ခ်င္းတို႔ရိုးရာ အစားအစာ..ဆာဗူးသီး

  ကြၽန္ေတာ္သည္ မ်ားေသာအားျဖင့္ ေခတ္ ေဟာင္းေဒသသမိုင္းမ်ားကိုသာ ေဖာ္ထုတ္ေရးသား ေလ့ရွိသည္။ သို႔ေသာ္လည္း လူမႈေရး သမိုင္းတြင္ပါ၀င္ ေသာ လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိး၏ ေနမႈစားမႈပံုစံမ်ားကိုလည္း စိတ္ ၀င္စားခဲ့သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ခ်င္းျပည္နယ္တြင္ ထင္ရွား ၿပီး

အမ်ားျပည္သူမသိေသးေသာ ခ်င္း႐ိုးရာဆာဗူးသီး အစားအစာကို ေဖာ္ထုတ္ေရးသားရန္ ဆႏၵရွိေသာ ေၾကာင့္ ခ်င္းတို႔၏ ႐ိုးရာ

အစားအစာ ဆာဗူးသီးအေၾကာင္း ကို ေရးသားတင္ျပပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ေသြးခ်င္း တိုင္း ရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ားတြင္ မိမိတို႔၏ ကိုယ္ပိုင္႐ိုးရာအစား အစာမ်ား ရွိသည္။ ထုိ႔အတူ ႐ိုးသားၿပီး ခ်စ္စရာဓေလ့ စ႐ိုက္မ်ားရွိေသာ ခ်င္းလူမ်ဳိးတို႔တြင္လည္း ကိုယ္ပိုင္႐ိုး ရာ ဆာဗူးသီးအစားအစာရွိသည္။ ဆာဗူးသီးသည္ ခ်င္း လူမ်ဳိးတို႔၏ အဓိကဟင္းလ်ာအျဖစ္စားသံုးေသာ အစား အစာ အမ်ဳိးအစား မဟုတ္ဘဲ အဆာေျပစားသံုးေသာ အစားအစာ(Snack)အမ်ဳိးအစားတစ္မ်ဳိးျဖစ္သည္။

ဆာဗူးသီးအစားအစာသည္မည္သည့္အခ်ိန္ကစတင္ေပၚေပါက္ခဲ့သည္ကိုမွတ္တမ္းတင္ထားေသာအေထာက္ အထားမ်ား ရွာမေတြ႕ ေသးပါ။ တစ္နည္းအားျဖင့္ဆုိ ေသာ္ ဆာဗူးသီးအစားအစာသမုိင္းကို ေျခရာခံ၍မရႏိုင္ ေသးပါ။ သို႔ေသာ္လည္း ေရွးႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကတည္း က ေပၚေပါက္လာခဲ့ၿပီး ျမန္မာဘုရင္မ်ားလက္ထက္ ခ်င္းေစာ္ဘြားမ်ားေခတ္ကတည္းက ေစာ္ဘြား မ်ားမွစ၍ သာမန္ျပည္သူမ်ားအထိ ဆာဗူးသီးအစားအစာကို ႏွစ္ ၿခိဳက္ခံုမင္စြာ စားသံုးခဲ့ၾကသည္ဟု ခ်င္းလူႀကီးသူမမ်ား က ေျပာဆို ခဲ့သည္။ ဆာဗူးသီးဟူေသာခ်င္းေ၀ါဟာရမွာ ခ်င္းျပည္နယ္၊ ဟားခါးစကားျဖစ္သည္။ ဆာမွာ အသား ဟု ျမန္မာလိုအဓိပၸာယ္ရၿပီး
ဗူးသီးမွာ ေျပာင္းဖူးျပဳတ္ ရည္ဟု အဓိပၸာယ္ထြက္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဆာဗူးသီး၏ ျမန္မာလိုအဓိပၸာယ္မွာ အသားႏွင့္ ေျပာင္းဖူး ျပဳတ္ရည္ ပင္ျဖစ္သည္။

ပထ၀ီအေနအထားအရ ခ်င္းေတာင္တန္း ေဒသတြင္ ေရွးအခါက ဆန္စပါးထက္ ေျပာင္းဖူးကိုပိုမို စိုက္ပ်ဳိးၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေျပာင္းဖူးႏွင့္ဆက္ႏႊယ္ေသာ ခ်င္း႐ိုးရာအစားအစာေပၚေပါက္လာျခင္းပင္ျဖစ္ႏိုင္ သည္ဟုယူဆသည္။ ေရွးအခါက ဆာဗူးသီးအစား
အစာ ခ်က္ျပဳတ္ရန္ ပါ၀င္ေသာအရာမ်ားမွာ သစ္သားဆံုျဖင့္ ေထာင္းထားေသာ အခြံခြၽတ္ ေျပာင္းဖူးၾကမ္းအဆန္၊ အသားႏွင့္ ေရတို႔ပင္ျဖစ္သည္။ ဟင္းခတ္မႈန္႔မပါေသာ္ လည္း အသား၏အခ်ဳိဓာတ္ႏွင့္ ေျပာင္းဖူး၏ ခ်ဳိဆိမ့္ ေသာ အရသာေပါင္းစပ္ထားသည့္
ခ်ဳိဆိမ့္အီေနေသာ အစားအစာပင္ျဖစ္သည္။ ဆာဗူးသီး တစ္ခြက္စားၿပီး ပါက ေတာင္ယာလုပ္ငန္းကို တစ္ေနကုန္ မေမာမပန္းဘဲ အလုပ္လုပ္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ အာဟာရရွိသည္ဟု ခ်င္းေရွးလူႀကီးမ်ား၏ ဆို႐ိုးစကားရွိသည္။ အသားမွာ ေရွးအခါက ႏြားေနာက္၀မ္းတြင္းသား(ႏြားေနာက္အူ ကို အမ်ားဆံုးသံုးသည္)ကို အခြံခြၽတ္ ေျပာင္းဖူးၾကမ္း ဆန္ျဖင့္ေရာ၍ျပဳတ္သည္။

ႏြားေနာက္ေျခာက္ဖုတ္ကို အသားႏွင့္ ေျပာင္းဖူးျပဳတ္ရည္ပ်စ္ပ်စ္ျဖင့္ တြဲ၍စား သံုးသည္။ ခ်င္းေစာ္ဘြားမ်ားေခတ္မတိုင္မီက ဆာဗူး သီး အစားအစာကို ၀ါးဘိုး၀ါးအဆစ္ျဖင့္ခ်က္ျပဳတ္ၿပီး ဟင္းခြက္၊ ဇြန္းမ်ားကို ဘူးခါးေျခာက္ျဖင့္ ျပဳလုပ္အသံုး ျပဳၾကသည္။

ခ်င္းေစာ္ဘြားမ်ားေခတ္တြင္ ဆာဗူးသီးကို ေျမအိုးမ်ားျဖင့္ခ်က္ျပဳတ္လာသည္။ အုိးမွာ ေအာက္ ေျခ႐ွဴးၿပီး
အလယ္ကားေသာပံုသဏၭာန္ရွိသည္။ ဆာ ဗူးသီးအစားအစာကို အထက္ေဖာ္ျပပါအိုးမ်ားျဖင့္သာ ေႏွာင္းေခတ္ထိေအာင္ ခ်က္ျပဳတ္ေလ့ရွိသည္။ ခ်င္း ေတာင္းေပၚေဒသအခ်ဳိ႕တြင္ ဘူးခါးေျခာက္ အႀကီး၊ အေသးတုိ႔ျဖင့္ ျပဳလုပ္ထားေသာ ဟင္းခြက္၊ ဇြန္းမ်ားႏွင့္ ဆာဗူးသီးခ်က္ေသာေျမအိုးမ်ားကို ယေန႔တိုင္ေတြ႕ျမင္ ႏိုင္ေသးသည္။

ဆာဗူးသီးစားသံုးေသာဓေလ့မွာ တစ္ေနရာ ႏွင့္ တစ္ေနရာ ပံုစံႏွင့္ အေခၚအေ၀ၚမတူၾကေပ။ ခ်င္း ျပည္နယ္၊ တီးတိန္ေဒသတြင္ ဆာဗူးသီးကို တီးတိန္ စကားျဖင့္ ဘိုင္မင္က်င္း(Vai Min Ciin)ဟုေခၚသည္။ အဓိပၸာယ္မွာ ျမန္မာလို ေျပာင္းဖူးျပဳတ္ရည္ပင္ျဖစ္သည္။ ခ်က္ျပဳတ္သည့္ပံုစံမွာ ပဲယဥ္၊ အခြံခြၽတ္ေျပာင္းဖူးၾကမ္း အဆန္ႏွင့္ ရာသီအလိုက္ေပၚေသာ အသီးအရြက္စံုတို႔ ကို ေရာ၍ျပဳတ္သည္။

ထုိျပဳတ္ရည္ကို အသားျဖင့္တြဲ စားသည္။ ခ်င္းျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္းေဒသမ်ားျဖစ္ေသာ မင္းတပ္၊ မတူပီ၊ ကန္ပက္လက္၊ ပလက္၀ေဒသမ်ား တြင္ ဆာဗူးသီးကို မင္းတပ္ႏွင့္ ကန္ပက္လက္ ခ်င္း စကားျဖင့္ ေအတီြ(Ai Thwi)ဟုေခၚၿပီး ျမန္မာလို အဓိပၸာယ္မွာ ေျပာင္းဖူးျပဳတ္ရည္ပင္ျဖစ္သည္။ မင္းတပ္ ႏွင့္ ကန္ပက္လက္ေဒသမ်ားတြင္ ေအတီြ(Ai Thwi) ေခၚ ေျပာင္းဖူးျပဳတ္ရည္ထဲတြင္ ရာသီစာျဖစ္ေသာ ပဲ ယဥ္၊ ႐ံုးပတီသီး၊ ပဲသီး၊ ဖ႐ံုသီး၊ ဖ႐ံုရြက္၊ ပဲရြက္ စသည္ တို႔ကိုထည့္၍ အဆာေျပစားေသာအစားအစာ(ွညေခု) အျဖစ္ စားသံုးၾကသည္။ ခ်င္းေတာင္ပိုင္းေဒသမ်ားတြင္ ေအတီြ ေခၚ ေျပာင္းဖူးျပဳတ္ရည္ကို အသားျဖင့္တြဲစား ေလ့မရွိၾကပါ။ ခ်င္းလူမ်ဳိးအခ်ဳိ႕တို႔သည္ ေအာင္ေလာက္ အသီး(အခ်ဥ္ဓာတ္ရွိသည္)ကို ဆာဗူးသီးအစားအစာ ထဲတြင္ ႏွစ္ၿခိဳက္စြာ ထည့္ျပဳတ္စားေသာက္ေလ့ရွိသည္။ထူးျခားသည္မွာ မတူပီၿမိဳ႕နယ္တြင္ ေနထိုင္ၾကေသာ မရာ(Mara)ခ်င္းလူမ်ဳိးတို႔သည္ ေရွး႐ိုးအစဥ္အလာအရ ေတာင္ယာစပါး(ဆန္)ကိုသာ အဓိကစားသံုးေလ့ရွိၿပီး ဆာဗူးသီးအစားအစာ(ေျပာင္း)စားေလ့မရွိပါ။

ယခုအခါ ဆာဗူးသီးအစားအစာကို တန္ ဆာပိုဆင္လာၾကသည္။ ေရွးကခ်က္ျပဳတ္ေသာအုိးႏွင့္ သဏၭာန္တူ
ေအာက္ေျခ႐ွဴးအလယ္ကား ဒန္အိုးႀကီး မ်ားျဖင့္ ခ်က္ျပဳတ္လာၾကသည္။ ဆာဗူးသီးခ်က္ျပဳတ္ ေသာ မီးဖိုမ်ားကို အုတ္ျဖင့္ျပဳလုပ္လာၾကသည္။ အသား အေနျဖင့္ ၾကက္သား၊ ၀က္သား၊ ႏြားေနာက္သားမ်ား အျပင္ ကလီစာမ်ားကိုလည္း ျဖည့္စြက္ခ်က္ျပဳတ္လာ သည္။ ဆာဗူးသီးႏွင့္တြဲစားရန္ ခ်င္းေတာင္ေပၚတြင္သာ ေပါက္ေသာ ခရမ္းကေစာ့သီး ခ်င္းစကားျဖင့္ ဆဲင္ေတာ့ခ္ (Sen Tok)ကို ျပဳတ္ၿပီး စၿမိတ္၊ နံနံပင္၊ ၾကက္သြန္ၿမိတ္၊ င႐ုတ္သီး၊ ဆားတို႔ျဖင့္ ေရာေထာင္းထားေသာ င႐ုတ္ ေထာင္းျဖင့္ တြဲစားသံုးလာၾကသည္။ ထုိ႔အျပင္ ပဲျဖင့္ ျပဳလုပ္ထားေသာ အေၾကာ္မ်ားျဖင့္လည္း တြဲစားလာ ၾကသည္။

ဟင္းခတ္မႈန္႔ႀကိဳက္သူမ်ားအတြက္ ဟင္းခတ္ မႈန္႔ဘူး၊ အငန္ႀကိဳက္သူမ်ားအတြက္ ဆားဘူးမ်ားလည္း
တြဲစားရန္ထားေပးလာၾကသည္။ ယေန႔ ဆာဗူးသီးအစားအစာကို ခ်င္းေတာင္ ပိုင္းေဒသမ်ားျဖစ္ေသာ မင္းတပ္၊ မတူပီ၊ ကန္ပက္လက္၊ ပလက္၀ေဒသမ်ားႏွင့္ ခ်င္းေျမာက္ပိုင္းျဖစ္ေသာ တီး တိန္၊ တြန္းဇံ၊ ဟားခါး၊ ဖလမ္း၊ ထန္တလန္၊ က်ီခါးေဒသ မ်ားတြင္ ႐ိုးရာအစားအစာအျဖစ္
ခ်င္းတိုင္းရင္းသား မ်ား မိမိဓေလ့ႏွင့္အညီ ခ်က္ျပဳတ္၍စားသံုးၾကသည္။ ထုိ႔ျပင္ ဆိုင္မ်ားဖြင့္၍ ဆာဗူးသီးကိုေရာင္းခ်ၾကသည္။

အခ်ဳပ္အားျဖင့္ ျမန္မာျပည္အႏွံ႔အျပားတြင္ ေနထိုင္ၾကေသာတိုင္းရင္းသားမ်ား ေသြးခ်င္းတို႔၏ ခ်င္း ျပည္နယ္ကို ေရာက္ရွိလာခိုက္ အာဟာရျပည့္၀ၿပီး သဘာ၀ခ်ဳိဆိမ့္ေမႊးေနေသာ ခ်င္းတိုင္းရင္းသားတို႔၏ ႐ိုးရာဆာဗူးသီးအစားအစာကို ခ်င္းေတာင္တန္းအလွခံ စားရင္း စားသံုးအရသာခံစားႏိုင္ရန္ႏွင့္ မိမိတို႔အရပ္ ေဒသတြင္လည္း ခ်က္ျပဳတ္စားသံုးႏိုင္ရန္ ရည္ရြယ္၍ ခ်င္းတို႔၏႐ိုးရာအစားအစာ
'ဆာဗူးသီး'အေၾကာင္းကို ေရးသားတင္ျပပါသည္။ ထုိ႔ျပင္ ခ်င္းတို႔၏ ႐ိုးရာအစား အစာ ဆာဗူးသီးကို ျမန္မာျပည္ရွိ အျခား တိုင္းရင္းသား မ်ား သိရွိနားလည္ေစရန္ ရည္ရြယ္ပါသည္။



မွတ္ခ်က္။     ။ yangonmedia.com မွ ေလွ်ာက္လည္ရင္းနဲ႔ လြယ္အိတ္ထဲ ထည္႔လာတာ...မစားေသးတဲ႔ သူငယ္ခ်င္းေတြကို ျပန္လည္မွ်ေ၀တာပါ။