စြာ စားသုံးသူမ်ားမွာ မုန္းေခ်ာင္းႏွင့္ ေလးၿမိဳ႕ျမစ္အၾကားေနထုိင္ၾကေသာ မင္းတပ္ၿမိဳ႕နယ္ရွိ မကန္း၊ ဒုိင္၊ ကန္ပက္လက္ၿမိဳ႕နယ္ရွိ က်င္ေဒြးခ်င္း၊ ခ်င္းပုံ၊ ပလက္၀ ၿမိဳ႕နယ္တြင္ ခမီး၊ မ႐ုိ၊ ၿမိဳ၊ ဟန္ႏွင့္ အႏူးခ်င္းတုိ႔သည္ အမ်ားဆုံး စားသုံးၾကသည္။ အႏူးခ်င္းအမ်ိဳးသမီးမ်ားသည္ ျပာဟင္းခ်က္ရာ တြင္ နာမည္ႀကီးလွၿပီး၊ ခမီး အမ်ိဳးသမီးမ်ားသည္ မွ်စ္ျပာဟင္းခ်က္ရာတြင္ အခ်က္ေကာင္းၾကသည္။ ျပာဟင္းတြင္ ပါေသာ အဆီဓါတ္ႏွင့္ အငန္ဓါတ္မ်ားသည္ လူ႔ခႏၶာကုိယ္ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ အားေပးသည့္အျပင္ ျပာရည္ျဖင့္ ခ်က္ေသာ ဟင္းသည္ အလြယ္ တကူ ပုပ္သုိးလြယ္ျခင္းမရွိေပ။ … (စာ ၅၁) မွ

ဆလုိင္းမုန္းေငြစင္ ၏ ၿမိန္ရာဟင္းအုိး ျပာဟင္းမ်ား ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၄-၈၅

ထုိ႔ေၾကာင့္ ခ်င္းျပည္နယ္တြင္းရွိ တီးတိန္ခ်င္း၊ ဟားခါးခ်င္း၊ ဖလမ္းခ်င္း၊ ပလက္၀ခ်င္း၊ ဟူ၍ သုံးႏႈန္းရာတြင္ ယင္းတုိ႔သည္ပင္ ခ်င္းမ်ိဳးႏြယ္စုမ်ားသဖြယ္ ျဖစ္ေနျပန္သည္။ တဖန္ ဥပမာအားျဖင့္ တီးတိန္ၿမိဳ႕နယ္တြင္းရွိ ဟြာလ္ငုိမ်ိဳးႏြယ္စုမ်ားသည္ ၎င္းတုိ႔၏ ဘုိးဘြားအဆက္ျဖစ္သူ ဟြာလ္ငိုအမည္မွ ဟြာလ္ငုိခ်င္းဟု တြင္လာသည္။ ဖလမ္းၿမိဳ႕နယ္တြင္းရွိ လုိင္ဇုိ၊ ဇာေဟာင္ႏွင့္ ဇန္ညပ္ ဟူေသာ မ်ဳိးႏြယ္မ်ားမွာလည္း ေဒသအမည္ကုိ အစြဲျပဳ၍ ျဖစ္ေပၚ လာျခင္းသာျဖစ္သည္။ ဟားခါးနယ္ရွိ ဆင္ထန္၊ ထန္တလန္၊ ဇုိခြာ စသည္တုိ႔မွာလည္း ထုိ႔အတူပင္ ျဖစ္ၾကသည္။ ထန္တလန္၊ ဇုိခြာ သာမက ဇုိတုံးေလာက္တူ အမည္မ်ားမွာလည္း ရြာအမည္မ်ား၊ ပုဂၢဳိလ္အမည္မ်ားကုိ အစြဲျပဳ၍ေခၚေသာ အမ်ိဳးမ်ားျဖစ္ ႏုိင္ေလသည္။ … (စာ ၆၁) မွ

ယြန္းဇူ၏ တေခတ္ဆန္းၿပီး၊ အဆင့္ျမင့္က်ယ္ျပန္႔၍ လက္ခံသုံးစြဲႏုိင္မည့္ ဘုံစာေပ၊ စကားႏွင့္ သတ္မွတ္ခ်က္နည္း ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၄-၈၅

မီးရထားသံလမ္း တစ္လက္မမွ်မရွိ၊ ေလဆိပ္တစ္ခု မွ်မရွိသည့္ ျပည္နယ္သည္ ဤျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏုိင္ငံ၌ ခ်င္းျပည္နယ္သာလွ်င္ရွိပါသည္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ခ်င္းျပည္နယ္၌ လူသြားလမ္းကေလးမ်ားကုိသာ ဂ႐ုစုိက္ထိန္းသိမ္းေနၾကရသျဖင့္ “ကမၻာေျမႀကီးတျဖည္းျဖည္း က်ဳံ႕လာတယ္” ဆုိေသာ အယူအဆ သည္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ခ်င္းျပည္နယ္အတြက္ အဓိပၸါယ္မဲ့ေနေသာ အယူအဆတရပ္ျဖစ္ေနေပသည္။ …

ေဒသဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအတြက္ ေဒသကတာ၀န္ယူဟူေသာ အယူအဆႏွင့္ပတ္သက္၍ ေတာသူေတာင္သား ဆင္းရဲသားဘ၀ႏွင့္ တေနကုန္႐ုန္းကန္ရပါမွ တေန႔စာ ၀ေအာင္မရႏုိင္သည့္ ျပည္သူ လူထုကို ေပါက္ျပားတူးရင္းျဖင့္ ကားလမ္းေပါက္ေစျခင္းသည္ သဘာ၀က်ႏုိင္မည္မဟုတ္ေပ။ ခ်မ္းသာၾကြယ္၀ေသာ ေဒသမဟုတ္ေသာေၾကာင့္ ေဒသခံမ်ား၏ ေငြေၾကးအင္အားျဖင့္ လမ္းပန္းဆက္ သြယ္ေရး မေဆာင္ရြက္ႏုိင္ျခင္းသည္ ေဒသခံမ်ား၏ အားနည္းခ်က္ အျဖစ္ ယူဆ၍ရမည္မဟုတ္ေပ။ … (စာ ၆၅) မွ

… ၿမိဳ႕နယ္တခုသည္ ေဒသသုံးဘာသာတရပ္အျပင္ အျခားၿမိဳ႕နယ္တခု၏ ေဒသသုံးဘာသာရပ္ကုိ အထူးျပဳဘာသာ အျဖစ္ သင္ယူရပါမည္။ အထူးျပဳ ဘာသာတရပ္ကုိ ေရြးခ်ယ္သည့္ အခါ လြတ္လပ္မႈရွိရပါမည္။ ႀကိဳက္ႏွစ္သက္၍ သင့္ေတာ္မည္ဟု ထင္ျမင္ယူဆသည့္ ၿမိဳ႕နယ္တခုခုမွ ေဒသသုံးဘာသာကုိ ေရြးႏုိင္ေစ ရမည္။ ဤအယူအဆသည္ ဘုံစာေပေဖာ္ထုတ္ေရးအတြက္ ညီၫြတ္ေရးကုိ ေရွး႐ႈၿပီး အသင့္ျမတ္ဆုံးေသာ ခ်ဥ္းကပ္မႈတရပ္ျဖစ္ သည္ဟု စာေရးသူ ထင္ျမင္မိပါသည္။ … (စာ ၇၀) မွ ဆလုိင္းခ်န္အုခ္၏ ဤသုံးခ်က္ ေဖာ္ထုတ္ႏုိင္မွသာလွ်င္ ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၄-၈၅

ငါ႔ေၾကာင့္ ဒီကေလးငယ္ဟာ ငါ႔ဘ၀လုိပဲ ၾကမ္းတမ္း ခက္ထန္တဲ့ ဘ၀ကုိ ႐ုန္းကန္ေနရေတာ့မွာပါလား၊ သူ႔ပညာေရး ရည္မွန္းခ်က္လင္းေရာင္ျခည္ကုိ ဆုိးရြားလွတဲ့ လက္စားေခ်မႈစနစ္နဲ႔ ဖ်က္ဆီးပစ္သလုိ ျဖစ္သြားမယ္။ သူ႔ဘ၀ တခုလုံးကုိ ဆုိးရြားလွတဲ့ ဓေလ့ထုံးတမ္းေရစီးၾကမ္းနဲ႔တုိက္ဖ်က္ ေခ်မႈန္းပစ္သလုိျဖစ္သြားမယ္။ … (စာ ၆၉) မွ ေအာင္ငုိင္းထန္း၏ခိပ္ခီ၀တၳဳတုိ …မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၄-၈၅

“တျခားေတာ့မဟုတ္ပါဘူး၊ ဟုိတေန႔ကေလ ညီမအသိ သူငယ္ခ်င္း မင္းတပ္က ဆလုိင္းလိန္းေမာင္နဲ႔ အစ္ကုိရဲ႕ႏြယ္တုိ႔ေလ သူတုိ႔စကားေျပာၾကတုန္း ခ်င္းလိုမေျပာၾကပဲ ဘာျဖစ္လုိ႔ ျမန္မာလုိေျပာေနၾကတာလဲ ညီမေတာ့ စဥ္းစားေနတယ္” … (စာ ၈၀) မွ ဆလုိင္းအေမာင္ (လွိဳင္ၿမိဳ႕နယ္) ၏ ဒီတခါ ခ်ယ္ရီပန္းမ်ား ပြင့္ရင္လာခဲ့မယ္ ၀တၳဳတုိ … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၄-၈၅

လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္းႏွစ္ဆယ္ခန္႔က ကြၽန္မအား ခ်ိဳးခ်င္းအမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ အခြင့္အေရးဆုံး႐ႈံးမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေဆာင္းပါးေရးရန္ တုိက္တြန္းခဲ့သူ ၿမိဳ႕ပုိင္မင္းမွာလည္း ယခုအခါတြင္ ကြယ္လြန္သြားရွာၿပီ။ ကြၽန္မေရးသည့္ ေဆာင္းပါးေကာင္းေၾကာင္း၊ ေရးသင့္ေရးထုိက္သည့္ ေဆာင္းပါးျဖစ္ေၾကာင္း ခ်ီးမြမ္းေျပာဆိုခဲ့ၾက သူမ်ားလည္း ဤေဆာင္းပါးကုိ ဖတ္ျဖစ္ခ်င္မွ ဖတ္ျဖစ္ေပေတာ့မည္။ … (စာ ၉၆) မွ

စိမ္းေမ၏ ခ်ိဳးခ်င္းအမ်ိဳးသမီးတုိ႔၏ အခြင့္အေရး ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၄-၈၅

မႏၲေလးၿမိဳ႕ေတာ္ သိမ္းပုိက္ၿပီးေနာက္ ၁၀ ႏွစ္ခန္႔ အၾကာ ၁၈၉၆ ခုႏွစ္အတြင္း ျဖစ္ပါသည္။ ၿဗိတိသွ်နယ္ခ်ဲ႕ တပ္ဖြဲ႔၀င္ မ်ား စစ္ဆင္ေရးအရ ေယာနယ္မွ တဆင့္ ခ်င္းေတာင္ေတာင္ပုိင္း ေဒသသုိ႔ ဦးတည္ခ်ီတက္လာၾကသည္။ နယ္ခ်ဲ႕ခုခံ တားဆီးေရး ခ်င္းမ်ိဳးခ်စ္မ်ားကလည္း ရွိသမွ် လူသူလက္နက္စု႐ုံးလ်က္ အဆင့္ဆင့္ ခုခံတုိက္ခုိက္ခဲ့သည္။ ေယာနယ္ ပုံေတာင္ပုံညာတုိက္ပြဲ၊ ပဆုပ္စခန္း တုိက္ပဲြအၿပီးတြင္ တျဖည္းျဖည္းျပန္လည္ဆုတ္ခြာ လာေနၾကၿပီျဖစ္ေသာ ခ်င္းမ်ိဳးခ်စ္တပ္မ်ားေနာက္သုိ႔ နယ္ခ်ဲ႕ၿဗိတိသွ် တပ္မ်ား ထပ္ၾကပ္မကြာ လုိက္ပါလာၾကသည္။ … (စာ ၉၇) မွ

မင္းတပ္ ဘူနိန္း၏ ၿဗိတိသွ်နယ္ခ်ဲ႕အစုိးရ၏ ခ်င္းေတာင္ ေတာင္ပုိင္း သိမ္းသြင္းအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ႀကိဳးပမ္းမႈ ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၄-၈၅

၀မၼသူးေမာင္းသည္ သူကုိယ္တုိင္က ခ်င္းေတးသီခ်င္း မ်ားကုိ ျမတ္ျမတ္ႏုိးႏုိးျဖင့္ သီဆုိခဲ့ဖူးသလုိပင္ အျခားအျခားေသာ ေတးပညာရွင္ အမ်ားအျပားကလည္း သူ၏ ႏုိင္ငံေရး ေဆာင္ရြက္ ခ်က္မ်ားကုိ ေတးသီခ်င္းမ်ားျဖင့္ ဂုဏ္ျပဳသီဆုိခဲ့ၾကပါသည္။ တကယ္ေတာ့ ခ်ိဳးခ်င္းအမ်ိဳးသားမ်ား၏႐ုိးရာေတးမ်ားသည္ လူတုိင္း သီကုံး၍ရေသာ ေတးမ်ားမဟုတ္။ မ်ားစြာေလးနက္၍ မ်ားစြာ ပညာပါေသာ ေတးမ်ားျဖစ္သျဖင့္ လူငယ္မ်ားက ေဖာ္ထုတ္ျခင္း၊ ဆန္းသစ္ျခင္း ျပန္႔ပြားျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္သင့္ၾကပါသည္။ …

(စာ ၁၀၈) မွ

ခ်င္းေတာင္ကင္းေမာင္၏ ၀မၼသူးေမာင္းႏွင့္ ခ်င္း႐ုိးရာ ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၄-၈၅

ယေန႔ခ်င္းစကားမ်ားသည္ ခုိင္မာေနၿပီဟု မဆုိႏုိင္ ေသး။ စာေရးတတ္ၿပီ ျဖစ္ေသာ္လည္း ျပည့္ျပည့္စုံစုံ စုစုစည္းစည္း မရွိေသးပါ။ အေျခခံခုိင္မာေသာ္လည္း ေ၀ါဟာရ ၾကြယ္၀မႈအပုိင္း၊ သဒၵါတည္ေဆာက္မႈအပုိင္းတြင္ အလြန္အားနည္းေနေသးသည္။ ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္မႈ အားနည္းေနေသးသည္ႏွင့္အမွ် ေခတ္ပညာကုိ လုံး၀ မလုိက္ႏုိင္ေသးေသာ အေျခအေနတြင္ ရွိေနသည္။ ေ၀ါဟာရ ခ်ိဳ႕တဲ့မႈကုိ ျဖည့္စြက္ရန္အတြက္ သင့္ေတာ္ေသာ ေ၀ါဟာရ အသစ္ မ်ားကုိ တီထြင္ျခင္း၊ အျခားေသာ ေဒသစကားမ်ားထဲမွ ရႏုိင္သည္ကုိ ဆြဲယူအသုံးျပဳျခင္း၊ တုိင္းျခားဘာသာစကားထဲမွ လုိအပ္ပါက ဆြဲယူ သုံးစြဲျခင္းမ်ားကုိ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ျပဳလုပ္ရမည္။ … (စာ ၁၁၃) မွ

တြာလ္ခန္႔ဇေပါင္၏ ခ်င္းလူမ်ိဳးမ်ားအတြက္ စာေပေဆြးေႏြးခ်က္ ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၄-၈၅

ထုိ႔ေၾကာင့္ ဘုံဘာသာစကား ေဖာ္ထုတ္ေရးသည္၊ ခ်င္းတမ်ိဳးသားလုံးအတြက္ မလႊဲမေသြ လုပ္ေဆာင္ရမည့္ လုပ္ငန္း တခုျဖစ္သည္။ ယေန႔ဆုိယင္ ဘုံဘာသာစကား ေအာင္ျမင္စြာ ေဖာ္ထုတ္သည္ဆုိအံ့။ ယင္းဘုံစကားကုိအေျခခံလ်က္ အဆင့္အတန္းမီေသာစာေကာင္းေပေကာင္းမ်ား ေပၚထြက္လာရန္မူ ႏွစ္အတန္ ၾကာေစာင့္ရဦးမည္။ အထူးႀကိဳးစားသည့္တုိင္ေအာင္ ရာစုႏွစ္တခုတြင္ စာေပအေမြအႏွစ္အျဖစ္ လက္ခံေလာက္ေသာ စာအုပ္စာေပမည္မွ် ေပၚထြက္လာႏုိင္မည္နည္း။ ၎င္းကုိ အေလးအနက္ထားၿပီး စဥ္းစားရလွ်င္ ခ်င္းတုိင္းရင္းသား မ်ားအတြက္ ဘုံဘာသာစကား ေဖာ္ထုတ္ေရးကုိ အခ်ိန္မဆြဲသင့္ပါ။ မၾကန္႔ၾကာသင့္ေခ်။ သြက္သြက္လက္လက္ လႈပ္ရွားၿပီး၊ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရပါမည္။ … (စာ ၂၃) မွ

လ်ံနာ (မန္းတကၠသုိလ္) ၏ ဘုံဘာသာစကားႏွင့္ စာေပနိဒါန္း ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၄-၈၅

ဘ၀ကုိ မေမ့ၾကဖုိ႔ ေသြးနားထင္မေရာက္ဖုိ႔ပါပဲ၊ ပညာေတြတတ္ၿပီး ဘြဲ႔တခုခုရလာတဲ့အခါ၊ ကုိယ့္ၿမိဳ႕နယ္ျပန္ၿပီး အင္အားျဖည့္ဖုိ႔လုိတယ္ေလ၊ မတုိးတက္ေသးတဲ့ တုိ႔ၿမိဳ႕နယ္၊ တုိ႔ျပည္နယ္ႀကီးကုိ တုိ႔လုိလူငယ္ေတြက တုိးတက္ေအာင္ အလုပ္လုပ္ရမယ္၊ တကုိယ္ေကာင္းစိတ္မ်ိဳးနဲ႔ ကုိယ္ေကာင္းစားယင္ ေတာ္ၿပီဆုိၿပီး၊ ကုိယ့္ဇာတိကုိ ေက်ာခုိင္းေလ့ရွိတဲ့ ပုဂၢဳိလ္ေတြ ရွိေနသမွ်၊ တုိ႔ျပည္နယ္၊ တုိ႔ေျမ၊ တုိ႔ေရဟာ အလုိလုိတုိးတက္ႏုိင္ပါ႔ မလား။ … (စာ ၃၉) မွ

မုိင္မၾကည္ (မတူပီ) ၏ ဆလုိင္း ေရာက္လာၿပီ ၀တၳဳတုိ … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၄-၈၅

အသင္သည္ သင္၏ မိခင္ေဒသ (ခ်င္းေတာင္) ၏ ေတာေတာင္ေရေျမသဘာ၀ ႐ႈစားၾကည့္ပါ။ ေငးေမာၾကည့္ပါ။ မွန္းဆၾကည့္ပါ။ ခ်င္းလူ႔အဖြဲ႔အစည္းကုိ ႏွလုံးသြင္းၾကည့္ပါ။ ဤေဒသ ဤလူမ်ိဳးတုိးတက္ေကာင္းစားေရးအတြက္ သင့္မွာ တာ၀န္အရွိဆုံး ျဖစ္သည္။ … (စာ ၉၄) မွ

ဆလုိင္းဇမႊင္ (ခ်င္းျပည္) ၏ အသင္ အဘယ္သုိ႔ အက်ိဳးရွိမည္နည္း ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၄-၈၅

သုိ႔ေသာ္ သူသည္ မ်က္ႏွာျဖဴစစ္ဗုိလ္မ်ားအေပၚ ဘယ္ေတာ့မွ် မေက်နပ္ေခ်။ ဤလူေတြသည္ စစ္ပြဲ၌ ခ်င္းစစ္သား မ်ားကုိသာ ေရွ႕၌ အၿမဲတင္ၿပီး သူတုိ႔ကမူ ေဘးကင္းရာ ေနာက္ဆီမွ ေန၍ အမိန္႔ေပးတတ္ၾက၏။ သူတုိ႔ မ်က္ႏွာျဖဴအတြက္မူ သားနား ေသာ၀တ္စုံမ်ားကုိ သတ္မွတ္ၿပီး တုိင္းရင္းသား စစ္ဗုိလ္မ်ားအတြက္မူ ခပ္နံနံပုံစံမ်ားကုိသာ သတ္မွတ္၀တ္ဆင္ေစၾက၏။ ေနာက္ၿပီး မ်က္ႏွာျဖဴ စားရိပ္သာမ်ားသုိ႔လည္း တုိင္းရင္းသားစစ္ဗုိလ္မ်ား အားလုံး၀င္ခြင့္မျပဳၾကေခ်။ … (စာ ၁၀၆) မွ

ခ်င္းေတာင္ ကင္းေမာင္၏ ၀မၼသူးေမာင္ႏွင့္ ခ်င္း႐ုိးရာေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၄-၈၅

ဤလမ္းသည္ မုိးက်ၿပီဆုိလွ်င္ တူးမႏုိင္သယ္မရႏုိင္ ေလာက္ေအာင္ ေျမမ်ားၿပိဳက်တတ္ပါသည္။ ကားျဖင့္သြားရလွ်င္ ေပါက္ျပား၊ ေပၚျပား ရိကၡာအျပည့္အစုံႏွင့္သာ ခရီးသြားၾကရသည္။ လမ္းေပၚဘက္သုိ႔ ေမာ့ၾကည့္လွ်င္ လိမ့္ၿပိဳလုမတတ္ရွိေသာ ေက်ာက္တုံးႀကီးမ်ားကုိ ရင္ဖုိစြာ လွမ္းျမင္ရသည္။ လမ္းေအာက္ ဘက္သုိ႔ ၾကည့္ျပန္လွ်င္လည္း ေတာင္ေျခရင္း၌ စီးဆင္းေနေသာ လည္မ်ိဳျမစ္ကုိ ခပ္ေရးေရးမွ်သာ လွမ္းျမင္ရသည္မွာ အသည္းယား စရာပင္။ … (စာ ၁၁၄) မွ

ဆလုိင္းေႏြ (မင္းတပ္ေဂဟာ) ၏ သည္လမ္း ထာ၀ရလွပါေစ ၀တၳဳတုိ … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၄-၈၅

ဘုံတလာသည္ ၾကည္လင္၏။ ေအးျမ၏ ခ်ိဳေသာ အရသာရွိ၏။ ေသာက္သုံးသူတုိင္းအား က်န္းမာရႊင္လန္း ေစႏုိင္၏။ ေႏြရာသီတြင္မူ အပန္းေျဖသူ၊ ေလ့လာသူမ်ားျဖင့္ စည္ကား ေနတတ္သည္။ လူအမ်ား နားခုိႏုိင္ရန္ တည္းခုိရိပ္သာမ်ားကုိ တည္ေဆာက္ေပးျခင္း၊ လမ္းခ်ဲ႕ထြင္ ေဖာက္လုပ္ေပးျခင္းမ်ားကုိ ေဆာင္ရြက္ေပးႏုိင္မည္ဆုိပါက “ဘုံတလာ”၏အလွသည္ ပုိ၍ပုိ၍ လူသိမ်ား ထင္ရွားလာႏုိင္ေပ လိမ့္မည္။ ယခုအခါတြင္မူ ဘုံတလာေရတံခြန္၏ ထူးျခားဆန္းက်ယ္ လွေသာ သဘာ၀ အလွသည္ လ်ိဳ႕၀ွက္ဆဲ၊ ပုန္းေအာင္းဆဲ၊ တိတ္ဆိတ္ဆဲပင္။ … (စာ ၁၂၉) မွ

ဆလုိင္းမ်ိဳးျမင့္ (ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ – လႈိင္နယ္ေျမ) ၏ ဘုံတလာသုိ႔ ေဆာင္းပါး … မွ။

http://chinmag.freevar.com/ မွ

ခ်င္းမဂၢဇင္း ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္မ်ား (6)

ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၆-၈၇


ဘာသာေဗဒပညာရွင္မ်ားက ခ်င္းဘာသာ အသီးသီး ကုိ ေလ့လာၾကသည့္အခါ ေရာမအကၡရာကုိအေျခခံမွသာ ခ်င္း စာေပကုိ တီထြင္ႏုိင္မည္၊ လြယ္ကူေအာင္ျမင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႔ရွိၾကသည့္အတြက္ ေရာမအကၡရာကုိ အေျခခံၾကရျခင္းျဖစ္၏။ ကမၻာသုံးေရာမအကၡရာကုိ ခ်င္းစာေပတြင္ အေျခခံအသုံးျပဳျခင္း ျဖစ္၍ က်ယ္ျပန္႔မႈထိေရာက္မႈလည္း ရွိမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ဆုိၾကသည္။ ေျမျပန္႔ေန အ႐ွဳိခ်င္း စာေပထပ္မံတီထြင္ခဲ့ၾကျပန္သည္။ ယခုအခါ ပုိးကရင္ႏွင့္ ျမန္မာအကၡရာကုိ အေျခခံေသာ အ႐ွဳိခ်င္းစာေပ သုံးစြဲမႈက က်ယ္ျပန္႔လ်က္ရွိသည္။

ခ်င္းလူမ်ိဳးမ်ားတြင္ ကုိယ္ပုိင္ခ်င္းစာေပ ရွိလာၾကျခင္း၊ စာေပတတ္ေျမာက္လာၾကျခင္းသည္ အေမွာင္ထုႀကီးထဲတြင္ ရွိေနခဲ့ ေသာ ခ်င္းလူမ်ိဳး၊ ခ်င္းလူ႔အဖြဲ႔အစည္းအေနျဖင့္ အလင္းေရာင္ကုိ စတင္ ေတြ႔ျမင္ၾကျခင္းကဲ့သုိ႔ ျဖစ္သည္။ ၂၀ ရာစုဆန္းစတြင္ ကုိယ္ပုိင္စာေပ သင္ၾကားတတ္ေျမာက္လာၾကလ်က္ အသိအျမင္ ပြင့္လာသည့္ ခ်င္းလူ႔အဖြဲ႔အစည္း ခ်င္းလူမ်ိဳးတုိ႔သည္ သမုိင္းဦး ဘုံေျမေခတ္က တုိးထြက္ၾကလ်က္ ဤ ၂၀ ရာစုႏွစ္ထဲတြင္ပင္ ခုန္ပ်ံေက်ာ္လႊားတုိးတက္ခဲ့ၾကသည္မွာ ထင္ရွားလြန္းသည့္ အခ်က္ပင္ျဖစ္သည္။ …(စာ ၃၀) မွ

… ခ်င္းစာေပျဖင့္ ေရးသားထုတ္ေ၀ေသာ စာအုပ္ မ်ားကုိ ၾကည့္ပါက ခရစ္ယာန္ဘာသာေရးဆုိင္ရာ စာအုပ္စာတမ္း မ်ားသာ ျဖစ္ေနေသးေၾကာင္း ေတြ႔ရ၏။ သုိ႔ျဖစ္၍ ခ်င္းစာေပသည္ ဘာသာေရးစာေပအဆင့္တြင္သာ ရွိေနေသးသည္။ ခ်င္းလူမ်ိဳးတုိ႔၏ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရး၊ ႏုိင္ငံေရး၊ သမုိင္းေရးႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈေရးရာကုိ ေဖာ္ထုတ္ျမႇင့္တင္ေပးေသာ စာေပအဆင့္သုိ႔ မေရာက္ရွိ မရပ္တည္ ႏုိင္ေသးေပ။

ေရာမအကၡရာတင္ ခ်င္းစာေပ ေပၚေပါက္လာျခင္း ေၾကာင့္ ခ်င္းလူ႔အဖြဲ႔အစည္း တုိးတက္ေရးကုိ ျဖစ္ေပၚေစခဲ့ေသာ္ လည္း တုိးတက္လာေသာ ခ်င္းလူ႔အဖြဲ႔အစည္းႏွင့္အညီ ခ်င္းစာေပ သည္ လုိက္၍မတုိးတက္ခဲ့ေပ။ ခ်င္းစာေပ ေဖာ္ထုတ္ျမႇင့္တင္ေရး လုပ္ငန္း ဟူေသာ သမုိင္းေပးတာ၀န္ကုိ ေမ့ေလ်ာ့ပ်က္ကြက္ေနၾက၍ ျဖစ္၏။ ခ်င္းစာေပတုိးတက္မႈ မရွိျခင္းေၾကာင့္ ခ်င္းလူ႔အဖြဲ႔အစည္း သည္လည္း ဆက္လက္တုိးတက္ရန္ ေႏွာင့္ေႏွးခက္ခဲသည္။ ဟန္႔တား ပိတ္ဆုိ႔ျခင္းခံရသကဲ့သုိ႔ ျဖစ္ေနသည္။ … (စာ ၃၁) မွ

ဆလုိင္းရမ္လိန္မႈန္း၏ ခ်င္းစာေပေဖာ္ထုတ္ျမႇင့္တင္ၾကပါစုိ႔ ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၆-၈၇

ဤအရည္အေသြးကုိသိေသာ နယ္ခ်ဲ႕သည္ ခ်င္းမ်ိဳး ႏြယ္စုေပါင္းစုံပါ၀င္ေသာ ခ်င္းတပ္ဖြဲ႔စည္းခဲ့သည္။ ခ်င္းစာေပ တီထြင္ၿပီးသည့္ေနာက္ပုိင္းတြင္ ခ်င္းစစ္တပ္၌ ခ်င္းစာေပတတ္သည့္ စစ္သည္ဦးေရပုိမုိတုိးတက္လာသည့္အခါ ခ်င္းစစ္တပ္အတြက္ စစ္ဥပေဒ၊ စစ္စည္းကမ္း၊ စစ္ပညာစာအုပ္မ်ားကုိ တတ္ႏုိင္သည့္ အတုိင္းအတာအထိ ခ်င္းစာေပျဖင့္ ထုတ္ေ၀ေပးခဲ့သည္။ (ယင္းစာအုပ္ကုိ ေခတ္အေျခအေနအရ ျပည္သူ႔တပ္မေတာ္အသြင္ သုိ႔ မေျပာင္းလဲမီအထိ ခ်င္းေသနတ္ကုိင္တပ္ရင္းမ်ားတြင္ အသုံးျပဳ ခဲ့ၾကသည္။) ဤစစ္စည္းကမ္း၊ စစ္ဥပေဒမ်ားျဖင့္ တစ္ေသြးတစ္သံ တစ္မိန္႔ေအာက္တြင္ ရဲရဲေတာက္ ခ်င္းစစ္တပ္အျဖစ္ ရပ္တည္လာ ခဲ့ၾကရာ၊ ျပည္ေထာင္စုႀကီးအား ေရာင္စုံေသာင္းက်န္းသူမ်ား လက္ထဲ မက်ေရာက္ေစရန္ ကာကြယ္ရာတြင္ သစၥာရွိရွိ တာ၀န္သိသိျဖင့္ ပါ၀င္ခဲ့ၾက၏။ … (စာ ၃၉) မွ

ခ်င္းဘုံစာေပေဖာ္ထုတ္ေရး ခရီးကုိ ေလွ်ာက္လွမ္းၾက ရာတြင္ ခ်င္းျပည္သူမ်ားအေနျဖင့္ က်ဥ္းေျမာင္းေသာ အျမင္ရွိသူမ်ား၏အႏၲရာယ္ကုိ ဖယ္ရွားၾကရမည္ျဖစ္သည္။ ေပါက္ဖြားလာမည့္ ခ်င္းဘုံစာေပကုိ ခုိင္ခံ့သည့္ အကာအကြယ္ ေပးၾကရမည္ျဖစ္သည္။ ရွင္သန္လာေအာင္ ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ၾကရ မည္ျဖစ္သည္။ ဤသုိ႔အားျဖင့္ ေရရွည္တြင္ လူမ်ိဳးတုိးတက္ေရးကုိ လုိလားသည့္ အင္အားစုမ်ားက မုခ်ေအာင္ပြဲခံၾကရမည္ ျဖစ္သည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ တိက်ေသာရည္ရြယ္ခ်က္ ခုိင္မာေသာ ယုံၾကည္ခ်က္တုိ႔ျဖင့္ ႀကိဳးစားအလုပ္လုပ္သူတုိ႔ကုိ မည္သည့္ သဘာ၀ အင္အားစုကမွ် မဟန္႔တားႏုိင္ေခ်။ … (စာ ၄၀) မွ ဆမင္းေထာင္ေလး (အုိကၠား) ၏ ရဲရဲေတာက္တုိ႔အတြက္ ဘုံစာေပ စည္းလုံးျခင္းမွ ဘုံစာေပသုိ႔ ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၆-၈၇

ထုိ႔ေနာက္ေကာ္မရွင္နာခ်ဳပ္ (ထုိစဥ္က ဘုရင္ခံမရွိ ေသး) က အစုိးရအိမ္ေတာ္တြင္ ဒါဘာပြဲခင္းက်င္းပ၍ ၎င္းတုိ႔အား လက္ခံၿပီးလွ်င္ “ငါတုိ႔ အဘယ္မွ် အင္အားႀကီးမားသည္ကုိ သင္တုိ႔ ယခု ျမင္ၾကရၿပီ၊ ငါတုိ႔အား သင္တုိ႔ ခုခံတုိက္ခုိက္ေသာ္လည္း အခ်ည္းႏွီးသာ ျဖစ္မည္။ ငါတုိ႔သည္ ခ်င္းေတာင္ကုိ သိမ္းပုိက္လုိက္ ၾကၿပီးျဖစ္သည့္အတုိင္း ဘယ္ေသာအခ်ိန္အခါမွ် ခ်င္းေတာင္မွ ထြက္သြားၾကမည္မဟုတ္။ ခ်င္းေတာင္သုိ႔ ေနာက္ထပ္ လမ္းမ်ား ေဖာက္၊ တံတားမ်ားေဆာက္၊ စစ္တပ္မ်ားထပ္ပုိ႔ၿပီး အၿမဲေနၾက ေတာ့မည္”စသည္ျဖင့္ အမ်ိဳးမ်ိဳးေျခာက္လွန္႔၍ တရား ေဟာလုိက္ ၾက၏။ သုိ႔ေသာ္ ခ်င္းတုိ႔ကား ေၾကာက္႐ြံ႕မသြားၾကသည္ သာမက အဂၤလိပ္ကုိ တုိက္၊ ရန္သူတုိ႔၏ ေက်ာက္မီးေသနတ္မ်ား အတြက္ ၀ုိင္ယာႀကိဳးျဖတ္၍ က်ည္ဆံလုပ္နည္းကုိသာ တတ္သြားၾက ၿပီး ၁၈၉၆ ခုႏွစ္အထိ ထၾကြၿမဲ ထၾကြခဲ့ၾကေတာ့၏။ … (စာ ၄၉) မွ

ခ်င္းေတာင္ကင္းေမာင္၏ ခ်င္းအမ်ိဳးသားတုိ႔၏ ႐ုန္းကန္လႈပ္ရွားမႈမ်ား ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၆-၈၇

ျမန္မာျပည္မွာ သမုိင္းတစ္ေလွ်ာက္ ဆန္စပါးပုိလွ်ံခဲ့ ေသာ တုိင္းျပည္ျဖစ္ေသာ္လည္း လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး ခက္ခဲမႈေၾကာင့္ ေနရာအႏွံ႔သုိ႔ ဆန္စပါးမ်ား မျဖန္႔ႏုိင္ေသာအခါ အခ်ိဳ႕ေဒသမ်ားတြင္ မေလာက္မငျဖစ္ၾကရသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ယင္းသုိ႔ရွားပါးေဒသ ေတာင္ေပၚေဒသမ်ားတြင္ မိမိတုိ႔နယ္၌ ဆန္စပါးဖူလုံေစရန္ ႀကိဳးပမ္းေနၾကရေပသည္။ ထုိသုိ႔အားထုတ္ၾက ရာတြင္ ေလွကားထစ္ေတာင္ယာမွာ နည္းလမ္းတစ္ရပ္ျဖစ္ေပသည္။ သမား႐ုိးက်ေတာင္ယာမွ ေလွကားထစ္ ေတာင္ယာသုိ႔ ကူးေျပာင္းၿပီး တႏိုင္စက္မႈကိရိယာ ေတာင္ယာသုိ႔ လွမ္းတက္ႏုိင္ပါက ပုိမုိအထြက္ တုိးလာၾကဖြယ္ရွိေပသည္။ … (စာ ၅၆) မွ စာေရးဆရာ သိပၸံမႈးတင္၏ ေလွကားထစ္ ေတာင္ယာ ေဆာင္းပါး … မွ။

ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၆-၈၇

ဘာျဖစ္လုိ႔လည္းဆုိေတာ့ ခ်င္းတုိင္းရင္းသား ေက်ာင္းသားကေလးဆုိေတာ့ ကြၽန္ေတာ့္ရင္ထဲမွာ ေဆြမ်ိဳးသား ခ်င္းလုိဘဲ သေဘာထားခဲ့တာဘဲေလ သိၾကတယ္မဟုတ္လား ေအာင္ဆန္းသူရိယဗုိလ္ႀကီး တုိက္ခြၽန္း စာအုပ္ေရးၿပီးကတည္းက ကြၽန္ေတာ့္ကုိ ကြၽန္ေတာ္ ခ်င္းတုိင္းရင္း သားေတြနဲ႔ အနီးဆုံး လူအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားခဲ့တယ္။ ဒီစာအုပ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ခ်င္း ေက်ာင္းသား/သူေတြ၊ တုိင္းရင္းသားမိတ္ေဆြေတြ အမ်ားႀကီးနဲ႔ ကြၽန္ေတာ္သိကြၽမ္းခဲ့ ရၿပီ မဟုတ္လား။ ေဆြမ်ိဳးရင္းခ်ာလုိ ျဖစ္ခဲ့ၿပီ မဟုတ္လား။ … (စာ ၆၁)မွ

စာေရးဆရာ တကၠသုိလ္ စိန္တင္၏ အေ၀းဆုံးမွာေနတဲ့အနီးဆုံးလူ ၀တၴဳတုိ… မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၆-၈၇

“ငါရွင္းျပမယ္၊ မင္းေျပာတဲ့ ျပည္ေထာင္စုဆုိတာ မွန္တယ္၊ ဒီျပည္ေထာင္စုႀကီးထဲမွာ လူမ်ိဳးေပါင္းစုံေနတယ္၊ အဲ့ဒီ လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးတုိင္းစီက အရင္စည္းလုံးမွ တုိးတက္ႏုိင္မွသာ တုိ႔ျပည္ေထာင္စုႀကီးတစ္ခုလုံး စည္းလုံးညီၫြတ္ၿပီးတုိးတက္ႏုိင္ မွာေပါ႔၊ ထုိလြတ္လပ္ေရးႀကီးကလည္း ဒီလုိစည္းလုံးမႈအားနဲ႔ ရယူခဲ့ရတယ္ဆုိ တာ မင္းသိသားပဲ” ဟု ဆုိၿပီး စိတ္ဆုိးဆုိးႏွင့္ ျပန္သြားေသာ သူငယ္ခ်င္း Pa Lian ၏ အလုိမက် တင္းမာေသာ မ်က္ႏွာထား ကုိလည္း ျမင္ေယာင္လာ၏။ … (စာ ၈၈) မွ

… ေမေမမွာခဲ့သလုိ တစ္မ်ိဳးသားလုံးစည္းလုံးဖုိ႔ တုိးတက္ဖုိ႔ရာအတြက္ တက္တက္ၾကြၾကြ ပါ၀င္ပါေတာ့မယ္၊ ေမေမ့သားတုိ႔လုိ လမ္းမွားတဲ့ ဆလုိင္းမုိင္ ေမာင္မယ္ေတြ အျမင္မွန္ ရႏုိင္ပါေစလုိ႔လည္း ဆုမြန္ေျခြေပးပါ႔မယ္ေမေမရယ္။ ဘယ္ပန္းခ်ီေရး မမီ ျဖဴနီညဳိျပာ ပန္းမ်ိဳးစုံတုိ႔ျဖင့္ ေ၀ဆာရာေျမ၊ သဘာ၀က လွပန္းခ်ီ ျခယ္ထားေသာ ေတာင္ျပာတန္းရယ္၊ အမိေတာင္ျပာတန္းရဲ႕ ေနာက္ ကြယ္အေမွာင္ထုထဲမွာ ေရစုံေမ်ာေနတဲ့ သားမုိက္ကုိ ခြင့္လႊတ္ပါ။ ေတာင္ဇလပ္ ျဖဴနီပန္း ခ်ယ္ရီတုိ႔ရယ္ ခြင့္လႊတ္ၾကပါ။ ကြၽန္ေတာ္ ျပန္လာၿပီ၊ ေနာင္တရပါၿပီ။ ကြၽန္ေတာ့္ပါးျပင္ေပၚမွ စီးက်လာေသာ မ်က္ရည္၊ ေနာင္တ မ်က္ရည္၊ ေၾသာ္… အလြမ္းမ်က္ရည္။ … (စာ ၉၀-၉၁) မွ

စာေရးဆရာ ေမာင္ခင္တလုံး၏ ေတာင္းဆုရယ္ ပန္ အလင္းမွန္သုိ႔ ေဆာင္းပါး … မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၆-၈၇

ခ်င္း႐ုိးရာ ပဲြလမ္းသဘင္မ်ားအနက္ ေငြႀကီးအကုန္ အက်မ်ားၿပီး ခမ္းခမ္းနားနားက်င္းပေသာ ပဲြလမ္းသဘင္မ်ားမွာ (၁) ေလာင္သုခ္ပဲြ (long tuk) (၂) ခြန္ကြၽဲပဲြ (khuang coi) (၃) ေဘြေသေဘြပဲြ (Boite boi) (၄) သီးႏွံ႔ေအာင္ပဲြ (Fangerh) (၅) ရန္သူေအာင္ပဲြ (Mi sawm tuk) (၆) တိရစၦာန္ေအာင္ပဲြ (Sa sawm tuk) (၇) က်ားေအာင္ပဲြ (Cakei fim) (၈) အမဲပစ္ပြဲ (Bung thluk) (၉) ငါးဖမ္းပဲြ (Tikal) ႏွင့္ (၁၀) ၀ါးညႇပ္ကပဲြ (hamserh) တုိ႔ျဖစ္၏။ … (စာ ၉၇) မွ ဆလုိင္း ေသာင္းဆုိင္လ်ံ၏ ခ်င္း႐ုိးရာ ေစာင္နင္းပြဲ ေဆာင္းပါး …မွ။



ခ်င္းမဂၢဇင္း ၁၉၈၆-၈၇

အေရးအႀကီးဆုံး အခ်က္တစ္ခ်က္မွာ ခ်င္းယဥ္ေက်းမႈ ကုိ ေဖာ္ထုတ္တင္ျပ႐ုံသာမက ယဥ္ေက်းမႈေရစီးေၾကာင္း၊ သမုိင္း ေရစီးေၾကာင္းမ်ားျဖင့္ ခ်ိန္ထုိး၍ သုေတသနျပဳလုပ္ရန္လည္း မ်ားစြာ လုိအပ္ေနျခင္းျဖစ္ေပသည္။ စာေရးသူတုိ႔ ခ်င္းလူမ်ိဳးအခ်ိဳ႕သည္ အျခားသူတစ္ဦး တစ္ေယာက္ေရးသားေသာ ယဥ္ေက်းမႈဆုိင္ရာ ခြၽတ္ေခ်ာ္မွားယြင္းမႈ မ်ားကုိ ေ၀ဖန္လုိၾကေသာ္လည္း ကုိယ္တုိင္ကုိယ္က် ေဖာ္ထုတ္တင္ျပ ရန္ ၀န္ေလးေနတတ္ၾကသည္။…(စာ ၁၁၀)မွ/

ခ်င္းလူမ်ိဳးမ်ား တြင္ ေကာင္းေပ့၊ ၫြန္ေပ့ဟူေသာ အမည္ေက်ာ္မ်ားရွိခဲ့ဖူးၿပီ။ ရွိေနၾကၿပီ။ သုိ႔ေသာ္ ယဥ္ေက်းမႈ ေဖာ္ထုတ္ျမႇင့္တင့္ေရး အတြက္ ႀကံ့ႀကံ့ခံရပ္တည္လႈပ္ရွားေနၾကေသာ စာေပတုိက္ပုိင္ရွင္မ်ား၊ ထုတ္ေ၀သူမ်ား၊ စာေရးဆရာႀကီးမ်ား၊သတင္းစာဆရာႀကီးမ်ား ဟူ၍ ခ်င္းလူမ်ိဳးဘယ္ႏွစ္ေယာက္ ရွိပါသနည္း။ အထူးစဥ္းစား ဖြယ္ပင္ျဖစ္၏။ မွန္၏။ အထူး စဥ္းစားဖြယ္ပင္ ျဖစ္ေပသတည္း။ … (စာ ၁၁၁) မွ

ဆလုိင္းေရႊလင္း၏ အထူးစဥ္းစားဖြယ္ ေဆာင္းပါး … မွ။

http://chinmag.freevar.com/

ဘုတ္ငွက္တုိ႔၏ ပ်ံျခင္း၊ မျပန္ျခင္းကိစၥ

လြန္ခဲ့တ့ဲ တစ္ႏွစ္ေက်ာ္တုန္းက သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္က ကြၽန္ေတာ့္ကုိ မဂၢဇင္းတစ္ေစာင္ လက္ေဆာင္လာေပးပါတယ္။ ပန္းခ်ီဆရာ ဆလုိင္းမုိးယဥ္သဲရာရဲ႕ ပုံကုိ မ်က္ႏွာဖုံးအျဖစ္ သုံးထားတာေတြ႔ရေတာ့ ပုိၿပီး စိတ္၀င္စားမိပါတယ္။ ေနာက္တစ္ဆင့္ ၾကည့္လုိက္ေတာ့ ခ်င္းစာေပႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ ေကာ္မတီ (ဗဟုိ) ႏွစ္ပတ္လည္မဂၢဇင္းလုိ႔ ေရးထားတယ္။ ၀မ္းသာအားရႏွင့္ အဲဒီမဂၢဇင္းကုိ ကြၽန္ေတာ္ ေသခ်ာ ဖတ္လုိက္ပါတယ္။ ခ်င္းလူႀကီး၊ လူငယ္အစုံက ကေလာင္ကုိင္ၿပီး ခ်င္းလူမ်ိဳးအေရး ေရးထားတဲ့စာေတြ ဖတ္ရတာ ရင္ထဲ ၾကည္ႏူးရပါတယ္။


ယခု … ခ်င္းတုိင္းရင္းသားစာေပႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈေကာ္မတီ (တကၠသုိလ္မ်ား-ရန္ကုန္) ေခၚ ခ.စ.ယမွ ခ်င္းမဂၢဇင္းထုတ္ဖုိ႔ ကြၽန္ေတာ့္ကုိ စာမူလာေတာင္းပါတယ္။ ခ်င္းမဂၢဇင္းဆုိတာႏွင့္ ကြၽန္ေတာ္ မ်က္လုံးျပဴးရပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ မယုံႏုိင္ပါ။ ကြၽန္ေတာ္သိရွိ၊ ေလ့လာမိသမွ်၊ ခ်င္းမဂၢဇင္းဟာ အရွိန္အ၀ါႀကီးခဲ့တယ္။ ရွစ္အုပ္ပဲထုတ္ေ၀ခဲ့တယ္။ ေနာက္ဆုံးထုတ္ေ၀တာ အခုဆုိရင္ ႏွစ္ႏွစ္ဆယ္ေက်ာ္ခဲ့ၿပီ။ အဲသေလာက္ႀကီးက်ယ္ခဲ့တဲ့ မဂၢဇင္းမ်ိဳး ကြၽန္ေတာ့္ညီငယ္ေတြ ထုတ္ေ၀ႏုိင္ပါ႔မလား။ ေမးခြန္းေပါင္းမ်ားစြာ ကြၽန္ေတာ့္ရင္ထဲ ေရာက္လာပါတယ္။

ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ ကြၽန္ေတာ္ႀကဳံေတြ႔ခဲ့ဖူးတဲ့ ခ်င္းေက်ာင္းသားအမ်ားစုဟာ စာေပကုိ စိတ္မ၀င္စားၾက။ သီခ်င္းဆုိဖုိ႔ ပြဲလုပ္ဖုိ႔ ေပ်ာ္ရႊင္ဖုိ႔ပဲ သူတုိ႔စိတ္၀င္စားၾကတယ္။ ခ်င္းစာေပ၊ ခ်င္းယဥ္ေက်းမႈ သူတုိ႔ စိတ္မ၀င္စားၾက။

စာေရးသူ ကြၽန္ေတာ္ အေ၀းသင္ တကၠသုိလ္တက္ခဲ့တုန္းက၊ ခ.စ.ယ မွာ ထဲထဲ၀င္၀င္ သိပ္မရွိလွတာကုိ သူငယ္ခ်င္း တစ္ခ်ိဳ႕ ေ၀ဖန္ၾကတယ္။ ခ်င္းအမ်ိဳးသားေန႔ အစီအစဥ္ေတြကုိ ခ.စ.ယ မွ လုပ္ခဲ့လည္း မတက္ေရာက္ခဲ့ပါ။ မင္းက ခ.စ.ယ လုပ္ငန္းေတြမွာ ေရွာင္ဖယ္ေရွာင္ဖယ္နဲ႔ လုိ႔ သူငယ္ခ်င္းေတြက အျပစ္တင္ၾကတယ္။

ကြၽန္ေတာ္ သူတုိ႔ကုိ စသလုိ၊ ေနာက္သလုိႏွင့္ ေျပာလုိက္တယ္။ “မင္းတုိ႔ဟာက … ခ်င္းစာေပႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔မွ မတူေတာ့တာ။ မင္းတုိ႔ လႈပ္ရွားမႈက ခ်င္းစတိတ္႐ႈိးယဥ္ေက်းမႈ ျဖစ္သြားၿပီ၊”

အဲသလုိ ေျပာၾကဆုိၾကရင္း၊ ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ လမ္းေဘးစာအုပ္ ပုံကေန ရရွိခဲ့တဲ့ ခ်င္းမဂၢဇင္းေဟာင္းေတြကို လြမ္းလ်က္၊ ကြၽန္ေတာ္ငယ္ငယ္တုန္းက ဖတ္ခဲ့ဘူးတဲ့ က်ိမ္ႏြဲမဂၢဇင္းမ်ိဳးကုိ လြမ္းရင္း။

အသစ္ထြက္႐ွိလာေတာ့မယ့္ ခ်င္းမဂၢဇင္းမွာေပးဖုိ႔ စာေလး တစ္ပုဒ္ သီကုံးၾကည့္တယ္။

ဘာရယ္၊ ညာရယ္ေတာ့မဟုတ္။ ရင္ထဲက အလြမ္းေလးေတြပါ။ ရင္ထဲက ခံစားခ်က္ေလးပါ။ ဃနညအမေူ ဃဴဃဃ ႏွစ္ပတ္လည္ မဂၢဇင္းထဲက သူငယ္ခ်င္းေရးေဖာ္ေရးဖက္ ကဗ်ာဆရာ ျမကဗ်ာရဲ႕ “ဘုတ္ငွက္မ်ားအေၾကာင္း” ကဗ်ာကုိ ျပန္လည္ခံစားျခင္းပါ။

“ဘုတ္ငွက္ပ်ံသည္ကုိ လုိက္လွ်င္ ျပည္မေရာက္သည္” ဆုိတဲ့ စကားပုံကုိ ယူၿပီး ကဗ်ာဆရာ ျမကဗ်ာက ကဗ်ာဖြဲ႔လုိက္တယ္။

သူ႔ကဗ်ာ ပထမပုိဒ္မွာ

ေတာင္ေပၚမွာ

ပ်ံတတ္တဲ့ ဘုတ္ငွက္ေတြမ်ားတယ္။

တခ်ိဳ႕ဘုတ္ငွက္ေတြ

အစားအစာ အတြက္ပံ်သန္းတယ္

တခ်ိဳ႕ဘုတ္ငွက္ေတြ

စကားအထာအတြက္ ပ်ံသန္းတယ္

ျပည္မေရာက္တယ္ …။

သူအဲသလုိ ဖြဲ႔ဆုိထားပါတယ္။ ဘုတ္ငွက္ေတြဟာ ေတာင္ေပၚမွာ ပ်ံသန္းၾကေပမယ့္ တခ်ိဳ႕က်ေတာ့ ေျမျပန္႔ကုိ ပံ်သန္းတဲ့အေၾကာင္း ကဗ်ာဆရာက ၫႊန္းဆုိခဲ့တယ္။ ဘုတ္ငွက္ေတြ ပ်ံသန္းတဲ့ ေတာင္ဆုိတာ အမိခ်င္းေတာင္တန္းေတြကုိ ကဗ်ာဆရာက ဆုိလုိျခင္းျဖစ္တယ္။

ဆက္ၿပီး ကဗ်ာကုိ ကြၽန္ေတာ္ဖတ္ၾကည့္တယ္။ ဘုတ္ငွက္ေတြရဲ႕ ပုံသ႑ာန္အမ်ိဳးမ်ိဳးႏွင့္ ပ်ံသန္းျခင္းကုိ ကဗ်ာဆရာက အေသးစိတ္ ေရးထားတာ ေတြ႔ရတယ္။ အျမင့္ကုိ ပ်ံတဲ့ ဘုတ္ငွက္ေတြ ရွိသလုိ ခပ္နိမ့္နိမ့္မွာ ပ်ံသန္းတဲ့ ဘုတ္ငွက္ေတြလည္း မ်ားသတဲ့။ တည့္တည့္ပ်ံတဲ့ငွက္ေတြ ရွိသလုိ၊ ေဇာက္ထုိးပ်ံတဲ့ ငွက္လည္းရွိတယ္။ အားလုံးရဲ႕ ပ်ံသန္းမႈမွာ ျပည္မကုိ ဦးတည္ ပ်ံသန္းတယ္လုိ႔ ကဗ်ာဆရာက ဆုိပါတယ္။

အဲသလုိ ေျမျပန္႔ကုိ ပ်ံသန္းခဲ့တဲ့ ဘုတ္ငွက္ေတြအေၾကာင္းကုိ ကဗ်ာဆရာက ဆက္ၿပီး ဒီလုိေရးဖြဲ႔ခဲ့တယ္။

အဲဒီဘုတ္ငွက္ေတြေပါ႔

တခါ တခါ

မီးပုံနံေဘး

ေခါင္ရည္ေတးႏွင့္

ခ်ိဳေအးၾကည္ျမ … ခြါဒုိညကုိ သတိရသတဲ့။

ဒီအပုိဒ္မွာ … ေျမျပန္႔မွာ ပ်ံသန္းတဲ့ ဘုတ္ငွက္ေတြရဲ႕ ခံစားခ်က္ကုိ ကဗ်ာဆရာက ဖြဲ႔ဆုိခဲ့တယ္။ ဘုတ္ငွက္ေတြဟာ ျပည္မမွာ ပ်ံသန္းေနၾကေပမယ့္ ေတာင္ေပၚကုိ သတိရဟန္ ေတြ႔ရတယ္။

ဒါေပမယ့္ … အဲသလုိ ေတာင္ေပၚေဒသကုိ လြမ္းဆြတ္သတိရေပမယ့္ … ဘယ္ဘုတ္ငွက္ (အမ်ားစု) မွ ေတာင္ေပၚကုိ ျပန္ၿပီး ပ်ံသန္းမသြားတဲ့အေၾကာင္းကုိ ကဗ်ာဆရာက ဒီလုိေရးလုိက္တယ္။

ဒါေပမယ့္

(တခ်ိဳ႕ကလြဲရင္) ဘယ္ ဘုတ္ငွက္မွ

ေတာင္ေပၚျပန္မေရာက္ဘူး။

ေနာက္ဆုံးမွာ ကဗ်ာဆရာက သူ႔ကဗ်ာကုိ သူပဲ အဆုံးသတ္လုိက္တယ္။

ဟုတ္တယ္

ျပည္မမွာ

မျပန္တတ္တဲ့ ဘုတ္ငွက္ေတြ

မ်ားတယ္ …။

အဲဒီ ကဗ်ာရယ္၊ ဘုတ္ငွက္ေတြအေၾကာင္း စဥ္းစားမိတာနဲ႔ ကြၽန္ေတာ္ငယ္ငယ္တုန္းကေနခဲ့တဲ့ ေတာင္ေပၚၿမဳိ႕ တီးတိန္ (ႊနိငာ) ကုိ သတိရလြမ္းမိတယ္။ အဲဒီၿမိဳ႕မွာ အေဖေဆာက္ခဲ့တ့ဲ ၿမိဳ႕စြန္ရပ္ကြက္ေလးထဲက ထင္း႐ွဴးနဲ႔ေဆာက္တဲ့ အိမ္ေလးကုိ ကြၽန္ေတာ္ေမ့မရပါ။ ေရာင္စုံတုိက္တန္းေတြ ကင္းတဲ့ ရပ္ကြက္ကေလး ၿမိဳ႕ျပရဲ႕ ဆူညံမႈနဲ႔ ကင္းေ၀းခဲ့တယ္။ ႐ုိးသားတဲ့ အိမ္နီးခ်င္းေတြနဲ႔ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ ပတ္၀န္းက်င္ေလးပါ။ အဲဒီ အိမ္ေဘးနားမွာ သစ္ပင္ေတြ အုံအုံဆုိင္းဆုိင္းနဲ႔ ေက်းငွက္ေတြလည္း ေပ်ာ္ေမြ႔ေနၾကတယ္။ မလွမ္းမကမ္းမွာ သခ်ႋဳင္းကုန္းနဲ႔ နီးသြားၿပီ။

အဲဒီသခ်ႋဳင္းကုန္းမွာ သစ္ပင္ခ်ဳံႏြယ္ေတြ ေပါက္လု႔ိ ငွက္ကေလးေတြက ခုိနားၾကတယ္။ ကြၽန္ေတာ့္နားထဲ အခ်ိဳဆုံးအသံက ဘုတ္ငွက္အသံေလးပါ။ ဘုတ္ငွက္ ျမည္သံၾကားရင္ ဘုတ္ငွက္ကုိ ဖမ္းခ်င္စိတ္ ကြၽန္ေတာ့္မွာ ရွိလာတယ္။ ကြၽန္ေတာ္နဲ႔ သူငယ္ခ်င္း ဘုတ္ငွက္ကုိ လုိက္ဖမ္းၾကတယ္။ ဘုတ္ငွက္ေတြေတြ႔တုိင္း ဘုတ္ငွက္ေတြ ေတာင္ေပၚမွာ ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္းမေနရေအာင္ ကြၽန္ေတာ္ေႏွာင့္ယွက္ခဲ့ဖူးတယ္။ ေမာင္းထုတ္ခဲ့ဖူးတယ္။ ဘုတ္ငွက္ႀကီး ကြၽန္ေတာ့္လက္က ေၾကာက္လန္႔တၾကား႐ုန္းထြက္ၿပီ အေ၀းကုိ ပ်ံသန္းသြားခဲ့တာကုိ ကြၽန္ေတာ္အခုထိ မွတ္မိေနေသးတယ္။ ျမင္ေယာင္ေသးတယ္။

ကြၽန္ေတာ္ေနဖူးတဲ့ ေတာင္ေပၚၿမိဳ႕မွာ ဘုတ္ငွက္ေတြေနဖုိ႔ ေနရာရွိပါဦးမလား။ သဘာ၀ေတာေတာင္ေတြကုိ မျပဳစုတတ္တဲ့ လူေတြၾကားမွာ ဘုတ္ငွက္ေတြ လုံၿခဳံမႈ ရွိပါ႔မလား။ တကယ္ေတာ့ … ဘုတ္ငွက္ေတြဟာ ခ်င္းေတာင္တန္းေတြေပၚမွာ ေပ်ာ္ရႊင္စြာ ပ်ံသန္းသင့္ပါတယ္။ သူတုိ႔ ပ်ံသန္းျခင္းဟာ ခ်င္းေတာင္တန္းကုိ အသက္၀င္ေစတယ္၊ ပုိမိုလွပေစတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ လုပ္ရပ္ဆုိးေတြေၾကာင့္ ဘုတ္ငွက္ေတြ ခ်င္းေတာင္တန္းေတြ အေပၚမွာ မပ်ံသန္းခ်င္ၾကတာလား။

ခ်စ္တဲ့ျမကဗ်ာ … ဘုတ္ငွက္တုိ႔ ပ်ံသန္းျခင္းဟာ စိ္တ္ပ်က္စရာမဟုတ္။ သူတုိ႔လြတ္လပ္စြာ ပ်ံသန္းပါေစ။

ခ်င္းေတာင္တန္းေတြေပၚမွာ သူတုိ႔အဖုိ႔ ေပ်ာ္စရာေကာင္းတဲ့ ရာသီတစ္ဖန္ ေရာက္လာပါ လိမ့္မယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က်ရင္ ဘုတ္ငွက္ေတြကုိ ေႏွာင့္ယွက္မဲ့ ေဘးအႏၲရာယ္ေတြ မရွိေတာ့ပါဘူး။

ဘုတ္ငွက္ေတြရဲ႕ အိမ္ျပန္ခ်ိန္ကုိ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ အတူေစာင့္ရေအာင္ျမကဗ်ာ။



တီအီးေပါင္

http://tepau.info/ မွ

ကၽြန္ေတာ္အတြက္ အသံုး၀င္ေသာ Video ေလးေတြ

ဘေလာက္ေလး ဖန္တီးနည္း





Youtube vdo ေတြ တခါတည္းၾကည္႔လို႔ရ ေအာင္လုပ္တဲ႔နည္းပါ။

ခ်င္းျပည္မွာ